Ego
EgoEgo (
łac.
ja,
niem.
das Ich,
franc.
moi) - jedna ze struktur
osobowości
. Często rozumiane w znaczeniu
ja
jednostki ludzkiej. Ego w psychologii Historia pojęciaChoć w zestawieniu z
id
(das Es, "to") i
superego
(das Über-Ich, "nad-ja"), termin ja (das Ich, ego) pojawił się w pismach
Zygmunta Freuda
dopiero w latach 20. XX wieku, istniał samodzielnie już w pierwszych psychoanalitycznych pracach twórcy psychoanalizy. W pracy Projekt naukowej psychologii (1895) ja było rozumiane jako grupa neuronów będących permanentnie pobudzonych przez następujące po sobie stany przyjemności i bólu. Z uwagi na ciągłe pobudzenie, stały się niejako zbiornikiem pobudzenia, które mogło być wykorzystywane w rozmaity sposób. Kluczowe dwie funkcje ja to łagodzenie impulsów prowadzących do bezpośredniego działania, oraz tych prowadzących do rozwinięcia się skrajnego lęku. Te zadania jednym słowem mogą być określone jako hamowanie
procesu pierwotnego
. W Studiach nad
histerią
(1895) Freud wskazał na istnienie dwóch konfliktowych ośrodków organizacji materiału psychicznego: ja i patologiczne wspomnienie. Celem terapii było stopniowe włączanie wyobrażeń i wspomnień zorganizowanych wokół patologicznego jądra w obręb ja. W tym rozumieniu ja byłoby zorganizowanym zbiorem wyobrażeń o sobie, o swoich zasadach moralnych, sposobach postępowania, zaś patologiczne jądro – zbiorem fantazji, wspomnień, dążeń niemożliwych do pogodzenia z ja, zagrażających ja. Zatem włączenie tegoż patologicznego wspomnienia jest niemożliwe bez radykalnych zmian w ja określanych jako przepracowanie. W pierwszym okresie rozwoju psychoanalizy ja było oczywistością: to było to co pacjent uważał na swój temat, to co świadomie pamiętał. Uwaga skupiona była na przywracaniu
nieświadomego
materiału patogennego. W drugim okresie skupiono się na analizie oporów, czyli wskazywaniu momentów w których pacjent nie chce współpracować z psychoanalitykiem i szukaniu przyczyn tychże oporów. W tej fazie widoczne było, że opory pochodzą z tego samego źródła co ja. W trzecim etapie zintegrowane zostało intuicyjne pojęcie ja – czyli to co pacjent uważa na swój temat, jego świadome przekonania, z nieświadomymi
mechanizmami obronnymi
odpowiedzialnymi za opór. Efektem tej integracji była instancja das Ich obecną w drugiej topograficznej teorii aparatu psychicznego. Powstawanie i rozwój ego- Zgodnie z koncepcją
Freuda
ja nie jest obecne od początku życia. Powstaje dopiero w pewnym czasie po narodzeniu aby podmiot mógł sprostać wymaganiom rzeczywistości.
-
Melanie Klein
uważała, że ego istnieje od momentu narodzin człowieka i już od samego początku jest zdolne do działania. Przykładem wyrazu takiego działania jest poszukiwanie pierwotnego obiektu – piersi.
-
Jacques Lacan
umieszcza moment rozwoju ja w fazie lustra – etapie rozwoju w której następuje utożsamienie pierwotnie niezintegrowanego zespołu części z idealnym obrazem jakie dziecko widzi w lustrze. Jest to zarazem moment pierwszego złudzenia co do własnej natury. Stąd w koncepcji
Lacana
wszelkie przekonania osoby na własny temat są tylko złudzeniem. Faza lustra jest momentem fundacji rejestru wyobrażeniowego.
Rola egoEgo w modelu
psychoanalitycznym
, to podstawowa struktura, obok
superego
oraz
id
. Ego wytwarza się ponieważ zaspokojenie
potrzeb
organizmu
wymaga działań w świecie rzeczywistym (obiektywnym) poprzez przekształcanie wyobrażeń w spostrzeżenia. Jest podporządkowane
zasadzie rzeczywistości
, działa za pośrednictwem
procesu wtórnego
, sprawuje kontrolę nad funkcjami poznawczymi i intelektualnymi. Ta część osobowości decyduje o przystąpieniu do działania, które
popędy
i w jaki sposób zostaną zaspokojone, oraz o tym które
życzenia
zostaną
wyparte
. Zasadnicza rola ego to godzenie wymagań organizmu z warunkami środowiskowymi czyli
id
i
superego
. Nie należy jednak popełniać błędu utożsamiając ego i
świadomość
. Nie wszystkie obszary ego są świadome. W obszar ego zaliczane są
mechanizmy obronne
, które ze swej natury nie są świadome.
