Strefy czasowe na świecie ( Wersja PDF )

Strefa czasowa – wytyczony obszar powierzchni Ziemi o szerokości 15° długości geograficznej , rozciągający się południkowo między biegunami, w którym urzędowo obowiązuje jednakowy czas (czas strefowy). Jest on czasem słonecznym średnim środkowego południka tej strefy, który różni się o całkowitą liczbę godzin od czasu uniwersalnego .

Geneza i zasady podziału

Wszystkie punkty położone na tym samym południku mają ten sam czas lokalny (miejscowy). Każda zmiana długości geograficznej powoduje zmianę lokalnego czasu – gdy ludzie zaczęli przemieszczać się coraz częściej i szybciej, stawało się to bardzo niewygodne. Całą Ziemię podzielono na 24 strefy czasowe.

Czas uniwersalny i strefy czasowe zostały zaproponowane w 1878 roku przez kanadyjskiego wynalazcę Sandforda Fleminga , zaś wprowadzono je w 1884 roku.

Strefy czasowe w niezmienionym kształcie obowiązują na morzach i oceanach . Na lądach ich kształt został zmodyfikowany tak, by małe i średnie państwa znalazły się w obrębie jednej strefy czasowej, czyli obowiązywał w nich jeden czas. Większe państwa, takie jak Stany Zjednoczone , Kanada , Brazylia , Rosja czy Australia , znajdują się w kilku strefach czasowych. Największym krajem na świecie, w którym na całym terytorium obowiązuje ta sama strefa czasowa są Chiny pomimo, iż różnice w czasie słonecznym między wschodnimi i zachodnimi prowincjami wynoszą ponad 3 godziny.

Lista stref czasowych i terytoriów w nich leżących

UTC-12:00

Strefa całoroczna

•   Baker
•   Howland

UTC-11:00

Strefa całoroczna

•   Jarvis
•   Kingman
•   Midway
•   Niue
•   Palmyra
•   Samoa
•   Samoa Amerykańskie

UTC-10:00

Strefa całoroczna

•   Johnston
•   Polinezja Francuska ( Wyspy Tubuai , Wyspy Tuamotu , Wyspy Towarzystwa )
•   Stany Zjednoczone ( Hawaje )
•   Tokelau
•   Wyspy Cooka

Półkula północna. Czas letni UTC-9:00

•   Stany Zjednoczone ( Aleuty )

UTC-9:30

Strefa całoroczna

•   Polinezja Francuska ( Markizy )

UTC-9:00

Strefa całoroczna

•   Polinezja Francuska ( Wyspy Gambiera )

Półkula północna. Czas letni UTC-8:00

•   Stany Zjednoczone ( Alaska )

UTC-8:00

Strefa całoroczna

•   Wyspa Clippertona
•   Pitcairn

Półkula północna. Czas letni UTC-7:00

• Kanada

    Kanada (zachód)
•   Meksyk ( Kalifornia Dolna )
•   Stany Zjednoczone (zachód)

UTC-7:00

Strefa całoroczna

•   Meksyk ( Sonora )
•   Stany Zjednoczone ( Arizona )

Półkula północna. Czas letni UTC-6:00

• Kanada

    Kanada (środkowy zachód)
•   Meksyk (zachód)
•   Stany Zjednoczone (środkowy zachód)

UTC-6:00

Strefa całoroczna

•   Belize
•   Chile ( Wyspa Wielkanocna )
•   Ekwador ( Prowincja Galápagos )
•   Gwatemala
•   Honduras

• Kanada

    Kanada ( Saskatchewan )
•   Kostaryka
•   Nikaragua
•   Salwador

Półkula północna. Czas letni UTC-5:00

• Kanada

    Kanada (środkowy wschód)
•   Meksyk (środek i wschód)
•   Stany Zjednoczone (środkowy wschód)

UTC-5:00

Strefa całoroczna

•   Ekwador
•   Jamajka
•   Haiti
•   Kajmany
•   Kolumbia
•   Panama
•   Peru

Półkula północna. Czas letni UTC-4:00

•   Bahamy

• Kanada

    Kanada (środkowy wschód)
•   Kuba
•   Stany Zjednoczone (wschód)
•   Turks i Caicos

UTC-4:30

Strefa całoroczna

•   Wenezuela

UTC-4:00

Strefa całoroczna

•   Anguilla
•   Antigua i Barbuda
•   Antyle Holenderskie
•   Aruba
•   Barbados
•   Boliwia
•   Brazylia (zachód)
•   Brytyjskie Wyspy Dziewicze
•   Dominika
•   Dominikana
•   Gwadelupa
•   Grenada
•   Gujana

• Kanada

    Kanada (wschodni Quebec )
•   Martynika
•   Montserrat
•   Portoryko
•   Saint Kitts i Nevis
•   Saint Lucia
•   Saint Vincent i Grenadyny
•   Trynidad i Tobago
•   Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych

Półkula północna. Czas letni UTC-3:00

•   Bermudy
•   Grenlandia (północny zachód)

