Karczoch hiszpański
Karczoch hiszpańskiKarczoch hiszpański, karczoch ostowy, kard (Cynara cardunculus L.) –
gatunek
roślin z rodziny
astrowatych
. Pochodzi z basenu Morza Śródziemnego: Europy Południowej, Cypru, Turcji, Wysp Kanaryjskich i Afryki Północnej (Libia, Maroko, Tunezja)[2]. Jako uciekinier z upraw rozprzestrzenił się w Australii i Nowej Zelandii oraz w obydwu Amerykach[2]. Jest też uprawiany w niektórych państwach. Morfologia-
Łodyga
- Długa i prosta, owłosiona. Dorasta do wysokości 60-180 cm
-
Liście
- Duże, od strony wierzchniej zielone, szarozielone, od spodu są filcowato owłosione, dolne umieszczone na ogonkach – są niepodzielone, górne liście pierzasto podzielone, porośnięte kolcami.
-
Kwiaty
- W kolorze niebieskim, w zapachu przypominającym chlebowy zapach.
Koszyczki kwiatowe
głowiaste, duże, pokryte kolczastymi łuskami okrywy.
-
Owoc
-
Niełupka
Zastosowanie-
Sztuka kulinarna
. W handlu kardy sprzedawane są odpowiednio przycięte na długie kawałki i związane w pęczki. Przygotowując je w domu, trzeba odciąć pozostałości liści, zostawiając same wybielone, mięsiste łodygi. Następnie trzeba je umyć i pokroić na kawałki o długości 8-10 cm. Gotowane w osolonej wodzie kardy mają nieapetyczny, szarozielony kolor. Dodaje się więc, do wrzącej wody trochę kwasku i mąki. Pozbawia je to goryczy i pozwala zachować kremową barwę łodyg. Przed i po ugotowaniu trzeba je oczyścić z włókien i drobnych kolców. Kardy gotuje się au blanc (na biało), wrzucając do wrzątku z dodatkiem 1 łyżki mąki rozprowadzonej w 3 łyżkach zimnej wody, 1 łyżki octu i 1/2 łyżki soli na 1 l. Gotuje się przykryte do czasu, aż jarzyna stanie się miękka, a włókna łatwo z niej schodzą. Wtedy należy ją odcedzić i kilkakrotnie przelać zimną wodą. Potem doczyścić i doprawić według przepisu. Można też kardy gotować bez mąki, tylko we wrzątku z dodatkiem kwasku i soli.
- Kardy uprawia się w
Polsce
tylko amatorsko. W innych krajach: w
Hiszpanii
, we
Włoszech
, w
Niemczech
lub w
Szwajcarii
, są popularniejsze, ale i tam należą do warzyw rzadkich. Jako
warzywo
użytkowany jest zwykle przez jeden rok, ponieważ tylko w pierwszym roku uprawy pędy jego są miękkie i mięsiste. Potem staje się zdrewniały i suchy i może być zachowany w ogrodzie tylko jako roślina ozdobna. Jadalne są kłącza kardów i grube, mięsiste ogonki liściowe oraz środkowe nerwy liści.
UprawaRozmnaża się go zazwyczaj z
odrostów korzeniowych
. Można też z nasion. Wysiewa się je w ogrzewanych pomieszczeniach wczesną wiosną i w momencie rozwinięcia dwóch liści oraz zaczątków korzenia sadzonkę należy przenieść do uprawy zewnętrznej. Rośliny sadzi się w rozstępie około jednego metra. Należy zaznaczyć, że w tym momencie przez okres dwóch tygodni młoda sadzonka wymaga niezwykle intensywnego nawadniania. W przypadku uprawy warzywnej, aby w pełni zachować walory smakowe, w okresie około miesiąca przed zbiorem pędy zabezpiecza się przed dostępem światła, hamując proces fotosyntezy w jadalnej części łodygi, jednocześnie roślinę okopuje się od dołu. Kard sadzi się w czerwcu, zbiory przypadają w okresie września/października. W zimie kardy można przechowywać w domu, należy je zadołować w piasku po same blaszki. Nie potrzeba ich związywać, przy słabym naświetleniu bielą się same. Przypisy Bibliografia- Podbielkowski Z., Rośliny użytkowe, WSiP, Warszawa 1992.
- Gapiński M. (red.), Warzywa mało znane i zapomniane, PWRiL, Poznań 1993.
- Szweykowscy A. i J. (red.), Słownik botaniczny, Wiedza Powszechna, Warszawa 1993.
- Anna Czerni, Warzywa rzadko spotykane, Wydawnictwo Watra,, Warszawa 1986
Inne hasła zawierające informacje o "Karczoch hiszpański":
XVI wiek
...
1972
...
Nowa Anglia
...
Janusz Józefowicz
...
1986
...
1677
...
1977
...
1468
...
1852
...
Habsburgowie
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Karczoch hiszpański":
104 Kontrreformacja w Europie (plansza 9)
...
103 Wielkie zmiany (plansza 11)
...
048b Wielkie odkrycia geograficzne (plansza 11)
...
|