Szczecin
Panorama miasta Szczecin
Herb Flaga Herb Szczecina Flaga Szczecina
Województwo	zachodniopomorskie
Powiat	miasto na prawach powiatu
Gmina • rodzaj	Szczecin miejska
Założono	IX wiek
Prawa miejskie	3 kwietnia 1243
Prezydent miasta	Piotr Krzystek
Powierzchnia	300,55 km²
Wysokość	do 131 m n.p.m.
Ludność (2009) •  liczba •  gęstość •  aglomeracja	406 307 1352 os./km² 721 tys. ( szczecińska )[1](2002)
Strefa numeracyjna	+48 91
Kod pocztowy	70-018 do 71-871
Tablice rejestracyjne	ZS
Położenie na mapie Polski Szczecin
53°26'17″N 14°32'32″E / 53.43806, 14.54222 Na mapach: 53°26'17″N 14°32'32″E / 53.43806, 14.54222
TERC ( TERYT )	3262011
SIMC	0977976
Miasta partnerskie	Bremerhaven , Dalian , Esbjerg , Friedrichshain-Kreuzberg , Greifswald , Kingston upon Hull , Kłajpeda , Lubeka , Malmö , Murmańsk , Rostock , Saint Louis
Hasło promocyjne : ʃtʃɛtʃin Floating Garden 2050[2]
Urząd miejski plac Armii Krajowej 1, 71-871 Szczecin
Strona internetowa miasta

Szczecin ( niem. i szw. , łac. Sedinum lub Stetinum^[3]) – miasto na prawach powiatu , stolica i największe miasto województwa zachodniopomorskiego . Szczecin jest jednym z najstarszych i największych miast w Polsce (3. miejsce pod względem zajmowanej powierzchni i 7. pod względem liczby ludności). Miasto jest centrum aglomeracji szczecińskiej , skupiającej okoliczne gminy i miasta. Według danych z 31 grudnia 2009 miasto miało 406 307 mieszkańców^[4].

Rozbudowana gospodarka z udziałem różnych gałęzi przemysłu sprawia, że Szczecin jest głównym ośrodkiem gospodarczym regionu. Charakterystyczna dla miasta jest gospodarka morska m.in. znajduje się tu duży port morski i stocznie . Miasto jest ośrodkiem turystycznym, z dużą liczbą zabytków . Stanowi centrum kulturalne – liczne teatry, muzea i ośrodki kultury. Jest też ośrodkiem religijnym poprzez kurię arcybiskupią, wydziały teologiczne, sanktuarium maryjne .

Miasto otaczają 3 duże kompleksy leśne: Wkrzańska od północy, Bukowa od południa oraz Goleniowska od wschodu.

Władze Szczecina promują miasto jako pływający ogród, miasto wypełnione niezwykłą zielenią i wodą w jego centrum.

Położenie

Szczecin leży w północno-zachodniej Polsce , w zachodniej części woj. zachodniopomorskiego przy granicy polsko-niemieckiej . Miasto leży nad rzeką Odrą oraz jeziorem Dąbie , obejmując część Międzyodrza .

Szczecin jest położony na obszarze czterech mezoregionów geograficznych: Dolina Dolnej Odry , Wzniesienia Szczecińskie , Wzgórza Bukowe i Równina Goleniowska – wchodzą one w skład Pobrzeża Szczecińskiego .

Odległość z centrum miasta do Morza Bałtyckiego w linii prostej wynosi 65 km^[5][6]. Szczecin graniczy z miastem i gminą Police (od północy) oraz gminami: Dobra , Kołbaskowo od zachodu, Gryfino i Stare Czarnowo od południa oraz Kobylanka i Goleniów od wschodu.

Wieś Pilchowo i osiedle Pilchowo jest podzielone granicą administracyjną między miastem Szczecin a wiejską częścią gminy Police , Bezrzecze – między Szczecinem a gminą Dobra jako osiedle i wieś o tej samej nazwie , Załom – między Szczecinem a gminą Goleniów jako osiedle i wieś .

Szczecin jest uznawany za historyczną stolicę Pomorza Zachodniego .^[]

Warunki naturalne

Rzeźba terenu

Aleja platanowa na Jasnych Błoniach

Widok na Odrę z ul. Kolumba

Według danych z 2009 powierzchnia miasta obejmuje 300,55 km²^[8].

W granicach Szczecina spotykają się typy krajobrazu 4 mezoregionów geograficznych tj.: Dolina Dolnej Odry , Wzniesienia Szczecińskie , Wzgórza Bukowe i Równina Goleniowska . Średnia rzędna terenu Szczecina wynosi 25 m n.p.m.^[9]. Najniżej powierzchnia terenu opada pomiędzy ramionami Odry, gdzie występują obszary depresyjne sięgające 0,1 m p.p.m. ^[10]. Przy granicach Szczecina znajduje się wzniesienie Wielecka Góra (131 m n.p.m.) leżąca na Wzgórzach Warszewskich, a na południe od miasta, w Szczecińskim Parku Krajobrazowym znajduje się Bukowiec (148,3 m n.p.m.) na Wzgórzach Bukowych.

Przyroda

W granicach administracyjnych Szczecina znajdują się niewielkie fragmenty Szczecińskiego Parku Krajobrazowego "Puszcza Bukowa" (m.in. z Jeziorem Szmaragdowym i rezerwatem przyrody "Zdroje" ) oraz północna część obszaru specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 "Dolina Dolnej Odry" (PLB 320003), natomiast na południu miasto graniczy z Parkiem Krajobrazowym Dolina Dolnej Odry i jest otoczone przez 3 puszcze Wkrzańską , Bukową i Goleniowską .

Stosunki wodne

Przez miasto przepływają: rzeka Odra , jej ramię boczne Regalica wpadająca do jeziora Dąbie leżącego w całości w granicach miasta, łącząca obie rzeki Parnica oraz wiele mniejszych rzek.

Klimat

Najczęściej oddziałujące masy powietrza polarnomorskiego znad północnego Atlantyku charakteryzują się dużą wilgotnością, co latem wpływa na wzrost zachmurzenia i ilości opadów atmosferycznych ; zimą wiąże się z ociepleniem i dużym zachmurzeniem. Masy te najczęściej zalegają latem i jesienią.

Rzadziej napływa powietrze polarnokontynentalne z Europy Wschodniej i z Azji . Obecność tego powietrza obserwuje się najczęściej zimą i wiosną . Odznacza się ono małą zawartością pary wodnej . Podczas jego zalegania wiosną występują liczne przymrozki , zimy są mroźne i słoneczne. Znacznie rzadziej napływa powietrze arktyczne – przynosi ono pogodę bardzo zmienną, ze znacznymi zmianami temperatury i wiosenne przymrozki. Najrzadziej notuje się obecność powietrza zwrotnikowego, które niesie okresy gwałtownego ocieplenia, pojawiające się niekiedy zimą oraz sporadycznie latem .

Średnia prędkość wiatru wynosi ok. 3,3 m/s. Dominują wiatry zachodnie (W) i południowo-zachodnie (SW).

Obecność dużych zbiorników wodnych jak: Zalew Szczeciński , jezioro Miedwie i doliny Odry powoduje wzrost wilgotności powietrza na tych obszarach. Średnia wilgotność względna powietrza wynosi 80%, najwyższa – 88%, która występuje w listopadzie, grudniu i styczniu, a najmniejsza ok. 72% w kwietniu i maju.

