Niszczejące w głębi lądu kutry

Ślady rybackiej przeszłości

Mo'ynoq (Мўйноқ, karakałp. Moynaq / Мойнақ, ros. Муйнак, Mujnak) – niewielkie miasto w Uzbekistanie , w autonomicznym regionie Karakałpacja , obecnie ( 2006 ) zamieszkane przez kilkaset osób (w 1972 - 10,4 tysięcy mieszkańców), ośrodek administracyjny rejonu Mo'ynok. Telefoniczny numer kierunkowy +36132.

Miasto (do 1963 – przysiółek) założono na półwyspie Mujnak na południowym brzegu Jeziora Aralskiego , w pobliżu delty Amu-Darii ; w przeszłości przystań rybacka i główny port Uzbeckiej SRR nad Jeziorem Aralskim i ośrodek przemysłu przetwórstwa ryb. Obecnie - na skutek wysychania Jeziora Aralskiego i rzeki Amu-Darii^[1] - ponad sto kilometrów od linii brzegowej.

Najbliższa linia kolejowa znajduje się ok. 100 km na południe od Mujnaku, stacja Kungrad (ros. Кунград, dawniej pod nazwą Żeleznodorożnyj) na linii Czardżuj - Makat (Чарджоу-Макат). W odległości 165 km znajduje się miasto Nukus (Нукус), stolica Republiki Karakałpackiej.

Mieszkańcy Mujnaku w większości żyją z rent i zasiłków, tutejszy przemysł przestał istnieć wraz z upadkiem rybołówstwa. Duża zawartość soli w glebie nie pozwala na uprawę żadnych roślin, dokuczliwe są także braki wody pitnej. Zatrucie ziemi i dawnego dna jeziora trującymi środkami ochrony roślin skutkuje dużą zawartością toksycznych substancji w przenoszonych z wiatrem pyłach, a to wpływa na wysoką umieralność mieszkańców i śmiertelność rodzących się tu niemowląt. Z tych, które udaje się utrzymać przy życiu znaczny odsetek jest obciążonych wrodzonymi chorobami. Nie jest wiadoma skala dodatkowego zagrożenia wynikającego z faktu, że nad Jeziorem Aralskim prowadzono w czasach ZSRR badania i testy z bronią biologiczną ; jedno z dawnych tajnych laboratoriów tej broni^[2] znajdowało się na niezbyt odległej od Mujnaku^[3] Wyspie Odrodzenia , która od roku 2001 jest już tylko półwyspem i ma połączenie lądowe z pozostałym terytorium Karakałpacji.

Przypisy

Na mapach: 43°46'N 59°02'E / 43.767, 59.033