(134340) Pluton |
| Obraz Plutona wygenerowany komputerowo na podstawie zdjęć Kosmicznego Teleskopu Hubble'a |
Obraz Plutona wygenerowany komputerowo na podstawie zdjęć Kosmicznego Teleskopu Hubble'a |
Odkrywca |
Clyde Tombaugh
|
Data odkrycia |
18 lutego
1930
|
Nr kolejny planetoidy | 134340 |
Charakterystyka
orbity
(J2000) |
Występowanie planetoidy |
Pas Kuipera
obiekt transneptunowy
plutonek
|
Półoś wielka
| 39,4451
j.a.
|
Mimośród
| 0,2502 |
Peryhelium
| 29,5740
j.a.
|
Aphelium
| 49,3161
j.a.
|
Okres obiegu wokół
Słońca
| 247
lat
270
dni
13
godzin
|
Średnia prędkość orbitalna | 4,667 km/s |
Nachylenie orbity względem
ekliptyki
| 17,09° |
Charakterystyka fizyczna |
Średnica
| 2302[1] km |
Masa
| 1,3×1022 kg |
Średnia gęstość
| 2,0 g/cm3 |
Okres obrotu
wokół własnej osi | 153,3
h
|
Albedo
| 0,3 |
Jasność absolutna
| -0,7
m
|
Średnia
temperatura
powierzchni | 44
K
|
Satelity naturalne
| 3 |
Pluton (oznaczenie oficjalne: 134340 Pluton) –
planeta karłowata
, najjaśniejszy obiekt
pasa Kuipera
. Został odkryty w
1930
roku przez
amerykańskiego
astronoma
Clyde'a Tombaugha
. Od odkrycia do
24 sierpnia
2006
r. Pluton był uznawany za dziewiątą
planetę
Układu Słonecznego
. Tego dnia astronomowie na Zgromadzeniu Ogólnym
Międzynarodowej Unii Astronomicznej
w
Pradze
odebrali Plutonowi status planety, co oznacza, że w Układzie Słonecznym jest teraz tylko 8
planet
.
Pluton należy do szerszej grupy
obiektów transneptunowych
.
Płaszczyzna
, po której się porusza, jest mocno nachylona do
płaszczyzny ekliptyki
, z silnie
ekscentryczną
orbitą
, która częściowo przebiega wewnątrz orbity
Neptuna
. Pluton posiada trzy obiegające go
księżyce
, z których jeden,
Charon
, jest tylko o połowę mniejszy od niego. Nazwa została zapożyczona od rzymskiego boga
Plutona
, zaś jego symbol – złożenie liter P i L – pochodzi od inicjałów
Percivala Lowella
, amerykańskiego astronoma.
Odkrycie i nazwanie Plutona
Pluton został odkryty
18 lutego
1930
r. przez amerykańskiego astronoma, Clyde'a Tombaugha, pracującego w
Lowell Observatory
w
Arizonie
. O istnieniu obiektu dowiedział się przeglądając zdjęcia zrobione między
23
a
29 stycznia
tegoż roku. Po tym jak uzyskał
fotograficzne
potwierdzenie,
13 marca
wysłał
telegraficzną
wiadomość do Obserwatorium Harvard College. W późniejszym czasie zdjęcia jeszcze z
1915
roku potwierdziły istnienie tego obiektu.
Jeszcze na długo przed odkryciem samego Plutona astronomowie przewidywali istnienie transneptunowego obiektu (
Planety X
). Postawiono tezę, że za zaburzenia w ruchu Neptuna odpowiada jakiś inny obiekt. W jego istnienie wierzono na długo przed jego odkryciem.
W sprawie nazewnictwa obiektu pierwszeństwo miał jego odkrywca. Jego przełożeni poganiali Tombaugha do zaproponowania nazwy, zanim ktoś inny go w tym uprzedzi. Wkrótce propozycje zaczęły nadchodzić niemal z całego świata. Constance Lowell, wdowa po Percivalu (założycielu obserwatorium, w którym odkryto Plutona), zaproponowała nazwę
Zeus
. Ostatecznie, w wyniku impasu w tej sprawie, wdowa Lowell zaproponowała na nazwę swoje pierwsze imię, co spotkało się z dużą dezaprobatą środowisk astronomicznych. Pewne młode małżeństwo nawet napisało list, w którym zaproponowało imię swojego nowonarodzonego dziecka. Wśród propozycji dominowały imiona mitologicznych postaci:
Kronos
,
Minerwa
(zaproponowane przez gazetę
New York Times
) – jako jedne z głównych propozycji. Dalej wymieniano także:
Artemis
,
Atena
,
Atlas
,
Kosmos
,
Hera
,
Herkules
,
Ikar
, Idana,
Odyn
,
Pax
,
Persefona
,
Perseusz
,
Prometeusz
,
Tantal
,
Wulkan
, Zymal i wiele innych. Wiele z tych mitologicznych postaci zostało zarezerwowanych dla numeracji
asteroid
.