Średnia temperatura powietrza w Szczecinie waha się w granicach od 8 do 8,4 °C^[12]. Najcieplejszym miesiącem jest lipiec z temperaturą od 15,8 °C do 20,3 °C, najzimniejszym styczeń od -4,1 °C do 2,6 °C^[9]. Temperatura powietrza poniżej 0 °C występuje przeciętnie w ciągu 86 dni w roku, najczęściej w styczniu i w lutym.

Średnia roczna suma opadów wynosi 537 mm, średnia suma opadów w półroczu chłodnym 225 mm, a w półroczu ciepłym 350 mm^[9]. Średnio w ciągu roku występuje 167 dni z opadami^[9].

Charakterystyczną cechą klimatu Szczecina jest duża liczba dni pochmurnych, co wynika z położenia na szlaku przemieszczania się układów cyklonalnych znad Atlantyku. W latach 1956–1998 liczba dni pochmurnych była dwukrotnie większa od dni pogodnych. Największym średnim zachmurzeniem charakteryzują się miesiące: listopad, grudzień i styczeń, kiedy to przeważają chmury warstwowe , a najmniejsze zachmurzenie – maj i sierpień.

Historia

Port w Szczecinie , rok 1900

Szczecin, rok 1945

Finał The Tall Ships' Races z lotu ptaka.

W VII-VI wieku p.n.e. istniała na tym terenie osada z okresu kultury łużyckiej . Jest jednak możliwe, że ciągłość udokumentowanej źródłami historii zasiedlenia tego miejsca sięga blisko 1850 lat. W czasach antycznych w okolicach Szczecina istniała miejscowość o nazwie Susudata. W IX wieku zbudowany został przez książąt słowiańskich gród otoczony fosą , u którego podnóża rozwinęła się osada handlowo-rybacka.

W 967 Mieszko I przyłączył Pomorze wraz ze Szczecinem do Polski. Ówczesny Szczecin składał się z trzech części: grodu, podgrodzia i portu. Do ok. 1005 r. Szczecin znajdował się pod zwierzchnictwem Bolesława Chrobrego . Militarne zaangażowanie się polskiego władcy w Czechach i konflikt z Niemcami zaktywizowały możnych pomorskich do secesji. Antychrześcijańska rewolta połączona z buntem lokalnego możnowładztwa spowodowały uniezależnienie się Szczecina i innych grodów pomorskich.

Po bitwie koło Strugi (część Płoni ) w 1121 książę Bolesław Krzywousty ponownie przyłączył miasto do Polski jednocześnie uznając władzę lennika, Warcisława I .

W 1181 miasto wraz z Pomorzem Zachodnim stało się lennikiem cesarza i weszło w skład Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego . W 1243 książę Barnim I nadał Szczecinowi prawa miejskie . W kolejnych latach miasto nabywało kolejne tereny: w 1283 jezioro Dąbie , a w 1321 Police . W XIII wieku Szczecin stał się miastem hanzeatyckim . Na miejscu grodu słowiańskiego w XIV wieku książę Barnim III Wielki wybudował swoją siedzibę, tzw. "Kamienny Dom" oraz kaplicę św. Ottona. W 1474 w Szczecinie, po wygaśnięciu linii książąt szczecińskich i wołogoskich władzę objął książę słupski Bogusław X , który 4 lata później zjednoczył Pomorze Zachodnie , a w 1491 przeniósł jego stolicę do Szczecina. Jednak już w 1532 księstwo zostało ponownie podzielone, a miasto stało się stolicą Księstwa szczecińskiego. W 1570 został podpisany " pokój w Szczecinie " kończący I wojnę północną .

W 1630 miasto zajęli Szwedzi . Działania wojenne podczas potopu szwedzkiego przyczyniły się do upadku gospodarczego miasta. W 1713 miasto zostało przyłączone do Prus , co potwierdził pokój w Sztokholmie w 1720.

W czasie wojny siedmioletniej Rosjanie dokonali oblężenia Szczecina. W latach 1806-1813 Szczecin był pod okupacją francuską. Od 21 lutego do 29 lipca 1809 stacjonował sztab 4. płku strz. konnych armii Księstwa Warszawskiego zwalczający na Pomorzu Szwedzkim pruskie oddziały powstańcze mjra Schilla. Od stycznia do 5 grudnia 1813 twierdza była bohatersko broniona przez francuskiego gen. Barbanegre .

W 1843 miasto otrzymało połączenie kolejowe z Berlinem dając początek kolei na Pomorzu, wkrótce potem zaczął intensywniej rozwijać się przemysł. W 1873 ówczesny nadburmistrz miasta Hermann Haken podjął decyzję o zburzeniu obwarowań i rozbudowie miasta.

15 października 1939 utworzone zostało tzw. Wielkie Miasto Szczecin , istniejące do zakończenia wojny. Na tym terenie istniało ok. 100 obozów pracy przymusowej. Zniszczenia zabudowy wyniosły ok. 60-70%, portu wraz z przyległościami - 70-80%, obiekty przemysłowe zostały zaś zniszczone w 90%^[13].

26 kwietnia 1945 Armia Czerwona zdobyła Szczecin. Oficjalne przekazanie miasta władzom polskim nastąpiło późno, bo dopiero 5 lipca . Dotychczasowa ludność, która pozostała w mieście została wysiedlona w ciągu następnych lat do Niemiec i w 1947 w Szczecinie mieszkało już tylko 4 tys. Niemców.

W grudniu 1970 i sierpniu 1980 w Szczecinie miały miejsce strajki i demonstracje robotnicze, tu także podpisano tzw. porozumienia sierpniowe . 11 czerwca 1987 miasto odwiedził papież Jan Paweł II .

W latach 1946-1998 miasto było stolicą województwa szczecińskiego , a od 1999 jest stolicą województwa zachodniopomorskiego . Od 1999 miasto jest główną kwaterą Wielonarodowego Korpusu Północno-Wschodniego sił NATO .

W dniach 4-7 sierpnia 2007 odbył się w Szczecinie finał Operacji Żagiel – The Tall Ships' Races (po odwiedzeniu kolejno – duńskiego Århus , fińskiej Kotki i szwedzkiego Sztokholmu ) międzynarodowych regat żaglowców . Organizatorzy twierdzą, że teren zlotu odwiedziły 2 miliony ludzi^[14].

Toponimia

Mapa Lukasa Schmitzera z ok. 1660 na podst. mapy Meriana wyd. w 1652^[15]

Pierwotna nazwa Szczecina jest słowiańskiego pochodzenia. Dokumenty pisane zachowane ze średniowiecza są stosunkowo nieliczne i trudno z nich wyciągnąć konkretne wnioski. Dawniej panowało przekonanie, że nazwa miasta pochodzi od szczeciny . Inni wywodzili ją od słowa ściek (ponieważ wody odrzańskie w tym rejonie bardzo powoli „ściekają" ku Bałtykowi ). Nowsze badania postawiły jeszcze dalsze przypuszczenia, że gród szczeciński otrzymał swą nazwę od szczytu, na którym się wznosił. Stare kroniki wspominają, iż miasto znajdowało się na trzech wzgórzach. Od tych szczytów powstała pierwsza nazwa Szczytno. Marian Gumowski na podstawie badań przeprowadzonych na starych pieczęciach miejskich uważał, iż pierwotna nazwa miasta brzmiała Szczycin.

