|
Kraj koronny
Kraj koronny | Mapa Austro-Węgier |
| |
Kraj koronny (
niem.
Kronland) – terytorium składowe
Cesarstwa Austriackiego
w latach
1849
-
1867
i austriackiej części
Austro-Węgier
w latach
1867
-
1918
. Głową kraju koronnego był cesarz, w którego imieniu działał Landeshauptmann (zarządca kraju) albo Statthalter (gubernator). Oficjalna nazwa "kraj koronny" pojawiła się po reformach w
1849
, jednak poszczególne obszary, które nazwano krajami koronnymi, stanowiły części składowe monarchii habsburskiej znacznie wcześniej. Kraje koronne były w zasadzie tylko okręgami centralnej administracji cesarskiej, pozbawionymi (z pewnymi wyjątkami)
autonomii
. Nie były natomiast częściami składowymi federacji (państwami składowymi Austro-Węgier były Cesarstwo Austrii i Królestwo Węgier). Nie były również okręgami narodowościowymi. Tym niemniej kraje koronne z reguły miały własną tożsamość, wynikającą z wielowiekowej historii. Większość z nich stanowi do dziś odrębne regiony kulturalne i historyczne. Administracja kraju koronnego była dwutorowa – centralna, wykonywana przez namiestnictwo (Statthalterei / Landeshauptmannschaft) i lokalna, wykonywana przez wydział krajowy (Landesausschuss; w Bukowinie i na Śląsku Prezydium Krajowe). Przedstawicielstwem ludności był
sejm krajowy
(Landtag). Zakres
samorządu
kraju koronnego był wąski i kompetencje organów samorządowych zdecydowanie ustępowały kompetencjom władzy centralnej. Vorarlberg i Tyrol były zarządzane przez tego samego namiestnika, choć stanowiły odrębne kraje koronne. Podobnie Triest, Istria oraz Gorycja i Gradyska, które do celów administracyjnych łączono zazwyczaj w jeden kraj – Pobrzeże. Źródła- Henryk Batowski Rozpad Austro-Węgier 1914-1918, wydanie II poprawione i uzupełnione, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1982,
- Henryk Wereszycki Historia Austrii, wydanie drugie poprawione i uzupełnione, Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, Wrocław 1986,
- Teofil Lijewski Austria, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1987,
Inne hasła zawierające informacje o "Kraj koronny":
Podróżnik
...
Mieszko II Lambert
...
Linz
...
Brno
...
1499
...
XVI wiek
...
Wittenberga
...
1398
...
1411
...
Zamek w Kownie
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Kraj koronny":
203 Okres międzywojenny na świecie. Postęp techniczny i kryzys gospodarczy (plansza 6)
...
203 Okres międzywojenny na świecie. Postęp techniczny i kryzys gospodarczy (plansza 11)
...
203 Okres międzywojenny na świecie. Postęp techniczny i kryzys gospodarczy (plansza 8)
...
|
|
|
|