W końcu obiekt nazwano od rzymskiego boga
Plutona
, a oznaczono go symbolem P-L na cześć Percivala Lowella, który wyliczył dwa możliwe położenia tego obiektu obserwując ruch Neptuna. Pomysłodawczynią tego nazewnictwa była, 11-letnia wówczas,
Venetia Burney
, mieszkająca w
Oxfordzie
. Swoją propozycję nazwy tłumaczyła tym, że skoro znajduje się on bardzo daleko i panuje tam bardzo duży mróz, to niech przyjmie imię od rzymskiego boga zaświatów – Plutona. Profesor
Herbert Hall Turner
poinformował o pomyśle swych znajomych z amerykańskiego obserwatorium, którzy jednomyślnie przyjęli nazwę. Oficjalnie została ona zaakceptowana i ogłoszona
1 maja
1930
.
24 sierpnia
2006
roku, decyzją
Międzynarodowej Unii Astronomicznej
, podjętą w
Pradze
, Pluton został zdegradowany do statusu planety karłowatej. Jednocześnie Unia podjęła decyzję o uznaniu Plutona za prototyp
nowej kategorii obiektów transneptunowych
. Decyzja wzbudziła wiele kontrowersji wśród astronomów przyzwyczajonych do dawnej nomenklatury, szczególnie amerykańskich, którzy szczycili się odkryciem go przez Amerykanina.
Dwa tygodnie później
Minor Planet Center
na
Harvardzie
, które spisuje drobne obiekty
Układu Słonecznego
, nadało Plutonowi numer 134340 w swoim katalogu, ignorując głosy, aby uhonorować byłą planetę okrągłym numerem (200000 lub 0)[2].
Obserwacje
Jasność
Plutona obserwowanego z ziemi oscyluje wokół 14
mag
. Z tego powodu, aby go dostrzec, trzeba korzystać przynajmniej z 30-centymetrowych teleskopów (12 cali). Dzięki swojej żółtawej barwie wygląda on wówczas jak słaba gwiazda. Jego widoma średnica wynosi ok. 0,1
sekundy kątowej
(min. 0,064, maks. 0,11).
Okres synodyczny
Plutona równy jest 366,74 dni.
Właściwości fizyczne
Masa i rozmiar
Zestawienie czterech skalistych ciał niebieskich – Ziemi, Księżyca, Plutona i Charona w identycznej skali
Pluton został zaliczony do planet karłowatych, ponieważ nie spełnia założeń nowej definicji planety, co związane jest m.in. z jego masą. Masywniejsze od niego są nawet niektóre satelity innych planet:
Kallisto
,
Ganimedes
,
Europa
,
Io
,
Tytan
,
Tryton
i
Księżyc
. Z drugiej strony Pluton jest znacznie większy od typowych obiektów transneptunowych i innych
planetoid
. Do
31 lipca
2005
, kiedy to świat dowiedział się o istnieniu
136199 Eris
, był największym znanym
obiektem transneptunowym
.
Rozmiar
i
masę
Plutona próbowano wielokrotnie wyznaczyć za pomocą ziemskich obserwacji. Odkrycie w
1978
jego satelity, Charona, umożliwiło łatwe wyznaczenie masy tych dwóch grawitacyjnie związanych ciał dzięki (sprecyzowanemu przez
Newtona
)
III prawu Keplera
. W ostatecznym ustaleniu rozmiarów Plutona bardzo pomogło obserwowane przez ziemskie
teleskopy
zakrycie tarczy
Plutona przez jego satelitę. Uważa się, że Pluton zbudowany jest głównie z lodu i niewielkiej ilości skał oraz metalu.