Na przestrzeni wieków Szczecin wielokrotnie zmieniał nazwy. Najstarsza wzmianka wymieniająca nazwę Stetinum pochodzi z 1133 , w 1188 Stetyn, w 1251 Stityn a także Stitinum, Stytin, Stiltin i Szczeticinice

Obecna nazwa miasta formalnie obowiązuje od 19 maja 1946^[16].

Hejnał Szczecina

Hejnał Miasta Szczecina jest grany na trąbce przez trębacza codziennie o godz. 12.00 z Urzędu Miejskiego w Szczecinie , a także z Wieży hejnałowej na Zamku Książąt Pomorskich ^[17]. Istnieją dwie wersje hejnału. Wersja codzienna jest grana na jedną trąbkę, a w dni świąt państwowych i miejskich grany jest w wersji uroczystej przez trzech trębaczy^[18]. Hejnał powstał w 1995 roku i jego autorem jest prof. Janusz Stalmierski^[18][19]. Hejnał został przyjęty w 1996 roku do statutu miasta^[20].

Architektura i urbanistyka

Widok na Odrę Zachodnią (po lewej) i Duńczycę (po prawej) z estakady Trasy Zamkowej. Po lewej stronie Wały Chrobrego, na wprost Wyspa Grodzka i Bielawa, po prawej Łasztownia

Widok na Odrę Zachodnią (po lewej) i Duńczycę (po prawej) z estakady Trasy Zamkowej . Po lewej stronie Wały Chrobrego , na wprost Wyspa Grodzka i Bielawa , po prawej Łasztownia

Pompa uliczna w Szczecinie

Najciekawsze architektonicznie obiekty w Szczecinie można znaleźć na Wałach Chrobrego . Gmachy, które postawiono tu po 1901 , nawiązują do baroku , północnoniemieckiego manieryzmu , a także – jak np. Muzeum Morskie i Teatr Współczesny – do secesji i modernizmu . Zabudowę Wałów uzupełniają tarasy widokowe ze schodami, a także fontanna i rzeźby nawiązujące do kultury starożytnego Egiptu czy Rzymu , wykonane przez mistrzów niemieckich.

Centrum Szczecina charakteryzują się wielkimi rondami i ulicami, wzdłuż których stoją kilkukondygnacyjne, eklektyczne kamienice. Ten gwiaździsty układ urbanistyczny porównywany jest często do najsłynniejszej realizacji tego typu w Europie – Paryża . Większa część Śródmieścia zbudowana została na układzie gwiaździstym z placami w formie rond oraz szerokimi alejami obsadzonymi drzewami. Trasy komunikacji tramwajowej w zdecydowanej większości przebiegają wydzielonymi pasami bądź środkiem alei.

Charakterystycznym elementem szczecińskich ulic są żeliwne pompy z drugiej połowy XIX w. Wyprodukowano je w miejscowej firmie F. Poepckego. Spełniały rolę zapasowego źródła wody dla mieszkańców miasta. Okazały się bardzo przydatne w okresie II wojny światowej oraz w pierwszych latach po wojnie, kiedy to sieć wodociągowa nie była w pełni sprawna. Do dnia dzisiejszego przetrwało ok. 30 pomp (z 70). Pompy są bogato zdobione (kanelowana kolumna, herby miasta, korona na szczycie), a wylew wody następuje ze stylizowanej paszczy smoka^[21].

Zabytki

W Szczecinie znajduje się duża liczba zabytków. Obecnie w mieście objętych ochroną prawną jest ok. 200 obiektów, a samo miasto znajduje się na Europejskim Szlaku Gotyku Ceglanego .

Reprezentacyjną część Szczecina stanowią Wały Chrobrego , tworzące nad Odrą tarasy widokowe o długości 500 m. Sąsiadują one z budynkami użyteczności publicznej o monumentalnej architekturze, takimi jak Muzeum Morskie , Akademia Morska i Urząd Wojewódzki.

Szczecin stanowił siedzibę książęcą, dzięki czemu w mieście powstał Zamek Książąt Pomorskich . O przeszłości miasta świadczą również pozostałości umocnień miejskich, jak Baszta Siedmiu Płaszczy lub bogato zdobione Brama Portowa i Brama Królewska .

Bazylika św. Jakuba

Jedną z wyróżniających się budowli w Szczecinie jest bazylika św. Jakuba , która stanowi dominantę ulicy Wyszyńskiego. Inne kościoły, na które należy zwrócić uwagę noszą wezwania: św. Jana Ewangelisty , św. Piotra i św. Pawła oraz św. Jana Chrzciciela . Dużą wartość historyczną mają także niewielkie kościoły, o średniowiecznym rodowodzie, położone w peryferyjnych osiedlach miasta: na Stołczynie , Krzekowie i Pomorzanach .

W Szczecinie znajduje się wiele byłych rezydencji, takich jak: Pałac Pod Głowami , Pałac Klasycystyczny , Pałac pod Globusem , Pałac Joński , Pałac Sejmu Stanów Pomorskich , Pałac Ziemstwa Pomorskiego oraz kamienice: Kamienica Loitzów , Domki Profesorskie .

W Szczecinie będącym jedną z ważniejszych republik miejskich w średniowieczu wybudowano Ratusz Staromiejski z Rynkiem Siennym , a następnie miasto jako siedziba prowincji i rejencji wzbogaciło się o kolejne okazałe budynki administracji publicznej takie jak: Czerwony Ratusz , Urząd Miejski w Szczecinie oraz gmachy pocztowe przy al. Niepodległości i przy ul. Dworcowej .

Rynki, trakty, bulwary

Rynek Sienny

Trakty i bulwary w Szczecinie:

• Bulwar Maurycego Beniowskiego
• Droga Siedmiu Młynów
• Rynek Sienny
• Targ Rybny
• Nowy Rynek
• Deptak Bogusława
• Bulwar Piastowski

Zieleń miejska

Na terenie Szczecina występują duże skupiska zieleni miejskiej w postaci miejskich lasów , parków , cmentarzy , zieleńców , skwerów i zieleni ulicznej. Lasy Miejskie miasta Szczecin zajmują łącznie 2.780 ha^[22]. Pozostała powierzchnia terenów zieleni miejskiej (z cmentarzami, bez lasów miejskich) wynosi 605,3 ha, co stanowi 2% powierzchni Szczecina^[7]. Największą powierzchnię zajmują parki spacerowo-wypoczynkowe, których w 2006 r. było 16 i zajmowały łączną powierzchnię 161,5 ha^[7].

Jasne Błonia

Największym i najpopularniejszym^[23] parkiem jest Park Kasprowicza (o pow. 49 ha) położony na wzniesieniu i stoku Doliny Niemierzyńskiej ze sztucznie utworzonym jeziorkiem Rusałką . Drugim parkiem co do wielkości jest Park Żeromskiego (o pow. 24 ha), powstały na terenach zlikwidowanych cmentarzy na początku XX wieku .

