Lwowska szkoła matematyczna to grupa polskich matematyków pod przewodnictwem Stefana Banacha i Hugona Steinhausa , zamieszkałych we Lwowie i pracujących na wyższych uczelniach Lwowa w okresie przed II wojną światową .

W odróżnieniu od warszawskiej szkoły matematycznej (wydającej czasopismo Fundamenta Mathematicae , zajmującej się głównie teorią mnogości , topologią i ich zastosowaniami), z którą są wspólnie zaliczane do polskiej szkoły matematycznej , szkoła lwowska zajmowała się bardzo nowoczesną dziedziną matematyki, powstałą i rozwijaną w XX wieku, analizą funkcjonalną .

Zbiorowa fotografia matematyków polskich Lwów 1930

Studia Mathematica

W 1929 r. grupa ta założyła we Lwowie czasopismo Studia Mathematica , poświęcone jednej tylko gałęzi matematyki - analizie funkcjonalnej . Wydawane ono było jedynie w językach powszechnie używanych w kontaktach międzynarodowych (francuski, niemiecki, angielski). W krótkim czasie stało się nie tylko organem lwowskiej szkoły matematycznej, ale też jednym z najpoważniejszych w skali światowej czasopism w dziedzinie analizy funkcjonalnej.

Kawiarnia Szkocka

Budynek, w którym przed II wojną światową mieściła się Kawiarnia Szkocka

W czasie licznych spotkań w Kawiarni Szkockiej - ulubionym miejscu dyskusji matematyków lwowskich - powstała ogromna liczba nowych problematów. W pewnym momencie zaczęto wpisywać je, zamiast na marmurowym blacie kawiarnianego stolika, do specjalnego zeszytu, przechowywanego stale w kawiarni. Tak powstała legendarna Księga Szkocka o dużej wartości naukowej. Niektóre problematy z tej księgi znalazły rozwiązanie wiele lat po ich zapisaniu. Księga ta została uratowana z pożogi wojennej przez żonę Stefana Banacha, Łucję Banachową, a w 1972 ofiarowana Międzynarodowemu Centrum Matematycznemu im. Stefana Banacha.

Okres okupacji

W czasie wojny grupa ta uległa rozproszeniu w wyniku:

• tragicznej śmierci wielu jej członków ( Stefan Kaczmarz został zamordowany w Katyniu , Władysław Hepter umarł w sowieckim łagrze, Antoni Łomnicki , Włodzimierz Stożek i Stanisław Ruziewicz zostali rozstrzelani na Wzgórzach Wuleckich , Juliusz Paweł Schauder i Herman Auerbach zostali zastrzeleni przez hitlerowców w getcie lwowskim, Stanisław Saks został zamordowany przez hitlerowców w Warszawie), Marian Mojżesz Jacob i Menachem Wojdysławski zaginęli w 1942, Meier Eidelheit został zamordowany przez Niemców w 1943.
• konieczności ukrywania się z powodu żydowskiego pochodzenia ( Hugo Steinhaus )
• zakazu prowadzenia działalności naukowej podczas hitlerowskiej okupacji Lwowa ( 1941 – 1944 ).

Część z nich ( Stefan Banach , Władysław Orlicz , Jerzy Albrycht, Feliks Barański , Bronisław Knaster ) ratowała swoje życie karmiąc wszy w Instytucie Badań nad Tyfusem Plamistym prof. Rudolfa Weigla .

Okres powojenny

Po wojnie członkowie tej grupy zasilili inne ośrodki naukowe: Hugo Steinhaus przeniósł się do Wrocławia , Stanisław Mazur do Warszawy , Stefan Banach zaś z powodu ciężkiej choroby już nie zdążył przenieść się do Krakowa na przygotowaną dla niego katedrę na Uniwersytecie Jagiellońskim i zmarł we Lwowie w sierpniu 1945 .

Czołowi przedstawiciele

(lista w porządku alfabetycznym)

• Herman Auerbach
• Stefan Banach
• Zygmunt Wilhelm Birnbaum
• Leon Chwistek
• Meier Eidelheit
• Władysław Hepter
• Marek Kac
• Stefan Kaczmarz
• Antoni Łomnicki
• Stanisław Mazur
• Władysław Nikliborc
• Władysław Orlicz
• Józef Pepis
• Stanisław Ruziewicz
• Stanisław Saks
• Juliusz Paweł Schauder
• Hugo Steinhaus
• Włodzimierz Stożek
• Stanisław Ulam

Bibliografia

• Roman Duda - Lwowska Szkoła Matematyczna, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2007,
• Kazimierz Kuratowski - Pół wieku matematyki polskiej 1920-1970, Książka i Wiedza 1973

Zobacz też

• krakowska szkoła matematyczna
• warszawska szkoła matematyczna

Linki zewnętrzne

• Prace polskich matematyków z okresu międzywojennego