Karpacz (
niem
Krummhübel) –
miasto
w
województwie dolnośląskim
, w
powiecie jeleniogórskim
. Położone na wysokości od 480 do 885 m
n.p.m.
, u stóp
Śnieżki
(1602 m n.p.m.), w dolinie rzeki
Łomnicy
oraz potoków, będących jej dopływami.
W latach 1945-54 siedziba
wiejskiej gminy Karpacz
.
W latach 1975-1998
miasto administracyjnie należało do
województwa jeleniogórskiego
.
Wg danych
GUS
z 31 grudnia 2009 miasto liczyło 4987 mieszkańców.
Struktura powierzchni
Według danych z roku 2007[2] Karpacz ma obszar 37,99 km² (118. lokata w kraju), w tym:
- użytki rolne: 11%
- użytki leśne: 63%
Miasto stanowi 6,04% powierzchni powiatu.
Części i osiedla miasta
Demografia
Dane z
31 grudnia
2007
[3]:
Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni |
---|
jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
populacja | 4 997 | 100 | 2702 | 54,07 | 2295 | 45,93 |
gęstość zaludnienia (mieszk./km²) | 131,5 | 71,1 | 60,4 |
Według danych z roku 2002[4] średni dochód na mieszkańca wynosił 2139,76 zł.
Historia
Osada
poszukiwaczy
złota
powstała w
XII wieku
. Pierwsze zapiski o Karpaczu pojawiły się w "Księgach Walońskich" z końcem
XIV wieku
. Dzielnicę
Płóczki
po raz pierwszy wymieniono w dokumencie z dnia 21 maja
1418
roku. Podczas
wojny trzydziestoletniej
(
1618
-
1648
) na terenie Karpacza osiedlili się uciekinierzy religijni z
Czech
. Po wybudowaniu kaplicy św. Wawrzyńca na
Śnieżce
(poświęconej 10 sierpnia
1681
roku przez
cysterskiego
opata Bernarda Rosa), Karpacz znalazł się na szlaku tzw. turystyki pielgrzymowej. W
1772
roku założono szkołę ewangelicką. Poświęcony w dniu 28 lipca
1844
r. drewniany kościółek ewangelicki, sprowadzony z
norweskiego
miasteczka
Vang
przez króla
Prus
Fryderyka Wilhelma IV
, stał się atrakcją turystyczną Karpacza – znany obecnie jako
Świątynia Wang
. W związku z napływem turystów w II połowie
XIX wieku
nastąpił rozwój osady: powstały hotele, zajazdy i gospody. W
Karpaczu Górnym
w
1914
r. znajdowało się 12 hoteli i 54 pensjonaty, dysponujące łącznie około tysiącem miejsc noclegowych[5].
W
1945
miejscowość została wcielona do Polski. Dotychczasową ludność wysiedlono do Niemiec.
Prawa miejskie
uzyskał Karpacz w
1960
[].
Transport i komunikacja
Historia kolei w Karpaczu sięga schyłku
XIX
w.
1 lipca
1895
uruchomiono 6,9 km 1-torową linię kolejową
Mysłakowice
-Karpacz.
19 czerwca
1934
zakończono elektryfikację tej linii (napięcie prądu: 16
kV
, prąd zmienny o częstotliwości 16⅔
Hz
). Trakcję elektryczną zlikwidowano wkrótce po zakończeniu II wojny światowej (
8 lipca
1945
). W kwietniu
2000
wstrzymano na niej ruch pasażerski a w styczniu
2003
zawieszono także przewozy towarowe. Na 3,14 km odcinku Karpacz –
Miłków
wznowiono w sierpniu
2006
ruch
drezynowy
[6].
Klimat
W latach powojennych uruchomiono w Karpaczu, (wys. 700 m n.p.m.,
50°46'N 15°45'E / 50.767, 15.75
) klimatologiczna stację meteorologiczną. Jej poprzedniczka, na wys. 605 m n.p.m., istniała i prowadziła pomiary meteo już w
1891
. Średnie roczne ciśnienie atmosferyczne, w latach
1954
-
1965
, wyniosło 932,6 hPa. Nieco wyższe wartości odnotowywano zazwyczaj w cieplejszej połowie roku, od maja do października – średnie ciśnienie miesięczne wahało się w przedziale od 933,7 hPa (maj i lipiec) do 935,2 hPa (wrzesień). Ze względu na usytuowanie stacji meteo na pn.-wsch. stoku i przewagę wiatrów NW notuje się bardzo wysoką frekwencję cisz (58,8%). W Karpaczu prawie 28% wszystkich wiatrów towarzyszy zjawiskom
fenowym
. Średnio, przez 11 dni w roku (zazwyczaj jesienią i zimą) w Karpaczu występują silne wiatry o prędkości przekraczającej 15 m/s.[7]
Średnia temperatura roczna w latach
1931
-
1970
wyniosła +5,9 °C. Najzimniejszym miesiącem jest styczeń ze średnią dobową wynoszącą -5,4 °C. W Karpaczu najcieplejsze bywają lipiec i sierpień ze średnimi temperaturami wynoszącymi odpowiednio: +14,9 °C i +14,3 °C. Rocznie notuje się tu zazwyczaj 93 dni ze średnią temperaturą dobową poniżej 0 °C (początek 7 XII, koniec 11 III), 195 dni ze średnią temperaturą powyżej +5 °C (od 13 IV do 26 X) i 132 dni z temperaturą dobową przekraczającą +10 °C. W środku lipca (od 12 do 24) – średnio przez 13 dni – średnia dobowa przekraczała w cieniu +15 °C.[8]
Związki wyznaniowe
Na terenie miasta działalność prowadzą następujące zwiazki wyznaniowe:
Atrakcje
Sąsiednie gminy
Kowary
,
gmina Podgórzyn
. Gmina sąsiaduje z
Czechami
.
Przypisy
Zobacz też
Linki zewnętrzne