Przyspieszenie grawitacyjne na powierzchni Plutona równe jest ok. 0,66 m/s², czyli ok. 0,067
przyspieszenia ziemskiego
. Prędkość ucieczki z jego powierzchni to zaledwie ok. 1,23 km/s.
Ekscentryczność orbity
Porównanie orbit Plutona i Neptuna
Pluton obiega Słońce w tym samym kierunku co planety, ale obraca się przeciwnie niż one (z wyjątkiem Wenus i Urana). Średnia odległość Plutona od Słońca wynosi 39,4
j.a.
(5,9 × 109 km), jednak silnie ekscentryczna orbita o mimośrodzie 0,2502 sprawia, że podczas największego zbliżenia znajduje się on w odległości 29,6 j.a. od gwiazdy, czyli bliżej niż Neptun. Ostatnie takie zbliżenie miało miejsce od
7 lutego
1979
do
11 lutego
1999
. Wynikać może stąd przekonanie, że orbity Neptuna i Plutona przecinają się. Jednak jest ono błędne, jako że opiera się na wyobrażeniu ruchu tych ciał w jednej płaszczyźnie. W rzeczywistości orbita Plutona jest nachylona 17° do ekliptyki. Pozostaje on z Neptunem w
rezonansie orbitalnym
3:2, co oznacza, że na 2 obiegi Plutona przypadają 3 Neptuna.
Prędkość
obiegu planety podlega bardzo dużym wahaniom: w czasie gdy znajduje się on najbliżej Słońca (
peryhelium
), jest prawie dwa razy większa niż w
aphelium
.
Rozmiar obiektu i jego charakterystyczna orbita powodowały wiele dyskusji na temat wykreślenia Plutona z listy planet. Z kinematycznego i najpewniej genetycznego punktu widzenia Pluton należy do szerszej grupy obiektów transneptunowych, zwanych
plutonkami
. Informacja z
31 lipca
2005
o odkryciu ciała odleglejszego i większego od Plutona, osłabia jego pozycję jako planety. Na mocy uchwały przyjętej
24 sierpnia
2006
roku
Międzynarodowa Unia Astronomiczna
uznała Plutona za
planetę karłowatą
.
Charakterystyka orbity Plutona i jego wsteczny obrót oraz wsteczny obieg największego satelity Neptuna, Trytona, skłoniły astronomów do wysunięcia pewnej katastroficznej hipotezy. Według niej w odległej przeszłości jakiś masywny obiekt mijający Neptuna wyrwał ze strefy przyciągania tej planety Plutona, który przedtem miał być księżycem Neptuna. W tym samym zdarzeniu orbita Trytona miałaby ulec dramatycznej zmianie. Obecnie jednak, po odkryciu wielu obiektów pasa Kuipera, ta hipoteza straciła na wartości. Orbita Plutona jest bowiem typowa dla obiektu pasa Kuipera. Sam Tryton jest prawdopodobnie przechwyconym przez grawitację Neptuna byłym obiektem tego pasa.
Atmosfera
Pluton posiada atmosferę o ciekawych właściwościach. Uwidacznia się ona tym bardziej, im znajduje się on bliżej peryhelium; będąc bliżej Słońca bardziej poddaje się jego
energii
, dzięki której znajdujący się na powierzchni
lód
azotowo
-
metanowy
sublimuje
do postaci
gazowej
(przy temp. -170 °C), będącej głównym składnikiem jego rzadkiej atmosfery. Zaś panująca na dalszych odległościach niższa
temperatura
(-230 °C do -220 °C) powoduje zamrożenie składników atmosfery do
ciała stałego
. Sugeruje się, że Pluton może uczestniczyć w aktywnej
cyrkulacji
atmosfery ze swoim księżycem Charonem. O istnieniu rzadkiej atmosfery przekonało w
1988
obserwowane z Ziemi zakrycie przez Plutona jasnej gwiazdy. Kiedy planeta lub inny obiekt (np. planetoida) nie posiadający atmosfery zaczyna zakrywać gwiazdę, to staje się ona zupełnie niewidoczna. Jednak w przypadku Plutona, gwiazda "ciemniała" powoli, co świadczyło o istnieniu na tej planecie atmosfery. Na podstawie stopnia
zaćmienia
gwiazdy
ustalono ciśnienie atmosfery na 0,15
paskala
.