Pozostałe parki to: Ogród Dendrologiczny im. prof. Stefana Kownasa , Park Brodowski, Park Andersa, Park Powstańców, Park Leśny Arkoński , Park Noakowskiego , Jasne Błonia , Park przy ul. Niemierzyńskiej, Park przy ul. Goleniowskiej, Park przy ul. Jasnej, Park przy ul. Sąsiedzkiej, Park przy ul. Przodowników Pracy, Park im. Stanisława Nadratowskiego, Park Szachisty ( Pogodno ), Ogród Różany , Park przy ul. Wapiennej (Warszewo).

Dużym skupiskiem zieleni są cmentarze o ogólnej powierzchni 182,6 ha. Największy z nich Cmentarz Centralny znajduje się we wschodniej części Gumieniec (163 ha). W mieście istnieją 93 zieleńce , o łącznej powierzchni 48,5 ha^[7].

Gospodarka Szczecina

Biurowiec PAZIM

Szczecin to znaczący ośrodek gospodarki morskiej. Port morski obsługuje armatorów z całego świata i jest portem macierzystym dwóch dużych przedsiębiorstw żeglugowych: Polskiej Żeglugi Morskiej i Euroafrica . Ponadto mają tu swoje siedziby liczne inne firmy powiązane z gospodarką morską. Na terenie portu, na wyspie Ostrów Grabowski działa Spółka Wodna Międzyodrze zajmująca się oczyszczaniem ścieków. Tradycyjny dla miasta jest przemysł stoczniowy – Stocznia Szczecińska Nowa oraz stocznie remontowe: Szczecińska Stocznia Remontowa "Gryfia" , Stocznia Pomerania Sp. z o.o. oraz stocznia rzeczna Grupa Stoczni Odra Sp. z o.o.

Huta Szczecin jest jedyną na polskim wybrzeżu hutą żelaza. Szczecińskie Zakłady Nawozów Fosforowych Superfosfat, zlokalizowane niedaleko huty, produkują nawozy sztuczne dla rolnictwa i ogrodnictwa .

W 2008 roku przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw wynosiło w Szczecinie 3135,02 zł^[24].

W końcu sierpnia 2010 liczba zarejestrowanych bezrobotnych w Szczecinie obejmowała ok. 15,7 tys. mieszkańców (na koniec lutego - 16,7 tys.), co stanowi stopę bezrobocia na poziomie 8,7% (9,3%) do aktywnych zawodowo^[25].

Handel

CHR Galaxy

Największym szczecińskim centrum handlowym jest CHR Galaxy, które deklaruje że miesięcznie odwiedza je prawie 1,2 mln klientów^[26]. W Szczecinie znajduje się również CH Turzyn.

W 2006 roku w mieście było 17 targowisk, z czego 15 z przewagą sprzedaży drobnodetalicznej^[7]. Największe szczecińskie bazary to: Pogodno (ul. Reymonta), plac Kilińskiego, Turzyn przy ul. Bohaterów Warszawy, Manhattan (ul. Staszica), a także targowisko przy ul. Dziennikarskiej w Szczecin-Dąbiu . W Szczecinie w każdą niedzielę odbywają się dwie giełdy samochodowe, pierwsza koło Polmozbytu przy ul. Białowieskiej, druga przy ul. Cukrowej.

Szczecin słynny jest z kilku produktów. Pierwszym z nich jest paprykarz szczeciński , który jest typowym dodatkiem do kanapek. Składa się z rybiego mięsa, ryżu, cebuli, koncentratu pomidorowego, oleju roślinnego, dodatku różnych przypraw i soli. Drugim szczecińskim słynnym przysmakiem są szczecińskie paszteciki , robione z ciasta drożdżowego mogą być nadziewane serem, mięsem, bądź też kapustą z grzybami. Regionalnym produktem jest także szczecińska wódka Starka , produkowana z żyta obecnie tylko w tutejszej wytwórni wódek, jej smak zawdzięcza długiemu leżakowaniu w dębowych beczkach z niewielkimi dodatkami liści lipowych lub jabłkowych .

Promocja miasta

Szczecin w 2008 roku opracował i przyjął Długoterminową Strategię Marki Szczecin, która podsumowuje wizerunek miasta oraz określa największe atuty miasta. Szczecin jest promowany jako pływający ogród (ang. Floating Garden) określenie oznaczające miasto wypełnione zielenią i wodą w jego centrum.

Turystyka

Balon na ciepłe powietrze Fly High

Szczecin dysponuje od 2010 roku nową atrakcją turystyczną - balonem na ciepłe powietrze. Gdy tylko sprzyja pogoda to balon stoi wieczorami na polanie w Parku Kasprowicza, obok pomnika Czynu Polaków (3 Orły). Balon unosi się na uwięzi, tzn. jest przyczepiony do ziemi 4 linami. Jest to jedyna taka atrakcja w północno-zachodniej części Polski. Balonem tym wykonuje się również loty swobodne. ^[]

Według danych z 31 sierpnia 2009 roku Szczecin posiadał 19 obiektów hotelowych , które łącznie dysponowały 3608 miejsc noclegowych. W ciągu całego 2009 r. skorzystało z nich 289,0 tys. osób, z czego 44,0% stanowili turyści zagraniczni. Miasto miało 42 turystyczne obiekty zbiorowego zakwaterowania, które łącznie posiadały 5431 miejsc noclegowych. W 2009 roku skorzystało z nich 354,2 tys. turystów, z czego 39,5% stanowili turyści zagraniczni^[27].

Kultura

Teatr Współczesny

Biblioteki

Według danych z 2007 r. w mieście działało 37 placówek bibliotecznych, z których skorzystało 80 250 czytelników^[7]. Największą biblioteką jest Książnica Pomorska . Wielkość zbiorów KP wynosi ok. 1 500 000. Książnica organizuje wiele spotkań i wystaw poświęconych tematyce ogólnokulturowej oraz regionalnej. W 1995 roku powołano Miejską Bibliotekę Publiczną , która przejęła 51 filii od Książnicy Pomorskiej, ówczesnej biblioteki wojewódzkiej. Aktualnie istnieją 34 filie MBP rozlokowane we wszystkich częściach miasta. Przykłady bibliotek uczelnianych to posiadajaca 10 filii Biblioteka Główna Uniwersytetu Szczecińskiego , Biblioteka Główna Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego , Biblioteka Główna Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego oraz Biblioteka Główna Akademii Morskiej .

Muzea

Najważniejszym muzeum w mieście jest Muzeum Narodowe przy ul. Staromłyńskiej na Starym Mieście, w którym znajduje się także Galeria Sztuki Współczesnej. W pobliżu znajdują się także jego oddziały: Muzeum Historii Miasta i Muzeum Morskie. Oprócz tego istnieją także:

• Muzeum Zamkowe w Zamku Książąt Pomorskich ,
• Muzeum Geologiczne Instytutu Nauk o Morzu Uniwersytetu Szczecińskiego ^[28]
• Muzeum Oświaty Szczecińskiej
• Muzeum Katedralne przy bazylice archikatedralnej św. Jakuba
• Muzeum Techniki i Komunikacji
• Muzeum Literatury

Teatry

O Szczecinie często mówi się "miasto teatrów". Działają tu:

• Teatr Polski
• Teatr Współczesny
• Teatr Kana
• Teatr Krypta (w Zamku Książąt Pomorskich)
• Teatr Lalek Pleciuga
• Teatr Nie Ma

oraz:

• Filharmonia Szczecińska
• Opera na Zamku

i amfiteatr w Parku Kasprowicza ( Teatr Letni ).

