Strefy okupacyjne po 1945
Pomnik poświęcony pamięci lotników którzy zginęli w czasie blokady Berlina
Blokada Berlina (Zachodniego) - jeden z pierwszych poważnych kryzysów
zimnej wojny
, mający miejsce w latach
1948
-
1949
.
Wraz z upływem czasu od zakończenia
II wojny światowej
stosunki między
Związkiem Radzieckim
a zachodnimi aliantami pogarszały się, co znajdowało odzwierciedlenie w dyskusjach na temat przyszłości Niemiec. Bezpośrednią przyczyną kryzysu była reforma walutowa przeprowadzona, bez uzgodnienia z ZSRR, przez zachodnich aliantów w ich strefach okupacyjnych -
20 czerwca
1948
Reichsmarka
została zastąpiona przez
markę niemiecką
.
Związek Radziecki obawiał się, że straci gospodarczą kontrolę nad swoją częścią Niemiec i w nocy z
23
na
24 czerwca
okupacyjne władze strefy radzieckiej zarządziły blokadę zachodnich sektorów Berlina oraz odcięły dostawy energii elektrycznej. Lądowe szlaki komunikacyjne wiodące przez radziecką strefę okupacyjną (
amerykańskie
,
brytyjskie
i
francuskie
sektory Berlina
stanowiły
enklawę
na terytorium kontrolowanym przez Sowietów) zostały zablokowane, wobec czego mocarstwa zachodnie (USA i Wielka Brytania) rozpoczęły tworzenie
mostu powietrznego
. Amerykanie swoje działania określili mianem
operacji Vittles
, Brytyjczycy – operacją Plainfare.
Blokada trwała niemal 11 miesięcy i zakończyła się zwycięstwem mocarstw zachodnich, głównie Stanów Zjednoczonych. Lotnictwo tych państw było w stanie dostarczać zaopatrzenie (węgiel, żywność) mieszkańcom zachodniej części Berlina w wystarczającej ilości. Władze radzieckie, wobec fiaska prowadzonej polityki, na początku maja
1949
podjęły decyzję o zdjęciu blokady (wpływ na tę decyzję miało też utworzenie NATO, co było demonstracją siły państw zachodnich). Zakończyła się ona 12 maja, choć loty w ramach mostu powietrznego odbywały się jeszcze przez kilka miesięcy.
Łącznie w czasie trwania blokady w ramach mostu powietrznego odbyło się 278 228 lotów w których przewieziono 2 326 406 ton zaopatrzenia (w tym 1,5 miliona ton węgla), a w wypadkach lotniczych zginęło 70 pilotów amerykańskich i angielskich[1].
Blokada Berlina, zwana także pierwszym kryzysem berlińskim, przyspieszyła proces podziału Niemiec na dwa kraje. Nastąpiło także rozdzielenie władz Berlina. W czerwcu
1948
miała miejsce narada w
Londynie
, podczas której państwa zachodnie odrzuciły propozycję ZSRR, zmierzającą do utworzenia jednego rządu ogólnoniemieckiego. Stało się jasne, iż Niemcy zostaną podzielone na dwa odrębne państwa, które dostaną się w różne strefy wpływów. Doszło więc do utworzenia dwóch państw niemieckich:
Republiki Federalnej Niemiec
(
23 maja
1949
weszła w życie nowa konstytucja) i
Niemieckiej Republiki Demokratycznej
(
7 października
1949
) oraz enklawy
Berlina Zachodniego
.
Przypisy