Ponowne pomiary atmosfery Plutona przeprowadzono w
2003
, podczas kolejnego tranzytu planety na tle jasnej gwiazdy. O dziwo, badania wówczas wykazały większe ciśnienie w atmosferze (0,3 Pa), mimo że planeta znajdowała się dalej od Słońca. Sugeruje się, że może to być wywołane dotarciem światła do południowego bieguna planety (który wcześniej przez 120 lat tkwił w ciemnościach) i sublimacją znajdującego się na tamtejszej powierzchni
azotu
.
Satelity Plutona
Fotografie układu Plutona z nowoodkrytymi księżycami
Pluton posiada trzy
naturalne satelity
. Największy z nich,
Charon
, po raz pierwszy został zaobserwowany w
1978
roku. Jego odkrywcą był
James Christy
. Jest on stosunkowo dużych rozmiarów, przez co układ Pluton-Charon może być uznawany za
podwójną planetę
karłowatą
. Charakterystyczną cechą tego układu jest to, że ciała te wirują wokół
wspólnego środka masy
znajdującego się ponad powierzchnią Plutona. Dlatego nie wszyscy twierdzą, że Charon jest księżycem Plutona, a raczej widzą w nich układ podwójny – bez określania głównego obiektu i jego księżyca. Pluton i jego satelita tworzą układ podwójnie synchroniczny, co oznacza, że są stale zwróceni do siebie tymi samymi stronami.
Odkrycie Charona miało przełomowe znaczenie dla wyznaczenia masy samego Plutona. Uwzględniając
okres orbitalny
satelity oraz korzystając z III prawa Keplera udało się wyznaczyć jego masę na ok. 0,2% masy Ziemi. Masa ta okazała się znacznie mniejsza od najmniejszej przypuszczalnej masy tej planety.
Innym następstwem jego odkrycia było wyznaczenie średnicy i rozmiarów Plutona. Pierwotnie zakładano, że Pluton jest większy od
Merkurego
, ale mniejszy od
Marsa
, na co zdawały się wskazywać obserwacje wizualne. Jednak dopiero później okazało się, że wszystkie obliczenia dotyczą dwóch obiektów, co automatycznie zmniejszyło domniemane rozmiary planety karłowatej. Obecnie, dzięki zaawansowanej aparaturze, jesteśmy w stanie dokładnie wyznaczyć wielkość i masę tak Plutona, jak i jego satelity. Współczesne informacje pokrywają się z danymi wynikającymi z III prawa Keplera.
O istnieniu Charona przekonały obserwacje Plutona i badania jego
albedo
. Regularnie zwiększająca się i malejąca jasność pozwoliła wysunąć podejrzenia o krążącym wokół niego innym obiekcie.
Podzielone są zdania na temat pochodzenia Charona. Niektórzy wysnuwają hipotezy, że mógł on być niegdyś (podobnie jak sam Pluton) satelitą Neptuna, który wyrwał się z jego pola grawitacyjnego i w ten sposób znalazł się na orbicie wokółsłonecznej o właściwościach zbliżonych do orbity Plutona. Następnie w wyniku wzajemnego oddziaływania oba obiekty zbliżały się do siebie, aż wreszcie związały się ze sobą grawitacyjnie tworząc znany dzisiaj układ. Inna
teoria
zakłada, że mógł on być przechwyconym przez Plutona obiektem transneptunowym. Pewne jest, że przez chociaż krótki czas swojego istnienia Charon bezpośrednio obiegał Słońce. Pluton i jego satelita wykazują podobieństwa geologiczne z Trytonem, największym księżycem Neptuna, który w swojej przeszłości również najprawdopodobniej orbitował wokół Słońca jako obiekt transneptunowy.
Księżyce zewnętrzne
31 października
2005
roku ogłoszono odkrycie dwóch kolejnych niewielkich księżyców Plutona. Zostały one zaobserwowane na zdjęciach wykonanych przez
teleskop Hubble'a
w dniach
15 maja
i
18 maja
2005
. Księżyce otrzymały nazwy
Hydra
i
Nix
. Okrążają one Plutona odpowiednio w odległości około 64 700 km (Hydra) i 49 400 km (Nix) w tej samej płaszczyźnie co Charon.
Średnicę
księżyców szacuje się na 100 do 160 km.