Kina

W Szczecinie działa 5 kin , które w 2007 roku odwiedziło 1 138 228 widzów^[7]. Mieści się tu najstarsze na świecie Kino Pionier 1909 , działające nieprzerwanie w tym samym miejscu od 1907 r. Pozostałe 3 kina to: Centrum Filmowe Helios (4 sale), Multikino (9 sal), Kino Zamek. W 2011 roku planowane jest otwarcie kolejnej filii Multikina (9 sal)^[29].

Imprezy cykliczne

Każdego roku aglomeracja staje się nieformalną stolicą opery i operetki . Latem artyści ulicy przyjeżdżają do Szczecina, by zaprezentować szerokiej publiczności swoje nowe, często niekonwencjonalne projekty. Na Festiwalu Artystów Ulicy można spotkać teatry, który nowatorstwem i odwagą dotyka przemilczanych tematów i dorównuje sztukom wizualnym^[]. Co roku odbywają się Dni Morza – jedna z większych imprez w ciągu roku, na którą zapraszane są wielkie gwiazdy. W kwietniu odbywa się Rajd Magnolii , najbardziej prestiżowa impreza motoryzacyjna w woj. zachodniopomorskim , będąca III rundą Pucharu Polski Automobilklubów i Klubów.

Festiwal Teatralny Kontrapunkt

Lista imprez cyklicznych odbywających się w Szczecinie (wg miesięcy):

• Tydzień Kresowy Kaziuki – początek marca
• Ogólnopolski Przegląd Teatrów Małych Form " Kontrapunkt " – marzec, od 1966 r.
• Międzynarodowy Festiwal Sztuki Wizualnej inSPIRACJE – marzec, od 2005 r.
• Week& Mody – marzec, od 2002 roku^[30], z finałem konkursu dla projektantów mody Gryf Fashion Show Models,
• Rajd Magnolii – kwiecień, od 1980 r.
• Dni Kultury Ukraińskiej – maj, od 1996 r.^[31]
• Szkolna Giełda Turystyczna "Przygoda" – maj, od 1999 r.^[32]
• Musica Genera Festival – maj, od 2002 r.^[33]
• Dni Morza w Szczecinie – czerwiec^[34]
• Emerica Wild In The Streets – Międzybarodowy Dzień Deskorolki – czerwiec^[35]
• Międzynarodowy Festiwal Artystów Ulicy "Spoiwa Kultury" – lipiec, od 1999 r.^[36][37]
• Międzynarodowy Konkurs Baletowy "Złote Pointy” – w latach 1994–2007 Ogólnopolski Konkurs Baletowy "Najlepszy Absolwent Szkół Baletowych w Polsce"^[38]
• Festiwal Młodych Talentów "Gramy" – wrzesień, od 2007 r.; kontynuacja Festiwalu Młodych Talentów
• Turniej tenisowy Pekao Open – wrzesień, od 1996^[39]
• Szczeciński Festiwal Tatuażu – listopad, od 1998^[40]
• Piknik nad Odrą – początek maja, od 2005^[41]
• Dni Odry - początek lipca
• Noce Europejskiej Kinematografii – Kino Plenerowe – maj, od 2006^[]
• Festiwal Teatrów Niezależnych PRO-CONTRA^[42]
• Szczeciński Festiwal Muzyki Dawnej^[43]
• Boogie Brain - International Music Festival Szczecin - lipiec, od 2008
• Szczecin Music Fest - od 2004
• Międzynarodowy Festiwal Ogni Sztucznych Pyromagic - sierpień, od 2008

Media lokalne

Obecnie w Szczecinie działają dwie lokalne stacje telewizyjne ( TVP Szczecin i PomeraniaTV ) oraz lokalne stacje radiowe Polskie Radio Szczecin , Radio Plus Szczecin , Szczecin.fm, Radio Eska Szczecin oraz Radio Złote Przeboje , Radio RMF MAXXX . Największymi lokalnymi gazetami są: Kurier Szczeciński i Głos Szczeciński , regionalne wydanie Gazety Wyborczej . Jest także bezpłatny tygodnik MM Moje Miasto . Kiedyś w Szczecinie działały również stacje telewizyjne: TV Morze, TV Bryza , TV Gryf , TV7 oraz radiowe: Radio VOX FM , Radio Plama , Radio PSR, Radio ABC i Radio As. Na początku lat 90. wychodził Dziennik Szczeciński. Trzy razy w tygodniu ukazywała się gazeta Hallo Szczecin oraz bezpłatna Gazeta Szczecińska, później w języku niemieckim. Na Prawobrzeżu wydawana jest również bezpłatna gazetka tj. Prawobrzeże . Dla członków Spółdzielni Mieszkaniowej "Dąb" wydawana jest gazeta "Panorama 7", której cena jest wliczana w czynsz. W Szczecinie wydawany jest także dwumiesięcznik kulturalny " Pogranicza ".

Europejska Stolica Kultury 2016

Szczecin jest kandydatem do tytułu Europejska Stolica Kultury w roku 2016 . Logo projektu pt. "Szczecin Europejską Stolicą Kultury 2016" przedstawia znak, dla której pierwowzorem był szczeciński plac Grunwaldzki . Autorem logo jest Ireneusz Kuriata^[44]. Aktualności dotyczące wydarzeń kulturalnych w mieście są treścią portalu internetowego SZCZECIN 2016 .

Sport

Stadion Miejski im. F. Krygiera

W Szczecinie największymi obiektami sportowymi są Stadion Miejski im. Floriana Krygiera oraz Miejski Stadion Lekkoatletyczny im. Wiesława Maniaka . Obiekty te należą do miasta, a administruje nimi MOSRiR Szczecin.

Najsłynniejszym szczecińskim zespołem piłkarskim jest Pogoń Szczecin oraz męski zespół siatkówki Morze Bałtyk Szczecin w I lidze piłki siatkowej . Ponadto zespołem wielosekcyjnym przede wszystkim nastawionym na szkolenie młodzieży jest Arkonia Szczecin . n W mieście działa także Aeroklub Szczeciński , który łączy ok. 250 członków zgrupowanych w 6 sekcjach, a także prowadzi szkolenia: samolotowe, szybowcowe, spadochronowe, paralotniowe, okazjonalnie kursy mikrolotowe.

W Szczecinie znajdują się słynne kluby: Karate Bodaikan Szczecin, pływacki MKP Szczecin oraz triathlonowy Ironman Szczecin.

Edukacja

Uczelnie w Szczecinie

Rektorat Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego

Rektorat Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego

Wydział Elektryczny Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego

Wydział Elektryczny Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego

Rektorat Uniwersytetu Szczecińskiego

Rektorat Uniwersytetu Szczecińskiego

Arcybiskupie Wyższe Seminarium Duchowne w Szczecinie

Arcybiskupie Wyższe Seminarium Duchowne w Szczecinie

Akademia Morska w Szczecinie

Akademia Morska w Szczecinie

 

W 2007 roku w szczecińskich 59 szkołach podstawowych uczyło się 20 739 dzieci, a w 51 gimnazjach 12 504 uczniów. W szkołach średnich uczyło się 13 467 osób^[7]. Miasto w 2007 roku miało 31 liceów ogólnokształcących , 22 technika dla młodzieży, 10 liceów profilowanych dla młodzieży, 14 zasadnicznych szkół zawodowych dla młodzieży, 5 szkół policealnych , 11 szkół artystycznych^[7]. W mieście znajduje się jedno z dwóch w kraju Państwowe Ognisko Baletowe2009^[].

W Szczecinie mieszczą się następujące uczelnie:

• Akademia Morska w Szczecinie
• Arcybiskupie Wyższe Seminarium Duchowne w Szczecinie
• Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
• Uniwersytet Szczeciński
• Akademia Sztuki w Szczecinie
• Wyższa Szkoła Administracji Publicznej w Szczecinie
• Wyższa Szkoła Ekonomiczno-Turystyczna
• Wyższa Szkoła Humanistyczna TWP
• Wyższa Szkoła Pedagogiczna TWP
• Wyższa Szkoła Integracji Europejskiej
• Wyższa Szkoła Języków Obcych
• Wyższa Szkoła Sztuki Użytkowej
• Wyższa Szkoła Techniczno-Ekonomiczna w Szczecinie
• Wyższa Szkoła Teologiczno-Humanistyczna
• Szczecińska Szkoła Wyższa - Collegium Balticum
• Wyższa Szkoła Zawodowa "OECONOMICUS" PTE
• Wyższa Szkoła Zarządzania
• Zachodniopomorska Szkoła Biznesu
• Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie powołany na bazie Politechniki Szczecińskiej i Akademii Rolniczej w Szczecinie

Komunikacja

Komunikacja miejska

Tramwaje 105Na w Szczecinie (aleja Wyzwolenia)

Obecnie po Szczecinie kursuje 12 linii tramwajowych (nie ma linii nr 10) oraz 75 autobusowych (w tym 14 nocnych). Organizatorem komunikacji w mieście jest zakład budżetowy pod nazwą Zarząd Dróg i Transportu Miejskiego. Jego zadaniem jest ustalanie szczegółowego rozkładu jazdy na wszystkich liniach, dystrybucja i kontrola biletów oraz zamawianie usług przewozowych. Na jego zlecenie, linie tramwajowe obsługuje przedsiębiorstwo Tramwaje Szczecińskie , a autobusowe Szczecińskie Przedsiębiorstwo Autobusowe "Klonowica" , Szczecińskie Przedsiębiorstwo Autobusowe "Dąbie" , Szczecińsko-Polickie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne oraz PKS Szczecin .

Sieć tramwajowa stanowi podstawowy środek transportu publicznego w centrum miasta. Choć gęstość sieci w ścisłym centrum miasta uległa w latach powojennych istotnemu zmniejszeniu, nadal zapewnia ona dojazd do najważniejszych ośrodków handlowych i usługowych. Promieniście rozchodzące się z centrum linie tramwajowe zapewniają duże zdolności przewozowe z oraz do najważniejszych dzielnic lewobrzeżnego Szczecina. W planach istnieje budowa Szczecińskiego Szybkiego Tramwaju , który miałby połączyć prawobrzeżną część miasta z centrum. Ta inwestycja miałaby poprawić funkcjonowanie komunikacji po obu stronach Odry

Transport drogowy

Wjazd od strony prawobrzeża, w tle Katedra

Szczecin jest węzłem komunikacyjnym na trasie transeuropejskiego korytarza transportowego północ-południe łączącego południową Skandynawię , Czechy i Austrię z portami Morza Śródziemnego .

Komunikacja kolejowa

Dworzec kolejowy Szczecin Główny

W Szczecinie zbiega się 6 różnych kierunków linii kolejowych, które razem tworzą szczeciński węzeł kolejowy . Obecnie w Szczecinie jest czynnych w ruchu pasażerskim 8 stacji i przystanków kolejowych . Miasto posiada także 2 stacje towarowe i kilka posterunków odgałęźnych . Szczecin połączony jest z krajową infrastrukturą kolejową poprzez 7 linii kolejowych . Linia kolejowa nr 401 łączy miasto z miasto z Goleniowem i Świnoujściem , linia nr 351 łączy miasto z pobliskim Stargardem i z Poznaniem , który łączy je dalej z Warszawą i Wrocławiem . Linia 273 łączy z Kostrzynem nad Odrą , Zieloną Górą i Wrocławiem . Linia kolejowa nr 409 z łączy Szczecin z Berlinem a linia kolejowa nr 408 z Hamburgiem .

Transport wodny

Z Nabrzeża Pasażerskiego przy Wałach Chrobrego odpływają statki wycieczkowe Odra Queen i Peene Queen pływające po Odrze i wodach szczecińskiego portu. W kwietniu 2008 roku uruchomiony został wodolot do Świnoujścia . Planowana jest organizacja szlaku wodnego Berlin – Szczecin – Bałtyk .

Transport lotniczy

Port lotniczy Szczecin-Goleniów

Komunikację lotniczą obsługuje położony ok. 47 km^[45] od centrum miasta międzynarodowy Port Lotniczy Szczecin-Goleniów im. NSZZ "Solidarność" , który ma stałe połączenia lotnicze z: Warszawą , Londynem , Liverpoolem , Dublinem , Oslo . W ofercie są także loty czarterowe i sezonowe. Roczna przepustowość terminalu lotniczego wynosi 1 milion pasażerów. Terminal jest przystosowany do wymogów UE . Obecnie port lotniczy w Szczecinie stara się o lokalizacje bazy Ryanair. Jego szanse na to poważnie wzrosły po wybudowaniu nowego terminalu pasażerskiego i najnowocześniejszej w Polsce wieży kontroli lotów .

Rolę lotniska sportowego Aeroklubu Szczecińskiego spełnia trawiaste Lotnisko Szczecin-Dąbie , które do lat 60. XX wieku pełniło funkcję portu lotniczego miasta. Lotnisko posiada obecnie dwa trawiaste pasy startowe.

Przejścia graniczne

W mieście działa morskie przejście graniczne Szczecin , a w okolicach znajduje port lotniczy Szczecin-Goleniów .

Komunikacja rowerowa

Przejazd rowerzystów ul. Jagiellońską z okazji Święta Cyklicznego

Obecnie w granicach miasta funkcjonuje ponad 40 km ścieżek rowerowych prowadzonych w pasach drogowych (poza jezdnią) oraz samodzielnych ścieżek rowerowych. Układ ścieżek rowerowych jest w dużej mierze wynikiem realizacji i modernizacji układu drogowego. Szacuje się, że ok. 18 km dróg rowerowych powstało w wyniku przebudowy układu drogowego w ostatnich latach.^[]

W części dróg rezerwy pod przebiegi ścieżek rowerowych, wynikające jeszcze z rozwiązań planowanych w okresie przedwojennym (np. ul. Ku Słońcu, Mickiewicza, Bohaterów Warszawy, Wyspiańskiego), wykorzystane są na cele parkingowe.

