Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Litr

Litr

Litr (skrót l ) – pozaukładowa jednostka objętości . W przeliczeniu na jednostki SI 1l = 1/1000 m3 = 1 dm 3. W USA , Kanadzie , Australii do oznaczania tej jednostki stosuje się oficjalnie wielką literę "L", w pozostałych krajach świata, w tym w Polsce, normą jest stosowanie małej litery "l".

Spis treści

Stosowane przedrostki i ich powiązanie z układem SI

Z jednostką tą stosowane są przedrostki wielokrotności, zwykle zgodne z przedrostkami SI :

WielokrotnośćNazwaSymboleRównoważna objętośćPodwielokrotnośćNazwaSymboleRównoważna objętość
100 llitrlLdm3 decymetr sześcienny 100 llitrlLdm3 decymetr sześcienny
101 l dekalitr daldaL 10−1 l decylitr dldL 
102 l hektolitr hlhL 10−2 l centylitr clcL 
103 l kilolitr klkLm3 metr sześcienny 10−3 l mililitr mlmLcm3 centymetr sześcienny
106 l megalitr MlMLdam3 dekametr sześcienny 10−6 l mikrolitr µlµLmm3 milimetr sześcienny
109 l gigalitr GlGLhm3 hektometr sześcienny 10−9 l nanolitr nlnL106 µm3
1012 l teralitr TlTLkm3 kilometr sześcienny 10−12 l pikolitr plpL103 µm3
1015 l petalitr PlPL103 km310−15 l femtolitr flfLµm3 mikrometr sześcienny
1018 l eksalitr ElEL106 km310−18 l attolitr alaL106 nm3
1021 l zettalitr ZlZLMm3 megametr sześcienny 10−21 l zeptolitr zlzL103 nm3
1024 l jottalitr YlYL103 Mm310−24 l joktolitr ylyLnm3 nanometr sześcienny

Historia

Nazwa jednostki pochodzi od starofrancuskiej miary objętości o nazwie litron, która w Polsce została zaadaptowana pod nazwą kwarty .

W 1793 r. litr został zdefiniowany we Francji jako 1 decymetr sześcienny, w ramach tworzenia nowego "Republikańskiego Układu Miar", po zwycięstwie Wielkiej Rewolucji Francuskiej .

W 1879 r., Międzynarodowy Komitet Miar (Comité International des Poids et Mesures, CIPM) włączył tę jednostkę do swojego układu miar i oznaczył ją symbolem "l" (mała litera L).

W 1901 r. 3. Generalna Konferencja Miar (Conférence Générale des Poids et Mesures, CGPM) zmieniła definicję litra na:

Jest to objętość jaką zajmuje 1 kg wody destylowanej w temperaturze 3,98 °C przy ciśnieniu 1 atm = 760 mm Hg (1013,25 hPa )

W 1964 r., na 12. Konferencji ponownie przywrócono definicję litra jako 1 dm³, po to aby uzgodnić tę jednostkę z układem SI. Okazało się bowiem, że ze ścisłej definicji metra w układzie SI i dokładnych pomiarów gęstości wody, wynika że 1 kg tej cieczy zajmuje w 3,98 °C 1,000028 dm³, a nie 1 dm³.

Uwagi praktyczne

Wbrew rozpowszechnionym opiniom 1l wody kranowej "w warunkach domowych" (czyli w temperaturze ok. 20 °C) nie ma nigdy masy 1 kg. Woda kranowa, zawierająca pewne, zmienne ilości jonów nieorganicznych oraz inne śladowe zanieczyszczenia, ma nieco mniejszą gęstość od wody destylowanej. Różnice w gęstości między wodą destylowaną i kranową mogą dochodzić do ok. 2%. Ponadto gęstość wody destylowanej zmienia się z temperaturą w granicach 10%. Np. woda destylowana w temperaturze 4 °C ma gęstość 0,999719 kg/l, zaś w temperaturze 40 °C już tylko 0,9922175 kg/l[1]. Sumując oba efekty, 1 l wody kranowej w temperaturze pokojowej może mieć masę w zakresie od ok. 0,989 do ok. 0,993 kg.

Ciekawostki

Pikolitr jest używany do określenia objętości kropli atramentu zużywanego w drukarkach (np. w drukarce serii HP DeskJet 3420, kropla ma objętość 17 pikolitrów).

Przypisy

  1. Zależność ta wykorzystywana jest w tzw. termometrze Galileusza , pozwalającym ocenić temperaturę otoczenia.

Linki zewnętrzne


Inne hasła zawierające informacje o "Litr":

1979 lipca podwyżka cen paliwa: benzyna i olej napędowy droższe o 2 zł za Litr.na Wybrzeżu powstał Ruch Młodej Polski . Jolanta Januchta ustanowiła rekord Polski w biegu ...

1988 obecny był podczas spotkania prof. Adam Schaff .rozpoczęto próbną sprzedaż benzyny bez "kartek"; Litr "niebieskiej" - 260 zł, Litr "żółtej" - 300 zł.wprowadzono podwyżkę cen ...

1978 marca – podwyżka cen benzyny o 20%, średnio o 2 zł na Litrze. 20 marca – kapitan Krystyna Chojnowska-Liskiewicz jako pierwsza w historii kobieta opłynęła ...

Absynt ...

Stutthof (KL) ...

Ciężka woda z elektrod , natomiast tlenek deuteru pozostaje w naczyniu. Z elektrolizy 100 000 Litrów wody uzyskuje się około 1 Litr "ciężkiej wody", co sprawia, że ...

Źródło ...

Oktoberfest OktoberfestOktoberfest w Monachium (wrzesień 2005)Dzieńprzełom września i października Kraje   Niemcy ( Monachium )Typ świętaludoweZwyczajesprzedaż piwa w Litrowych kuflach tzw. Mass Inne nazwyŚwięto październikowePodobne święta Dočesná (Święto Piwa)Wejście na teren imprezyOktoberfestbier ...

Gaz zależy wyłącznie od liczby tych cząsteczek. Innymi słowy, jeśli weźmiemy np. 1 Litr wodoru i 1 Litr tlenu (oba przy tym samym ciśnieniu i ...

Pęcherz moczowy ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Litr":

Wielkości fizyczne i ich jednostki (plansza 15) 0,01m x 0,01m = 0,000001m3 cm3 = 0,1dm x 0,1dm x 0,1dm = 0,001dm3 Litr l 1l = 1 dm3 = 1000cm3 hektoLitr hl 1 hl = 100l miliLitr ml 1 ml = 0,001 ...

166. Życie i zdrowie (plansza 15) bringen. W garnku umieścić 100 gramów ciemnej czekolady, trzy łyżki stołowe cukru oraz Litr mleka. Podgrzewać mieszając aż do całkowitego rozpuszczenia czekolady. Mleka jednak nie ...

Elementy termodynamiki (plansza 5) = 1013.25 hPa = 101.325 kPa objętość – V [1dm3 = 10-3m3; 1 Litr (l) = 1dm3 Liczba moli substancji tworzących układ - n ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie