Henryk Brodaty z rodziną,
Konrad siedzi z prawej strony
Konrad Kędzierzawy (ur.
1191
/
1198
- zm.
4
lub
5 listopada
1213
), książę śląski, drugi syn
Henryka Brodatego
i
św. Jadwigi
.
Po śmierci w
1208
r. starszego brata Bolesława stał się dziedzicem
Śląska
. Zmarł podczas polowania pod
Tarnowem
w okolicach
Głogowa
, w wyniku nieszczęśliwego upadku z konia. Został pochowany w kościele klasztoru
cystersek
w
Trzebnicy
, którego
opatką
była wówczas jego siostra Gertruda.
Książę Konrad był przez stulecia bohaterem pierwszego domniemanego
konfliktu narodowościowego
pomiędzy
Polakami
i
Niemcami
na Śląsku. Według anonimowego śląskiego zakonnika, autora Kroniki polsko-śląskiej z przełomu
XIII
i
XIV w.
, Henryk Brodaty zamierzał pominąć Konrada i ustanowić swym dziedzicem młodszego syna,
Henryka Pobożnego
. Wywołało to niesnaski pomiędzy braćmi, które przerodziły się w otwarty konflikt przy biernej postawie rodziców. Konrada mieli wspierać w tym sporze Polacy, a Henryka Niemcy. W rezultacie miało dojść do wojny domowej zakończonej
bitwą pod Studnicą
koło
Opola
w 1213 r., w której Niemcy pod przywództwem Henryka pokonali Polaków z Konradem na czele. Autor kroniki sugeruje, że rychły, śmiertelny wypadek Konrada, nie był dziełem przypadku.
Informacje kronikarza były przyjmowane za pewnik, a w
XIX
i w początkach
XX w.
książę Konrad stał się polskim bohaterem narodowym. Starsza
historiografia
uznawała bitwę pod Studnicą za przełomowe dla polskości Śląska wydarzenie. Śląski pisarz Jan Mikołaj Jaroń wydał w
1920
r. dramat pod tytułem: Konrad Kędzierzawy. Dramat śląski z początku XIII wieku w pięciu aktach, wystawiony w
1928
r. przez
Leona Schillera
. Jako obrońcę polskości przedstawiła księcia
Zofia Kossak-Szczucka
w powieści Legnickie Pole (
1930
). Antagonista Konrada, Henryk Pobożny, był uznawany z propagatora niemczyzny.
Dopiero współcześni badacze podważyli wiarygodność przekazu kronikarza, [1] kwestionując na podstawie badań prawdopodobieństwo konfliktów narodowościowych na Śląsku w początkach XIII w., a wreszcie samą bitwę pod Studnicą i głęboki spór w rodzinie książęcej, uznając opowieść za fikcyjną, wymyśloną w celu wyjaśnienia początków obserwowanych przez autora procesów narodowościowych i waśni
Piastów śląskich
.
- Przypisy
- ↑
Benedykt Zientara
– Jak powstają legendy – Tragedia Konrada Kędzierzawego (w:) Mówią Wieki rok 1972 nr 8/9,
Benedykt Zientara -Konrad Kędzierzawy i bitwa pod Studnicą (w:) Przegląd Historyczny, tom LXX, zeszyt I, Warszawa 1979,,
Jerzy Mularczyk – Kronika Polska i jej relacja o bitwie pod Studnicą, Kwartalnik Historyczny, r. XLV, 1988, z.2, Warszawa – Poznań 1989