Krążowniki typu Diana – seria trzech
rosyjskich
okrętów klasy
krążowników pancernopokładowych
z początku
XX wieku
, a także nazwa głównego okrętu typu. Nazywane są też w niektórych źródłach typem Pałłada. Najbardziej znanym okrętem tego typu jest zachowana do dziś jako okręt-muzeum "
Aurora
".
Historia
Krążowniki typu Diana zaprojektowane i zbudowane były w Rosji w ramach programu rozbudowy floty z 1895, z przeznaczeniem do zwalczania komunikacji morskiej potencjalnych przeciwników, zwłaszcza na
Pacyfiku
. Według klasyfikacji rosyjskiej, były to krążowniki I rangi. Zbudowano trzy okręty tego typu, w
Petersburgu
("Diana" i "Pałłada" w stoczni Galiernyj Ostrowok, a "Aurora" w Nowym Admiraltiejstwie). Otrzymały one nazwy bogiń z mitologii greckiej i rzymskiej:
Diany
,
Pallas Ateny
i
Aurory
.
Uwaga: daty w
kalendarzu juliańskim
Nazwa | Położenie stępki | Wodowanie | Wejście do służby |
"Diana" ("Диана") | lipiec 1896 (oficjalnie 23 maja 1897) | 14 sierpnia 1899 | 1902 |
"Pałłada" ("Паллада") | lipiec 1896 (oficjalnie 23 maja 1897) | 30 września 1899 | grudzień 1902 |
"
Aurora
" ("Аврора") | 7 września 1896 (oficjalnie 23 maja 1897) | 11 maja 1900 | 18 września 1903 |
Krążowniki typu Diana nie były oceniane jako udany typ. W porównaniu z innymi dużymi krążownikami pancernopokładowymi zamówionymi później przez Rosję za granicą z przeznaczeniem dla służby na Oceanie Spokojnym ("
Wariag
", "
Askold
", "Bogatyr"), okręty typu Diana miały za słabe uzbrojenie jak na swoją wielkość oraz zbyt niską prędkość, na skutek nieoptymalnych linii teoretycznych kadłuba i stosunkowo słabych maszyn. Stanowiące większość artylerii działa 75 mm były mało skuteczne przeciw większym okrętom. Przy tym, na skutek przeciągnięcia się budowy okrętów, weszły one do służby równocześnie z wymienionymi nowocześniejszymi jednostkami. Ocenia się jednak, że sama koncepcja dużych krążowników pancernopokładowych była chybiona z powodu ich niewielkiej odporności, a doświadczenia
wojny rosyjsko-japońskiej
wykazały znacznie większą przydatność niewiele większych i droższych krążowników pancernych. Z kolei japońskie krążowniki pancernopokładowe były na ogół mniejsze i szybsze, a przy tym lepiej uzbrojone od typu Diana. Uzbrojenie okrętów typu Diana zostało wzmocnione dopiero przed
I wojną światową
.
Służba
Wszystkie trzy okręty służyły w
wojnie rosyjsko-japońskiej 1904-1905
. W chwili wybuchu wojny, "Diana" i "Pałłada" znajdowały się w bazie
Port Artur
i następnie uczestniczyły w jego
obronie
oraz
bitwie na Morzu Żółtym
, po której "Diana" została internowana w
Sajgonie
. "Pałłada" została zatopiona 20 grudnia
1904
w
Port Artur
przez japońską artylerię, po czym została podniesiona przez Japończyków i była używana w japońskiej flocie jako okręt szkolny pod nazwą "Tsugaru" do 1922.
"Diana" w
1906
wróciła na
Bałtyk
, gdzie była używana przez Rosjan. W latach
1915
-
1916
podczas remontu została przezbrojona w 10 dział 130 mm. Po rewolucji, używana przez władzę
radziecką
. Od maja
1918
w rezerwie w
Kronsztadzie
, w
1922
złomowana.
"
Aurora
" wzięła udział w
bitwie pod Cuszimą
27-28 maja
1905
, w której zdołała uniknąć zniszczenia, po czym została internowana w
Manili
. W
1906
wróciła na Bałtyk. W
1917
roku "Aurora" wzięła znany udział w komunistycznej
rewolucji październikowej
. Obecnie jest zachowana (w znacznym stopniu zrekonstruowana) jako okręt-muzeum w
Petersburgu
.
Dane techniczne
- wyporność - 6897 ton
- wymiary: długość/ szerokość / zanurzenie: 126,8 / 16,8 / 6,6 m
-
siłownia
: 24
kotły parowe
, opalane węglem; 3
maszyny parowe
potrójnego rozprężania; 3
śruby
napędowe; moc: 11900 - 13100
KM
- prędkość maksymalna: 19
węzłów
- zasięg: 3700
Mm
przy prędkości 10 w.
- załoga: 559 ludzi (później zwiększona)
- uzbrojenie od
1909
("Aurora") /
1913
("Diana")
- uzbrojenie "Aurory" od
1915
-
pancerz
:
- pokład pancerny grubości 38 mm (poziomy) - 63 mm (skosy).
- wieża dowodzenia - 51 - 152 mm
- masa opancerzenia - 707 t