Obecny układ ścieżek rowerowych obejmuje tylko fragmenty miasta, w tym ok. 27 km w dzielnicy Zachód i ok. 9 km w Śródmieściu . Brak jest praktycznie ścieżek rowerowych na Prawobrzeżu oraz części Północ . Jest to układ, jak dotąd, dość chaotyczny, nietworzący spójnego systemu tras rowerowych^[46]

Polityka i administracja

Samorząd miasta

Północno-zachodnia fasada budynku Urzędu Miasta Szczecin

Szczecin jest miastem na prawach powiatu . Mieszkańcy wybierają do Rady Miasta Szczecin 31 radnych ^[47]. Po wyborach w 2006 r. zasiada w niej 15 radnych z PO , 10 z PiS , 5 radnych Sojuszu Lewicy Demokratycznej oraz 1 niezrzeszony. Organem wykonawczym władz jest prezydent miasta , którym od 4 grudnia 2006 jest Piotr Krzystek . Urząd Miasta Szczecin ma siedzibę na placu Armii Krajowej.

Szczecin jest członkiem Unii Metropolii Polskich .

Podział administracyjny

Podział administracyjny Szczecina

Podstawową jednostką pomocniczą miasta jest osiedle , choć mogą być tworzone inne jednostki jak dzielnice . Miasto jest podzielone na 37 osiedli administracyjnych^[48]. Ponadto Szczecin jest podzielony na 4 dzielnice: Północ , Prawobrzeże , Śródmieście , Zachód . Dzielnice nie spełniają funkcji samorządowych, lecz grupują osiedla i są wykorzystywane przez Urząd Miasta Szczecin na potrzeby organizacji pracy, gospodarki przestrzenią i zarządzania miastem.

Główną funkcję samorządową spełniają osiedla, posiadające organy uchwałodawcze i wykonawcze. Organem uchwałodawczym każdego jest rada osiedla, która wyłania organ wykonawczy – zarząd osiedla.

Taki podział administracyjny Szczecina funkcjonuje od 1990 roku, z niewielkimi zmianami granic osiedli i dzielnic oraz zmianami statutu osiedli.

Mieszkańcy Szczecina często błędnie utożsamiają osiedle mieszkaniowe z osiedlem administracyjnym, przez co spółdzielnię osiedlową z jednostką pomocniczą miasta . Często na terenie danej rady osiedla funkcjonują spółdzielcze administracje mieszkaniowe^[49].

Parlamentarzyści

Mieszkańcy Szczecina wybierają radnych do sejmiku województwa w okręgu I . Parlamentarzystów wybierają z okręgów wyborczych z siedzibą w Szczecinie , a posłów do Parlamentu Europejskiego z okręgu wyborczego nr 13 .

Posłowie do Sejmu RP posiadający biura poselskie w mieście:

Bartosz Arłukowicz (Sojusz Lewicy Demokratycznej|SLD), Joachim Brudziński ( PiS ), Longin Komołowski ( PiS ), Arkadiusz Litwiński ( PO ), Mirosława Masłowska ( PiS ), Michał Marcinkiewicz ( PO ), Grzegorz Napieralski ( SLD ), Cezary Urban ( PO ), Renata Zaremba ( PO )

Senatorowie posiadający biura senatorskie w mieście:

Jan Olech ( PO ), Krzysztof Zaremba (niezrzeszony)

Posłowie do Parlamentu Europejskiego posiadających biura poselskie w mieście:

• Bogusław Liberadzki ^[50] ( SLD )
• Sławomir Nitras ^[51] ( PO )

Sądownictwo

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum

Szczecin jest siedzibą sądu apelacyjnego, sądu okręgowego i wojewódzkiego sądu administracyjnego. Na terenie Szczecina znajdują się 2 sądy rejonowe , dzielące miasto na 2 obszary właściwości^[52]. Szczecin jest siedzibą prokuratury apelacyjnej i prokuratury okręgowej . Teren miasta jest podzielony pomiędzy 4 prokuratury rejonowe ^[53].

Konsulaty

W Szczecinie znajduje się 13 konsulatów honorowych oraz 1 agencja konsularna. Są to urzędy konsularne : Cypru, Czech, Danii, Estonii, Francji, Kazachstanu, Litwy, Meksyku, Niemiec, Norwegii, Rosji, Szwecji, Ukrainy, Wielkiej Brytanii.^[]

Przed 1939 r. w niemieckim wówczas Szczecinie istniało 27 konsulatów^[], w tym w latach 1925 - 1939 konsulat Polski . Po II wojnie światowej w Szczecinie istniały także konsulaty: Finlandii , NRD , Kuby i ZSRR (później Rosji ) i do niedawna Słowacji .

Współpraca międzynarodowa

Miasta partnerskie Szczecina to^[54]:

• Rostock od 1957
• Esbjerg od 1 września 1990
• Bremerhaven od 16 października 1990
• Kingston upon Hull od 20 września 1991
• Saint Louis od 1992
• Murmańsk od 8 kwietnia 1993
• Lubeka od 15 stycznia 1993
• Malmö od 8 marca 1994
• Dalian od 29 września 1995
• Friedrichshain-Kreuzberg ( Berlin ) od 14 czerwca 1996
• Kłajpeda od 20 marca 2002
• Greifswald od 20 sierpnia 2010

Ponadto Szczecin utrzymuje kontakty z następującymi miastami:

• Bari (we wrześniu 2004 roku podpisano list intencyjny o wzajemnej współpracy miast^[55])

Szczecin jest również członkiem Nowej Hanzy ^[56], Związku Miast Bałtyckich , Związku Miast Polskich i Unii Metropolii Polskich .

Demografia

Struktura demograficzna mieszkańców Szczecina wg danych z 31 grudnia 2007^[7]:

Język

Do 1945 r. mieszkańcy Szczecina mówili dialektem środkowozachodniopomorskim ^[57][58] języka niemieckiego . W pierwszych latach po II wojnie światowej Szczecin został zasiedlony głównie przez ludność pochodzącą z dawnych Kresów Wschodnich , Polski wschodniej i centralnej. Ludność ta w początkowym okresie posługiwała się językiem polskim , który cechował się dużą ilością wyrażeń gwarowych i naleciałości charakterystycznych dla obszarów rodzinnych osadników. W okresie ostatniego półwiecza (w wyniku zadziałania tzw. " tygla językowego ") na tym terenie dokonało się ogromne ujednolicenie języka. Według badań dokonanych w latach 90. XX wieku obecni mieszkańcy Szczecina (obok mieszkańców Wrocławia ) posługują się polszczyzną najbardziej zbliżoną do języka literackiego spośród wszystkich mieszkańców Polski^[59].

Bezpieczeństwo

Funkcjonariusze pilnujący porządku na Trasie Zamkowej podczas Operacji Żagiel 2007

Główną instytucją bezpieczeństwa i porządku publicznego w Szczecinie jest Miejska Komenda Policji. Składa się ona z 3 sekcji: ruchu drogowego, sekcji do walki z przestępczością narkotykową oraz z sekcji prewencji, która obejmuje dzielnicowych, wspólne działanie z samorządami lokalnym i profilaktykę. Teren miasta Szczecin jest podzielony na pięć obszarów ( Śródmieście , Niebuszewo , Pogodno , nad Odrą, Dąbie ), przyporządkowanych pięciu komisariatom. Każdy obszar działania komisariatu dzieli się na sektory, a te z kolei na rejony, do których przyporządkowany jest dzielnicowy. Każdy dzielnicowy pełni dyżur w punkcie przyjęć kilka razy w miesiącu. W Szczecinie znajduje się 20 wydziałów komendy wojewódzkiej Policji, oddział prewencji, laboratorium kryminalistyczne, a także sztab zachodniopomorskiej policji.

