Bunt Armii Francuskiej – bunt, który rozpoczął się szeregach wojsk francuskich na froncie zachodnim w
1917
roku podczas
I wojny światowej
. Bezpośrednią przyczyną wybuchu buntu była klęska Francuzów w
bitwie pod Aisne
oraz nieudane ofensywy na przełomie roku
1916
-
1917
, które przyniosły za sobą śmierć tysięcy żołnierzy francuskich.
Tło buntu
Po nieudanej ofensywie pod
Aisne
straty
francuskie
podczas wojny wzrosły do ponad miliona zabitych. Konsekwencją tego był wzrost niezadowolenia i upadek
morale
wśród żołnierzy. 29 kwietnia
1917
roku
Robert Nivelle
został odsunięty z funkcji szefa sztabu generalnego. Jego miejsce zajął
Philippe Pétain
.
Bunt
Pod koniec kwietnia
1917
roku w szeregach armii francuskiej w okolicach Aisne zanotowano masowy wzrost
dezercji
.
27 maja
dezercje te przekształciły się ostatecznie w
bunt
żołnierzy. 30 000 żołnierzy opuściło
okopy
i powróciło na tyły frontu. Bunt objął pozostałe jednostki, w tym także bezpośrednio zaangażowane w walki z wrogiem. 74. regiment piechoty po opuszczeniu linii
frontu
odmówił powrotu do okopów.
Miasteczka położone za linią frontu zostały zajęte przez zbuntowanych żołnierzy, którzy wciąż odmawiali wykonywania poleceń dowództwa francuskiego. Ocenia się, że w szczytowym momencie bunt mógł objąć ponad połowę armii francuskiej na froncie zachodnim. Dane te były często bagatelizowane przez francuskie naczelne dowództwo.
Według przeprowadzonych w
1983
roku badań, ocenia się, że całkowity lub częściowy bunt w szeregach armii objął ponad 43% stanu osobowego armii
francuskiej
, czyli ponad 49 ze 113 dywizji piechoty.
Odpowiedz sztabu generalnego
8 czerwca
rozpoczęły się masowe aresztowania oraz procesy zbuntowanych żołnierzy. Powołano do życia 3427 sądów wojennych, które skazały 23 385 osób za prowadzenie buntu. Wydano 554 wyroki śmierci, z których wykonano 49.
Konsekwencje
Bunt armii miał ogromne znacznie dla przebiegu prowadzonej wojny. Nowy szef sztabu armii francuskiej,
Philippe Pétain
, aby złagodzić nastroje wśród żołnierzy, zaprzestał prowadzenia działań ofensywnych, przez co żołnierze francuscy prawie do końca roku
1917
ograniczali się jedynie do działań defensywnych.
Bibliografia
- Pedroncini, Guy, G; Les mutineries de 1917, Publications de la Sorbonne, Presse Universitaires de France, Paris, 2d ed.1983,
- Buffetaut, Yves. (2000) (French) Votre ancêtre dans la Grande Guerre, Ysec Editions: Louviers.