Grzechy
powszednie (lekkie) oraz ciężkie (śmiertelne) - pojęcia w
chrześcijańskiej
teologii moralnej
.
Rozróżnienie jest wprowadzone w
Biblii
(„Istnieje taki grzech, który sprowadza śmierć."
1. List Jana
5,16). Tradycja
patrystyczna
interpretowała je jako podział na grzechy, które powodują potępienie (skazują na
piekło
) oraz takie, które nie powodują potępienia, choć osłabiają więź z
Bogiem
.
Grzechy śmiertelne według definicji
świętego Tomasza z Akwinu
sprowadzają się do postępowania wbrew przykazaniu miłości Bożej, albo miłości bliźniego, podczas gdy grzechy powszednie polegają jedynie na "braku porządku". (Summa theologiae, I-II, 88, 2). Grzech ciężki musi spełniać trzy warunki: dotyczyć materii poważnej (np. naruszać jedno z
dziesięciu przykazań
), być popełniony z pełną świadomością i przy całkowitej wolności. Grzech powszedni natomiast to naruszenie przykazań "w małej rzeczy", a w materii poważnej bez całkowitej świadomości lub bez całkowitej dobrowolności.
Grzech ciężki w Kościele katolickim, a także
prawosławnym
może zostać odpuszczony poprzez
sakrament pokuty
. W ujęciu
prawosławnym
, w którym kapłan jest tylko świadkiem wyznania grzechów i "nawrócenia" w obliczu
Boga
rozróżnienie to w praktyce jest zatarte. Także w
protestantyzmie
rozróżnienie to jest w praktyce odrzucane.
Marcin Luter
uważał wszystkie grzechy za śmiertelne, choć możliwe do odkupienia, natomiast
Jan Kalwin
wiązał to rozróżnienie z wiarą grzesznika i z
predestynacją
(wszyscy są grzeszni, ale wybranych Bóg uchroni przed popełnieniem grzechów śmiertelnych). W Kościele
katolickim
, w którym władza odpuszczania grzechów wiąże się nierozerwalnie z kapłaństwem wykształciła się legalistyczna tradycja (
kazuistyka
), w której próbowano precyzyjnie wyznaczyć granicę między grzechami ciężkimi i powszednimi, gdyż te drugie nie musiały być wyznawane i odpuszczane podczas spowiedzi. Te wysiłki katolickich teologów moralnych przyniosły bardzo niejednoznaczne rezultaty, były krytykowane nie tylko przez teologów prawosławnych i protestanckich, ale także przez wielu katolików (klasyczną
jansenistyczną
krytykę kazuistyki zawierają m.in
Prowincjałki
Pascala
).
Przykłady grzechów ciężkich:
Zobacz też
Linki zewnętrzne