Strażnicy miejscy ze sztandarem Rady Miasta Szczecina

Ratownictwo medyczne w Szczecinie zapewnia Wojewódzka Stacja Pogotowia Ratunkowego. W jej ramach działa 14 zespołów ratownictwa medycznego (7 zespołów reanimacyjnych R oraz 7 zespółów wypadkowych W^[60]) z dwóch placówek (ul. Wojska Polskiego i Gryfińska). Zespoły swoim działaniem obejmują oprócz Szczecina także sąsiednie gminy Kołbaskowo , Dobra Szczecińska oraz część gminy Goleniów . WSPR w Szczecinie otrzymuje powiadomienia z Centum Powiadamiania Ratunkowego działającego w Urzędzie Wojewódzkim w Szczecinie. W mieście znajdują się 3 szpitalne oddziały ratunkowe ^[61][62][63] do których trafiają osoby w stanie nagłego zagrożenia, dodatkowo istnieje także 1 szpitalny oddział ratunkowy dla dzieci^[64].

Miasto podzielone jest na obszary działania pięciu jednostek ratowniczo-gaśniczych, wchodzących w skład Komendy Miejskiej Państwowej Straży Pożarnej w Szczecinie. W 2006 roku na terenie miasta komenda odnotowała 4055 zdarzeń, z czego 2347 dotyczyło pożarów ^[65]. Szczecin jest także siedzibą Komendy Wojewódzkiej PSP.

Szczecin posiada straż miejską , która jest zorganizowana w 4 oddziałach: Północ, Prawobrzeże, Śródmieście, Zachód. Jej podstawowym zadaniem jest ochrona spokoju i porządku w miejscach publicznych. Od 2006 r. jej nowym obowiązkiem w ramach akcji "Czysty Szczecin" jest zbieranie informacji, także drogą elektroniczną, o szczególnie zaniedbanych miejscach w mieście.

Na terenie miasta znajduje się jeden z większych garnizonów w kraju.^[] Obecnie stacjonuje tu 12 Brygada Zmechanizowana oraz 12 Batalion Rozpoznawczy . W mieście kwaterę główną ma Wielonarodowy Korpus Północno-Wschodni , swoją siedzibę 12 Dywizja Zmechanizowana , znajduje się tu także szereg instytucji garnizonowych administracji wojskowej.

Garnizon Szczecin był miejscem, gdzie stacjonowały kolejno jednostki szwedzkie, pruskie, francuskie, Księstwa Warszawskiego , niemieckie, radzieckie i polskie.

Wspólnoty religijne

Szczecińskie kościoły

Miasto jest siedzibą archidiecezji szczecińsko-kamieńskiej Kościoła rzymskokatolickiego . Szczecin posiada 46 parafii , które są podzielone pomiędzy 7 dekanatów . Głównym szczecińskim kościołem rzymskokatolickim jest bazylika archikatedralna św. Jakuba . W 1988 r. na os. Słonecznym powstało Sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej, której figurę koronował na Jasnych Błoniach Jan Paweł II podczas III podróży apostolskiej do Polski . 24 marca 1981 r. zostało tu erygowane Arcybiskupie Wyższe Seminarium Duchowne, a cała archidiecezja jest zaangażowana w rozwój i funkcjonowanie Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Szczecińskiego . W 1995 r. przy ul. św. Jana Bosko została utworzona Salezjańska Szkoła Organowa im. Kardynała Augusta Hlonda .

W Szczecinie mieści się także kościół pw. św. Piotra i św. Pawła wyznania polskokatolickiego . W mieście znajduje się cerkiew prawosławna parafii św. Mikołaja oraz cerkiew greckokatolicka Opieki Matki Bożej .

Sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej

W Szczecinie znajdują się 2 kościoły ewangelickie – luterański kościół parafialny Świętej Trójcy na Łasztowni oraz sala nabożeństw metodystów przy ul. Stoisława. Miasto posiada także liczne zbory Kościołów ewangelikalnych . 2 zbory Kościoła Zielonoświątkowego w RP – przy ul. Wawrzyniaka oraz zbór "Betezda" , zbór "Kościół na Skale" ( Kościół Boży w Chrystusie ), 2 zbory Kościoła Ewangelicznych Chrześcijan – zbór "Betel" i II zbór , zbór Kościoła Chrześcijan Baptystów oraz zbór Adwentystów Dnia Siódmego ^[66].

W mieście działa także Świecki Ruch Misyjny "Epifania" ^[67]. Działalność kaznodziejska Świadków Jehowy zorganizowana jest wokół miejscowych Sal Królestwa .

Działające w Szczecinie 4 grupy buddyjskie to: Szczecińska Grupa Zen ^[68] reprezentująca tradycję koreańskiego buddyzmu sǒn ( jap. zen ), ośrodek buddyzmu Diamentowej Drogi ^[69], Grupa Jungdrung Bon będąca ośrodkiem lokalnym Związku Garuda w Polsce oraz Misja Buddyjska "Trzy Schronienia" mająca swą świątynię Sanboin.

W 1835 r. Szczecinie wybudowano pierwszą synagogę . W 1873 r. rozebrano ją i zbudowano nową synagogę , którą podczas kryształowej nocy w 1938 roku spaliły bojówki hitlerowskie. Od 1945 roku gmina żydowska odprawia nabożeństwa w synagodze przy ulicy Juliana Ursyna Niemcewicza .

Cmentarze

• Cmentarz komunalny przy ul. Chopina w Szczecinie
• Cmentarz komunalny przy ul. Potulickiej w Szczecinie
• Cmentarz wojskowy przy ulicy św. Wojciecha w Szczecinie
• Cmentarz Turzyński
• Cmentarz jeńców francuskich w Szczecinie
• Cmentarze żydowskie w Szczecinie

Zobacz też

• powiat szczeciński
• Zalew Szczeciński

Przypisy

Bibliografia

• Encyklopedia Szczecina. T. I A-O. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński , 1999. .  ( pol. )
• Encyklopedia Szczecina. T. II P-Ż. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński , 2000. .  ( pol. )
• Encyklopedia Szczecina. T. Suplement 1 A-Ż. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński , 2003. .  ( pol. )
• Encyklopedia Szczecina. T. Suplement 2 A-Ż. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński , 2007. .  ( pol. )
• Z ARCHIWUM SZ. Śladem szczecińskich historii niezwykłych XX wieku. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis , 2005. .  ( pol. )
• Z ARCHIWUM SZ. 2 Śladem szczecińskich historii niezwykłych XX wieku. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis , 2008. .  ( pol. )
• Gaziński Radosław, Fiuk Piotr: Szczecin Skolwin. Szczecin: Wydawnictwo Stowarzyszenie Czas Przestrzeń Tożsamość, 2005. .  ( pol. )

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona Miasta Szczecin
• Oficjalna strona Urzędu Miasta Szczecin
• Wirtualny spacer po Szczecinie