Świadomość społeczna - pojęcie
socjologiczne
wprowadzone przez
Émile Durkheima
oznaczające zbiór
wyobrażeń
,
symboli
,
pojęć
, opinii,
poglądów
i
przesądów
, wspólnych dla olbrzymiej większości danej społeczności.Świadomość społeczna w szerszym znaczeniu obejmuje całokształt charakterystycznych dla danego społeczeństwa treści i formy życia duchowego: wyobrażeń rzeczywistości przyrodniczej i społecznej, czyli całość poglądów naukowych, filozoficznych, ideologicznych, politycznych, prawnych, religijnych, etycznych, estetycznych, które się składają się na sposób myślenia i kulturę umysłową danego społeczeństwa. W tym znaczeniu świadomość obejmuje opinie, poglądy i postawy ludzi, właściwości psychiczne klas i warstw społecznych, określonych grup etnicznych, środowisk zawodowych, oraz różne formy życia duchowego jednostek.
Wstęp
Wg Durkheima świadomość społeczna jest wyraźnie różna od świadomości indywidualnej każdego człowieka, i nie jest prostą sumą, czy też średnią świadomości indywidualnych członków społeczności, lecz funkcjonuje w pewnym stopniu jako niezależny fenomen.
W
psychoanalizie
, świadomość społeczna jest często nazywana
superego
i pozostaje w stałej, wzajemnej interakcji z
egoi
id
każdego człowieka.
Świadomość społeczna jest też terminem stosowanym w
materializmie dialektycznym
. W systemie tym świadomość społeczna jest kategorią filozoficzną przeciwstawną do
bytu społecznego
i oznacza całokształt życia umysłowego wszystkich ludzi tworzących daną społeczność. Świadomość społeczna ma się w tym systemie tak do bytu społecznego, jak byt w sensie ogólnym do
nadbudowy
.
Świadomość społeczna jako analogia do jaźni pojedynczego człowieka
Świadomość, zwłaszcza rozumiana jako samo-świadomość (self-awareness) jest fenomenem, który pojawia się jedynie na bazie złożonych
układów nerwowych
. Ów neurofizjologiczny proces wymaga istnienie złożonej struktury
mózgu
i specyficznych obwodów neuronalnych oraz funkcjonowania psychiki, której modele są opisywane w obrębie różnych teorii z zakresu
kognitywistyki
i
psychologii
. Koncept świadomości społecznej jest łatwiej przedstawić przez analogię do świadomości pojedynczego człowieka. W tym celu warto się zapoznać wpierw z uproszczonym, dydaktycznym schematem psychiki człowieka. Taki graficzny model przedstawia rys. 1.
Uproszczony, dydaktyczny schemat psychiki człowieka
 |
Schemat psychiki człowieka, autor rysunku Andrzej Brodziak |
Rys.1 Poglądowy schemat ' psychiki człowieka ' wykorzystujący pojęcia trzech ważnych teorii, zaproponowanych przez Carl Gustav
Junga
,
Carla Rogersa
i
Erica Berne
. Schemat uwypukla najważniejsze elementy obszaru podświadomego i nieświadomego. Jeśli zdolność do intymności i zmysłowości jest upośledzona, zgodnie z teorią E. Berne, człowiek, jako istota społeczna, nawiązuje kontakt z innymi przez formy zastępcze jakimi są tzw. gry ( manipulacje ). Scenariusze gier są oparte o osobiste, podświadome zasoby, tkwiące w obszarze Jung' owskiego " cienia ". Wojna jest jedną z licznych, okrutnych gier III stopnia.
Uproszczony dydaktyczny schemat struktur istotnych dla świadomości społecznej
Świadomość społeczna pojawia się na basie istniejących w społeczeństwie struktur. Uwzględnienie tych struktur umożliwia zaproponowania, analogicznego schematu ( patrz poniższy rys. 2 ), wyjaśniającego niektóre aspekty i mechanizmy świadomości społecznej.
 |
Schemat struktur społecznych istotnych dla jaźni grupowej, autor rysunku Andrzej Brodziak |
Rys. 2 Schemat struktur społecznych istotnych dla jaźni grupowej, sformułowany na zasadzie analogii do przedstawionego wyżej " schematu psychiki człowieka ". Demokratyczny ośrodek władzy może się pojawić jedynie w specyficznych uwarunkowaniach kulturowych i historycznych, które umożliwiały uwzględnienie i zrównoważenia
archetypów
władzy wodza, wpływów
kobiecych
, społecznych archetypów wolności, równości i braterstwa i zasad etycznych lokalnej
religii
. Władza autorytarna,
dyktatorska
, naśladująca wzorce
feudalne
ma swoją analogię do osób, które
manipulują
, prowadzą gry, działają wg tego co ' podpowiada im ich
cień
'. Podobne, mimo iż lepiej uświadamiane są działania ' właścicieli wielkiego kapitału '. Działające mass - media, lansując bardziej którąś z możliwych wizji porządku społecznego i politycznego są odpowiednikiem Rogeriańskiego self - concept ( pomysłu na siebie )
Świadomość społeczna, jako przyrodniczy fenomen wynikający z zwiększania się złożoności
Społeczeństwo to nie zbiór oddzielnych osób. Ludzie tworzą pewne struktury. Struktury te są zapewne analogiczne do wyróżnionych części
mózgu
lub funkcji psychicznych.
Daje się spostrzec prawidłowość zwiększania się złożoności wszelakich procesów przyrodniczych. Drobiny chemiczne "ułożyły się" w cząsteczki DNA, powstały archebakterie, a potem na ich bazie rośliny i zwierzęta wyższe. Wszelakie układy podlegają dalszemu rozwojowi, komplikacji, z zachowaniem zasady " wykorzystania bytów zaistniałych wcześniej". Należy przypuszczać, iż na bazie nas ludzi, zapewne powstają twory " wyższego rzędu ".
Czy jaźń społeczna powstaje z udziałem tzw. sprzężeń kwantowych?
Wielu fizyków sądzi, że fenomeny koordynacji społecznej, analogiczne do znanych wśród zwierzą zjawisk zachowań stadnych ( zachowania stada wilków, synchronizacja lotu stada - klucza lecących ptaków ) są oparte o zjawisko tzw. sprzężenia kwantowego.
Ludzie którzy: { idą razem na wojnę, ludzie którzy modlą się w odległych nawet świątyniach, ale o tej samej porze, lub gromadzą się na masowych meetingach } poprzez ową wyróżniona, synchronizowaną emocję zaczynają być sprzężeni kwantowo. Powstaje, jak to ujmują fizycy kwantowi " nadistota ", " higher self ".
Jest znamienne, że problem niskiego przyrostu naturalnego znika, jeśli dany naród staje wobec zagrożenia. Obecnie ogromny przyrost naturalny jest obserwowany w Czeczeni i np. w Palestynie. Niedawny boom przyjęć na I rok studiów wynikał z nagłego zwiększenia się liczby urodzeń, jaki zaistniał po wprowadzeniu w roku 1982 tzw. ' stanu wojennego '.
Linki zewnętrzne
Nie znaleziono szukanej frazy! Poniżej znajduje się fraza najbardziej przypominająca szukaną.