Obserwowana wielkość gwiazdowa
wynosi 23
m
(czyli jasność ok. 5000 razy mniejsza niż Plutona). W dniu
15 lutego
2006
zespół astronomów pod kierownictwem Hal Weavera oraz Alana Sterna przeprowadził dalsze obserwacje nowoodkrytych księżyców przy użyciu
teleskopu Hubble'a
. Dalsze obserwacje przy użyciu
teleskopu Hubble'a
zostały przeprowadzone
3 marca
.
Eksploracja Plutona
Nadzieja na zbadanie Plutona – sonda New Horizons
Obecna wiedza na temat Plutona nie jest zbyt obszerna, a to przede wszystkim za sprawą jego wielkiej odległości od Ziemi. Do tej pory nie zbadała go bezpośrednio żadna sonda kosmiczna. W
2001
NASA
rozpoczęła przygotowania do wyprawy sondy
New Horizons
, z zamiarem bezpośredniej obserwacji Plutona. Plan ogłoszono oficjalnie w
listopadzie 2003
. Start misji nastąpił
19 stycznia
2006
. Przed dotarciem do Plutona, pojazd
28 lutego
2007
minął
Jowisza
korzystając z jego
asysty grawitacyjnej
. Dotarcie do celu zakładane jest na rok
2015
.
Misja New Horizons zastąpiła wyprawę
Pluto Kuiper Express
, anulowaną w
2000
z powodu nieprzewidzianych problemów technicznych i rosnących kosztów. Wcześniej Pluton miał być badany docelowo przez sondę
Voyager 1
, jednak – z powodu ograniczonego budżetu i braku zainteresowania – pojazd skierowano na satelitę
Saturna
–
Tytana
.
Dyskusje na temat Plutona
Planeta X?
Odkrycie Plutona w
1930
roku potwierdziło hipotezy o istnieniu zewnętrznego obiektu odpowiedzialnego za zaburzenia (
perturbacje
) w ruchu
Neptuna
i
Urana
.
Percival Lowell
w roku
1915
– dzięki badaniom ruchów tychże planet – starał się dokładnie przewidzieć położenie owego "za-neptunowego" obiektu, nazywanego wówczas
Planetą X
. Jego obliczenia wydawały się nadzwyczaj trafne, gdy 15 lat później odkryto taki obiekt.
W kolejnych dekadach pojawiały się jednak wielorakie rozbieżności dotyczące jego właściwości. Ówczesne możliwości techniczne nie pozwalały na dokładne oszacowanie jego masy i rozmiaru. Wtedy jednak nawet to w żaden sposób nie podważało jego rangi.
Pierwsze hipotezy zaproponowane na podstawie przypuszczalnej wartości
albedo
oraz prędkości obiegu zakładały, że Pluton jest dosyć masywną planetą. Wyglądało na to, że jest on poszukiwaną Planetą X, odpowiedzialną za
perturbacje
grawitacyjne orbit
planet zewnętrznych
.
Jednak wszystkie te hipotezy zostały definitywnie obalone w roku
1978
po odkryciu
Charona
, satelity Plutona. Odkrycie to wykorzystano do dokładnego określenia rozmiarów i masy planety. Stwierdzono, że Pluton – jako obiekt o masie kilkakrotnie mniejszej od masy ziemskiego Księżyca – nie jest w stanie samodzielnie tak znacząco wpłynąć na ruch
gazowych olbrzymów
– Urana i Neptuna.
I choć pozycja Plutona pokrywała się z hipotetycznym położeniem
Planety X
, przewidzianym obliczeniami Lowella na podstawie
perturbacji
ruchu owych planet, w rzeczywistości okazało się to zupełnie przypadkową zbieżnością. W
1951
roku
Gerard Kuiper
zasugerował, że wpływ na owe anomalie może więc mieć nie jeden obiekt (Pluton), ale większa liczba obiektów krążących w podobnej odległości od
Słońca
. Z czasem zostało to potwierdzone. Zaczęto odkrywać coraz więcej takich obiektów krążących w – nazwanym na jego cześć – tzw.
pasie Kuipera
. Dziś znamy ich ponad 800. W świetle tych faktów ranga Plutona znacznie osłabła, a temat planety X pojawił się ponownie.
Do lat dziewięćdziesiątych
XX w.
pozycja Plutona jako planety wydawała się nie do podważenia. Dopiero pod koniec wieku odkrycie wielu tego typu obiektów transneptunowych, wchodzących w skład pasa Kuipera, spowodowało, że wielu zaczęło ten fakt kwestionować. W
2006
roku Pluton został ostatecznie skreślony z listy
planet
.