• Kanada

    Kanada (wschód)

Półkula południowa. Czas letni UTC-3:00

•   Argentyna (prowincja San Luis )
•   Brazylia (środek)
•   Chile
•   Falklandy
•   Paragwaj

UTC-3:30

Półkula północna. Czas letni UTC-2:30

• Kanada

    Kanada ( Nowa Fundlandia )

UTC-3:00

Strefa całoroczna

•   Argentyna (bez prowincji San Luis )
•   Brazylia (północny wschód)
•   Gujana Francuska
•   Surinam

Półkula północna. Czas letni UTC-2:00

•   Grenlandia
•   Saint-Pierre i Miquelon

Półkula południowa. Czas letni UTC-2:00

•   Brazylia (południowy wschód)
•   Urugwaj

UTC-2:00

Strefa całoroczna

•   Brazylia (wyspy atlantyckie)
•   Georgia Południowa i Sandwich Południowy

UTC-1:00

Strefa całoroczna

•   Republika Zielonego Przylądka

Półkula północna. Czas letni UTC+0:00

•   Grenlandia (wschód)
•   Portugalia ( Azory )

UTC+0:00

Strefa całoroczna

•   Burkina Faso
•   Gambia
•   Ghana
•   Gwinea
•   Gwinea Bissau
•   Islandia
•   Liberia
•   Mali
•   Maroko
•   Mauretania
•   Sahara Zachodnia
•   Senegal
•   Sierra Leone
•   Wyspa Świętej Heleny, Wyspa Wniebowstąpienia i Tristan da Cunha
•   Togo
•   Wybrzeże Kości Słoniowej
•   Wyspa Bouveta
•   Wyspy Świętego Tomasza i Książęca

Półkula północna. Czas letni UTC+1:00

•   Guernsey
•   Hiszpania ( Wyspy Kanaryjskie )
•   Irlandia
•   Jersey
•   Portugalia
•   Wielka Brytania
•   Wyspa Man
•   Wyspy Owcze

UTC+1:00

Strefy czasowe w Europie

Strefa całoroczna

•   Algieria
•   Angola
•   Benin
•   Czad
•   Tunezja
•   Demokratyczna Republika Konga (zachód)
•   Gabon
•   Gwinea Równikowa
•   Kamerun
•   Kongo
•   Niger
•   Nigeria
•   Republika Środkowoafrykańska

Półkula północna. Czas letni UTC+2:00

•   Albania
•   Andora
•   Austria
•   Belgia
•   Bośnia i Hercegowina
•   Chorwacja
•   Czarnogóra
•   Czechy
•   Dania
•   Francja
•   Gibraltar
•   Hiszpania
•   Holandia
•   Jan Mayen
•   Kosowo
•   Liechtenstein
•   Luksemburg
•   Macedonia
•   Malta
•   Monako
•   Niemcy
•   Norwegia
•   Polska
•   San Marino
•   Serbia
•   Słowacja
•   Słowenia
•   Svalbard
•   Szwajcaria
•   Szwecja
•   Watykan
•   Węgry
•   Włochy

Półkula południowa. Czas letni UTC+2:00

•   Namibia

UTC+2:00

Strefa całoroczna

•   Botswana
•   Burundi
•   Demokratyczna Republika Konga (wschód)
•   Lesotho
•   Libia
•   Malawi
•   Mozambik
•   Republika Południowej Afryki
•   Rwanda
•   Suazi
•   Zambia
•   Zimbabwe

Półkula północna. Czas letni UTC+3:00

•   Akrotiri
•   Białoruś
•   Bułgaria
•   Cypr
•   Cypr Północny
•   Dhekelia
•   Egipt
•   Estonia
•   Finlandia
•   Grecja
•   Izrael
•   Jordania
•   Liban
•   Litwa
•   Łotwa
•   Mołdawia
•   Palestyna
•   Rosja ( Obwód kaliningradzki )
•   Rumunia
•   Syria
•   Turcja
•   Ukraina

UTC+3:00

Strefa całoroczna

•   Arabia Saudyjska
•   Bahrajn
•   Dżibuti
•   Erytrea
•   Etiopia
•   Francuskie Terytoria Południowe i Antarktyczne ( Wyspy Rozproszone )
•   Irak
•   Jemen
•   Katar
•   Kenia
•   Komory
•   Kuwejt
•   Madagaskar
•   Majotta
•   Somalia
•   Sudan
•   Tanzania
•   Uganda

Półkula północna. Czas letni UTC+4:00

•   Rosja (większość europejskiej części kraju)

UTC+3:30

Półkula północna. Czas letni UTC+4:30

•   Iran

UTC+4:00

Strefa całoroczna

•   Francuskie Terytoria Południowe i Antarktyczne ( Wyspy Crozeta )
•   Gruzja
•   Oman
•   Reunion
•   Seszele
•   Zjednoczone Emiraty Arabskie

