Klon jawor
Klon jaworKlon jawor, jawor, klon jaworowy (Acer pseudoplatanus
L.
) –
gatunek
drzewa
z rodziny
mydleńcowatych
(Sapindaceae). Występuje naturalnie w środkowej
Europie
i północnym
Kaukazie
, poza tym zawleczony. Zasięg geograficznyWystępuje dziko na kontynentach[2]: -
Azja
: Turcja, Gruzja, Rosja (
Kaukaz Północny
)
-
Europa
: Albania, Austria, Belgia, Bułgaria, Czechy, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Mołdawia, Niemcy, Polska, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Szwajcaria, Ukraina, Węgry, Włochy
Ponadto introdukowany na inne obszary Europy i Azji, także do Australii, Nowej Zelandii, Ameryki Południowej i na Wyspy Kanaryjskie. w
Polsce
występuje głównie w
lasach
górskich, wyżynnych i mieszanych na pogórzu. Na nizinach zwykle w sztucznych nasadzeniach jako drzewo parkowe i alejowe, rozprzestrzenia się z nasadzeń. Rzadki już tylko w północno-wschodniej części kraju[3]. Morfologia- Pokrój
- Dorasta do 30 m wysokości.
Korona
szeroka, wysoko osadzona. Osiąga wiek do 500 lat.
-
Pień
- Pień prosty,
kora
szara, początkowo gładka, potem żłobiona i łuszcząca się. Pędy jednoroczne mają gładką i zieloną korę, starsze gałęzie czerwonawą z korkowymi brodawkami. Drewno białe, ciężkie, nie paczące się.
-
Pędy
- W stanie bezlistnym: pąki nakrzyżległe, boczne mniejsze od wierzchołkowych, szpiczasto-jajowate, odstające. Łuski zielone, wąsko, brązowo obrzeżone. Blizny po naprzeciwległych liściach nie stykają się ze sobą. Rdzeń kremowy. Kora ciemnoszara, gładka.
-
Liście
- Liście z wierzchu są ciemnozielone i matowe, a od spodu szarozielone (jesienią jasnożółte), delikatnie owłosione na większych nerwach. Są
nakrzyżległe
, zwykle pięcioklapowe, długoogonkowe, okrągławe, sztywne, u nasady sercowate, z 5 nerwami. Osiągają długość 8–16 cm. Klapy są głęboko wycięte, nieregularnie i grubo piłkowane, spiczaste, u nasady nieco zwężone. Trzy przednie klapy liści są mniej więcej jednakowej wielkości, natomiast obie tylne są wyraźnie mniejsze. Ogonki rynienkowate, nie zawierają przewodów mlecznych.
-
Kwiaty
- Żółtawozielone, zebrane w zwisające wiechy przypominające grona. Kwitnie w maju, po rozwinięciu liści.
-
Owoce
- Kuliste orzeszki, skrzydełka rozwarte pod kątem ostrym. Dojrzewają we wrześniu i październiku.
EkologiaJawor rośnie na wyżynach, 500–1500 m n.p.m. Lubi glebę wilgotną i głęboką (szczególnie mady). Razem z bukiem i jodłą stanowi ważny składnik lasów regla dolnego, pospolity w Sudetach, Karpatach, na południu i zachodzie kraju; gdzie indziej sadzony.
Gatunek charakterystyczny
dla lasów ze związku Tilio platyphylli-Acerion pseudoplatani[4]. Przypisy- ↑ Stevens P.F.:
Angiosperm Phylogeny Website
(
ang.
). 2001–. [dostęp 2010-02-03].
- ↑
Acer pseudoplatanus
(
ang.
). W: Germplasm Resources Information Network - (GRIN) [on-line]. USDA, ARS, National Genetic Resources Program. National Germplasm Resources Laboratory. Beltsville, Maryland. [dostęp 31 marca 2008].
- ↑ Adam Zając, Maria (red.) Zając: Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001. .
- ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. .
Inne hasła zawierające informacje o "Klon jawor":
Nagrobek Kazimierza III Wielkiego na Wawelu
...
Pojezierze Kaszubskie
...
Sanok
...
Jacques Le Goff
...
Germanizacja
...
Polskie zamki i twierdze
...
Babimost
...
Ærø
...
Brudnica mniszka
...
Wołosi
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Klon jawor":
032. Ekologia biosfery (plansza 6)
...
HIV a układ odpornościowy człowieka część I (plansza 12)
...
202. Środowisko przyrodnicze Polski. Klimat, wody powierzchniowe i podłoże skalne (plansza 11)
...
|