Obecnie temat hipotetycznej dziewiątej planety Układu Słonecznego jest już praktycznie nieaktualny, a rozważane anomalie orbit Urana i Neptuna uznano za wynikające po prostu z błędów pomiarowych.
Pluton – planeta czy nie? (kontrowersje)
Z początkiem ostatniej dekady ubiegłego stulecia odkrywano coraz więcej obiektów transneptunowych. Pierwszym takim obiektem, po Plutonie i jego satelicie, jest
(15760) 1992 QB1
. Liczba znanych plutonków wzrasta z każdym rokiem. Tempo odkrywania tych obiektów stawiało pytanie: czy Pluton jest najmniejszą planetą, czy największym transneptunem?
Kolejne obserwacje dowodziły istnienia wielu obiektów, jednak za każdym razem były to ciała wielokrotnie mniejsze od Plutona, co utwierdzało jego pozycję. Największa znana wówczas planetoida –
1 Ceres
– ma średnicę 950 km. Przełom nastąpił w roku
2002
– wtedy to odkryto
50000 Quaoar
ze 1.240 km średnicą, stanowiącą ponad połowę średnicy Plutona. Inne ważne odkrycie –
90482 Orcus
, ze średnicą większą od Quaoara podało w wyraźną wątpliwość rangę dziewiątej planety. W
2004
odkryto kolejny obiekt o niebywałych rozmiarach bardzo odległy od Słońca.
90377 Sedna
, bo tak go później nazwano, posiada średnicę 1800 km. Wszystkie te obiekty swoimi rozmiarami dorównywały Plutonowi i znacznie osłabiały jego pozycję.
Zdecydowanie największe znaczenie dla klasyfikacji planet miało odkrycie z
29 lipca
2005
, kiedy to ogłoszono istnienie obiektu 2003UB313, nazwanego później
136199 Eris
. Na podstawie jego albedo natychmiast określono jego rozmiar na większy od Plutona. To zaś z jednej strony spowodowało, że niektórzy włączyli go w poczet planet, z drugiej strony inni – na podstawie jego rozmiaru – zdegradowali Plutona do obiektu pasa Kuipera. Jest to największe zaobserwowane ciało Układu Słonecznego od odkrycia Neptuna w
1846
. Jednak cechą Plutona odróżniającą go od innych transneptunów są jego księżyce i atmosfera. Bo co prawda, wiele tych oddalonych obiektów (z wyjątkiem Sedny) posiada swoje satelity, jednak zawsze są to ciała znacznie mniejsze. Wstępne badania wykazują podobieństwo geologiczne nowo odkrytego obiektu z byłą ostatnią planetą.
Ten precedens sprawił, że znów stało się aktualne pytanie o definicję planety. Kwestię tę podnoszono wcześniej w XIX w. Początkowo każdą odkrytą asteroidę (
1 Ceres
,
2 Pallas
,
3 Juno
oraz
4 Westa
) ówcześni ludzie automatycznie uznawali za planetę (głównie za sprawą braku możliwości dokładnego pomiaru wielkości obiektu). To samo tyczyło się asteroidy
5 Astraea
odkrytej w
1845
(na rok przed odkryciem Neptuna), którą również potraktowano jako planetę. Jednak w kolejnych latach odkrywanie coraz większej ilości asteroid (krążących głównie między orbitami Marsa i Jowisza) spowodowało, że określanie ich planetami stało się nieaktualne i błędne. Owe obiekty po prostu przypisano do szerszego grona pasa planetoid. Obecnie podobny los spotkał Plutona.
24 sierpnia
2006
r. Międzynarodowa Unia Astronomiczna uznała, że zgodnie z nową definicją, Pluton nie jest planetą. Dla określenia statusu Plutona i innych spornych obiektów stworzono pojęcie
planety karłowatej
.
Ciekawostka
13 marca
2007
, w 77 rocznicę oficjalnego ogłoszenia odkrycia Plutona, Izba Reprezentantów stanu Nowy Meksyk ogłosiła, aby "nazywać Plutona planetą, ilekroć będzie przemierzał wspaniałe nocne niebo nad Nowym Meksykiem"[4][5].
Przypisy
Zobacz też
Linki zewnętrzne
... | Poprzednia planetoida | 134340 Pluton | Następna planetoida | ...