Bazylika Grobu Świętego (inaczej Bazylika Bożego Grobu lub Bazylika Pańskiego Grobu) znajduje się w
Dzielnicy Chrześcijańskiej
na
Starym Mieście
Jerozolimy
, w miejscu, gdzie znaleziono domniemany grób
Jezusa Chrystusa
.
Historia
Poświęcona w
336
roku została zburzona przez
Persów
w roku
614
. Odbudowana przez
Bizantyńczyków
na krótko przed
arabskim podbojem
została ponownie zniszczona przez
fatymidzkiego
kalifa
Al-Hakima w
1009
roku. Na jego rozkaz zniszczono też sam grób Jezusa. Odbudowę rozpoczęto już w
1012
roku i zakończono w latach 40.
XI wieku
. Po zdobyciu Jerozolimy w
1099
roku
krzyżowcy
rozpoczęli przebudowę
bazyliki
, która trwała do roku
1149
. W późniejszych wiekach bazylika była jeszcze wielokrotnie przebudowywana i remontowana. Obecnie prezentuje dość chaotyczną
architekturę
. Obecny kształt uzyskała głównie w czasie wypraw krzyżowych. Zasadniczo wyróżnić można następujące jej części:
rotundę
z
kaplicą
Grobu Chrystusa w centrum, chór
Greków
, kaplicę
Golgoty
, kryptę
św. Heleny
,
klasztor
franciszkanów
z kaplicą Najświętszego Sakramentu, klasztor grecki z dziedzińcem oraz szereg kaplic usytuowanych przy wspaniałej
średniowiecznej
dzwonnicy. Opiekę nad budowlą sprawują obecnie duchowni
katoliccy
(franciszkanie) i
prawosławni
(głównie greccy i
ormiańscy
). Na dachu krypty św. Heleny żyją niewielkie wspólnoty mnichów
etiopskich
i
koptyjskich
.
Właściwa Kaplica Bożego Grobu
W centrum rotundy znajduje się dwuczęściowa kaplica (8 x 5,9 m; wysokość 5,9 m). Przez niewielkie drzwi wchodzi się najpierw do tzw. kaplicy Anioła z centralnie usytuowanym kwadratowym ołtarzykiem. Jego
mensa
zrobiona jest z fragmentu większego bloku skalnego. Jest to jedyna pozostałość po kamieniu wspominanym w
ewangeliach
. Miał on być zatoczony u wejścia do grobu Jezusa (por.
Mt
27,60). Rozbito go w czasie najazdu perskiego. Z kaplicy Anioła wchodzi się do kolejnego, jeszcze mniejszego pomieszczenia, które miało być właściwą komorą grzebalną. W jej wnętrzu, po prawej stronie znajduje się wykuta w skale wnęka z kamienną płytą, na której miało zostać złożone ciało Jezusa zaraz po zdjęciu z Krzyża (por. Mt 27, 57-65).
Golgota
Płyta na miejscu, w którym św. Helena odnalazła relikwię Krzyża Świętego
W bazylice znajduje się pięć ostatnich stacji
drogi krzyżowej
. Oprócz grobu Chrystusa w kościele znajduje się także Golgota, a więc skała na której wetknięto Krzyż w czasie ukrzyżowania Jezusa. Dolna część skały widoczna jest w
absydzie
dolnej kaplicy, zwanej Kaplicą Adama. Z dwóch stron dostać się można po niewielkich schodach na piętro kaplicy Golgoty, która podzielona na pół znajduje się pod opieką franciszkanów i mnichów greckich. Po stronie katolickiej znajdują się współczesne
mozaiki
przedstawiające Ofiarę Abrahama, płaczące niewiasty oraz ukrzyżowanie Chrystusa. Pomiędzy
ołtarzem
katolików i wierzchołkiem skały Golgoty umieszczona jest figura Matki Boskiej Bolesnej. Pośród
wotów
zdobiących czarną
marmurową
wnękę przechowywany jest
ryngraf
ofiarowany przez żołnierzy generała
Andersa
, którzy stacjonowali w
Palestynie
w okresie
II wojny światowej
.
"Kaplica Świętego Grobu". Rycina ze schrobenhausenowskiego warsztatu
Carla Poellath
Pozostałe kaplice i miejsca święte we wnętrzu Bazyliki
- Kaplica
Franków
- Kamień Namaszczenia
- Kaplica trzech Marii
- Chór Greków
- Chór franciszkanów
- Kaplica koptyjska
- Kaplica
Syryjczyków
- Grób
Józefa z Arymatei
- Ołtarz
Marii Magdaleny
- Kaplica Najświętszego Sakramentu
- Kolumna Biczowania
- Więzienie Chrystusa
- Kaplica św. Longina
- Kaplica podziału szat
- Kaplica św. Heleny (inaczej Krypta św. Heleny)
- Cysterna, w której odnaleziono
relikwie
Krzyża Świętego
- Kaplica Wyszydzenia Pana Jezusa
Święty Ogień
Kopuła nad chórem Greków w Bazylice Bożego Grobu
Przedstawiciele Kościoła Prawosławnego dowodzą, iż we wnętrzu bazyliki każdego roku zobaczyć można tzw.
Cud Świętego Ognia
. Ma on miejsce każdego roku w Wielką Sobotę (według
kalendarza juliańskiego
, obowiązującego w
Cerkwi prawosławnej
). Co roku z okazji prawosławnych
Świąt Wielkanocnych
przybywa tam wielu pielgrzymów z Grecji,
Cypru
, ale też i z całego świata. Około godziny 13:45 czasu miejscowego prawosławny
patriarcha
Jerozolimy trzykrotnie obchodzi kaplicę Bożego Grobu. Następnie zdejmuje szaty liturgiczne i z dwoma dużymi pękami świec (po 33 sztuki - tyle ile lat miał Chrystus) wchodzi do kaplicy Anioła, a następnie do właściwej kaplicy Grobu. Wejście do kaplicy jest pieczętowane, a sam patriarcha, jeszcze przed wejściem do jej wnętrza, sprawdzany jest czy nie wnosi niczego dzięki czemu mógłby zaprószyć ogień. Po modlitwie (czasami czas oczekiwania jest dłuższy, a czasami krótszy), wedle relacji patriarchy, samoistnie pojawia się ogień na płycie Grobu Pańskiego, od którego zapala on świece i wynosi do wiernych, ogłaszając radosną nowinę o Zmartwychwstaniu Chrystusa. Ogień schodzi też na pęki świec trzymanych przez zgromadzonych w świątyni, choć nie dla wszystkich.
Specyfika cudu, według wiernych Kościoła Prawosławnego, polega na fakcie, iż przez pewien okres czasu ogień zupełnie nie parzy i pielgrzymi mogą "omywać" nim twarz i ręce nie narażając się przy tym na żadne obrażenia.[]
Zobacz też
Linki zewnętrzne