Półkula północna. Czas letni UTC+5:00

•   Armenia
•   Azerbejdżan

Półkula południowa. Czas letni UTC+5:00

•   Mauritius

UTC+4:30

Strefa całoroczna

•   Afganistan

UTC+5:00

Strefa całoroczna

•   Francuskie Terytoria Południowe i Antarktyczne ( Wyspy Kerguelena oraz Święty Paweł i Amsterdam)
•   Kazachstan (zachód)
•   Malediwy
•   Tadżykistan
•   Turkmenistan
•   Uzbekistan
•   Wyspy Heard i McDonalda

Półkula północna. Czas letni UTC+6:00

•   Pakistan
•   Rosja (zachodnia część azjatycka)

UTC+5:30

Strefa całoroczna

•   Indie
•   Sri Lanka

UTC+5:45

Strefa całoroczna

• Nepal

    Nepal

UTC+6:00

Strefa całoroczna

•   Bangladesz
•   Bhutan
•   Brytyjskie Terytorium Oceanu Indyjskiego
•   Kazachstan (środek i wschód)
•   Kirgistan

Półkula północna. Czas letni UTC+7:00

•   Rosja ( Kraj Ałtajski , obwód nowosybirski , obwód omski , obwód tomski i Republika Ałtaju )

UTC+6:30

Strefa całoroczna

•   Birma
•   Wyspy Kokosowe

UTC+7:00

Strefa całoroczna

•   Indonezja (zachód)
•   Kambodża
•   Laos
•   Mongolia (zachód)
•   Tajlandia
•   Wietnam
•   Wyspa Bożego Narodzenia

Półkula północna. Czas letni UTC+8:00

•   Rosja (środkowo-zachodnia część azjatycka)

UTC+8:00

Strefa całoroczna

•   Brunei
•   Chińska Republika Ludowa
•   Filipiny
•   Indonezja (środek)
•   Malezja
•   Mongolia (środek i wschód)
•   Republika Chińska
•   Singapur

Półkula północna. Czas letni UTC+9:00

•   Rosja ( Obwód irkucki i Republika Buriacji )

Półkula południowa. Czas letni UTC+9:00

•   Australia ( Australia Zachodnia )

UTC+9:00

Strefa całoroczna

•   Indonezja (wschód)
•   Japonia
•   Korea Południowa
•   Korea Północna
•   Palau
•   Timor Wschodni

Półkula północna. Czas letni UTC+10:00

•   Rosja (środkowa część azjatycka)

UTC+9:30

Strefa całoroczna

•   Australia ( Terytorium Północne )

Półkula południowa. Czas letni UTC+10:30

•   Australia ( Australia Południowa )

UTC+10:00

Strefa całoroczna

•   Australia ( Queensland )
•   Guam
•   Mariany Północne
•   Mikronezja (zachód)
•   Papua-Nowa Gwinea

Półkula północna. Czas letni UTC+11:00

•   Rosja (środkowy wschód)

Półkula południowa. Czas letni UTC+11:00

•   Australia (południowy wschód)

UTC+10:30

Półkula południowa. Czas letni UTC+11:30

•   Australia ( Lord Howe )

UTC+11:00

Strefa całoroczna

•   Mikronezja (wschód)
•   Nowa Kaledonia
•   Vanuatu
•   Wyspy Salomona

Półkula północna. Czas letni UTC+12:00

•   Rosja (wschód)

UTC+11:30

Strefa całoroczna

•   Norfolk

UTC+12:00

Strefa całoroczna

•   Fidżi
•   Kiribati ( Wyspy Gilberta )
•   Nauru
•   Tuvalu
•   Wake
•   Wallis i Futuna
•   Wyspy Marshalla

Półkula południowa. Czas letni UTC+13:00

•   Nowa Zelandia

UTC+12:45

Półkula południowa. Czas letni UTC+13:45

•   Nowa Zelandia ( Wyspy Chatham )

UTC+13:00

Strefa całoroczna

•   Kiribati ( Wyspy Feniks )
•   Tonga

UTC+14:00

Strefa całoroczna

•   Kiribati ( Line Islands )

Czas letni

Czas letni na półkuli północnej występuje w okresie od kwietnia do końca października , a na południe od równika od listopada do końca marca .

Linia Zmiany Daty

Międzynarodowa linia zmiany daty przebiega wzdłuż granicy stref od UTC+12 do +14 i UTC-12, częściowo pokrywając się z południkiem 180°. Czas obowiązujący na terytoriach położonych na zachód od tej linii jest przesunięty o dobę do przodu względem czasu terytoriów położonych na wschód od niej; np. w Nowej Zelandii (UTC+12) jest zawsze ta sama godzina co na Wyspie Baker (UTC-12), choć data stale różni się o jeden dzień.

Zobacz też

• czas lokalny , czas słoneczny , czas urzędowy

Linki zewnętrzne

• Zegar Światowy, Flash mapa stref czasowych na świecie
• Time Zones Converter: Local times world wide in the past, now, and in the future