Konwencja terminologicznaW powojennych tłumaczeniach dzieł Freuda przyjęta została terminologia zaczerpnięta z przekładu angielskiego. Wynikało to między innymi z faktu, że po
II wojnie światowej
psychoanaliza
została ponownie wprowadzona do krajów europejskich przez
Stany Zjednoczone
, gdzie w latach międzywojennych dane jej było odnieść znacznie większe sukcesy niż w Europie – to właśnie na gruncie amerykańskim obrosła w literaturę przedmiotu i była praktykowana na skalę nieomal masową w porównaniu z
Europą
. Nie bez znaczenia był również fakt, że do
USA
i
Anglii
wyemigrowała większość niemieckojęzycznych psychoanalityków pochodzenia żydowskiego. Stąd także w kilku przetłumaczonych wówczas na polski pracach oryginalny termin das Ich był tłumaczony zgodnie z konwencją angielską jako ego. W samym angielskim termin ten pojawił się zresztą na skutek niedogodności wynikających z równoległego stosowania w tym języku (w zależności od kontekstu gramatycznego) dwóch form zaimkowych: "I" = "ja" oraz me = "ja". Pierwszy tłumacz pism
Freuda
na angielski, Alexander Brill, postanowił wybrnąć z tych trudności, wprowadzając słowo łacińskie, którego sam
Freud
– notabene – nigdy w swych pismach nie używał (tą samą metodą zastępowania słów niemieckich przez greckie lub łacińskie, czy też przez hybrydy grecko-łacińskie, Brill posłużył się również w wypadku kilku innych podstawowych terminów psychoanalitycznych, np. das Über-Ich = "nad-ja" przetłumaczył jako "superego", die Besetzung = "obsada", "obsadzenie" przetłumaczył jako "
kateksja
", die Fixierung = "utrwalenie" przetłumaczył jako "
fiksacja
" itp.). W przekładach
Roberta Reszke
wydanych przez
Wydawnictwo KR
konsekwentnie odchodzi się od terminu ego na rzecz bardziej właściwego ja. Podobne stanowisko w tej kwestii prezentuje tłumaczenie Słownika psychoanalizy
Jeana Laplanche
i
Jeana-Bertranda Pontalisa
(notabene,
Francja
, skąd pochodzą autorzy tej pracy, i pod tym względem zachowała sobie prawo do wyjątkowości – choć i we francuskim istnieją podobne problemy gramatyczne jak w angielskim – oboczność zaimków je i moi – w przed- i powojennych przekładach tekstów Freuda na francuski nigdy nie pojawiła się terminologia angloamerykańska). Ego jest jednym z podstawowych pojęć w
psychoanalizie
Zygmunta Freuda
. W
analizie transakcyjnej
odpowiednikiem ego jest komponent
dorosłego
. Ego w systemach religijnychWiele religii uznaje pojęcie ego za kluczowe zagadnienie religijne. Najbardziej powszechnymi przykładami tego są
hinduizm
i
buddyzm
. Hinduizm
- W
wisznuiźmie
ego oznacza utożsamianie się z własnym ciałem. Kiedy ktoś rozumie, że nie jest
ciałem
, ale czystą
duszą
, jest to prawdziwym ego. Potępiane jest fałszywe ego, ale nie ego prawdziwe. Poczucie, że jestem sprawia ego, ale kiedy to jestem odnoszone jest do naszego materialnego ciała jest ego fałszywym. Kiedy istota jaźni odnosi się do rzeczywistości, to jest to ego prawdziwe. Niektórzy twierdzą, iż powinniśmy pozbyć się naszego ego, co jest zupełnie niemożliwe, jako że ego oznacza tożsamość [1].
-
Osho
: „Zjawisko ego, ja, nie jest rzeczą, jest to proces. Nie jest to substancja, która siedzi tam w tobie, musisz to tworzyć w każdym momencie. To jest jak pedałowanie rowerem. Jeśli pedałujesz, to trwa i trwa, jeśli nie pedałujesz to zatrzymuje się. Może to jeszcze trochę potrwać, z powodu przeszłych momentów, ale w chwili, kiedy przestałeś pedałować, faktem jest, że rower zaczyna się zatrzymywać. To nie ma więcej energii, nie ma więcej mocy, aby udać się gdziekolwiek. To zaczyna upadać i zapadać się”.
„Ego istnieje, ponieważ jedziemy na pedałującym pragnieniu, ponieważ staramy się dostać gdzieś, ponieważ skaczemy przed siebie. To jest właśnie zjawisko ego - skok przed siebie, skok w przyszłość, skok w jutro. Skok w nie-egzystencjalne tworzy ego. Ponieważ to wychodzi z nie-egzystencjalnego, to jest jak miraż. To składa się tylko z pożądania i niczego więcej. To składa się wyłącznie z pragnienia i niczego więcej”[2].
Buddyzm
Przebudzenie oznacza zanik ego. Ego pojawia się wraz z pojawieniem się myśli, zanika wraz z zaniknięciem myśli. Dlatego przebudzeni określają ego jako iluzję z którą człowiek się utożsamia, którą uważa jako własną osobę. - Buddyzm głosi, że tożsamość "
ja
" jest jednym z głównych (obok braku urzeczywistnienia "pustości" zjawisk) źródeł powstawania cierpienia (
dukkha
). Tożsamość ta jest przyczyną cierpienia w tym sensie, gdyż intuicyjnie wydaje się istnieć w relacji z
pięcioma skupiskami
jako obiekt cierpienia (dukkha). Natomiast według buddyjskiej szkoły
cittamatra
jedyne co istnieje, to samoświadomy i samorozświetlający się umysł wolny od dualizmu doświadczenia i doświadczającego, czyli na najgłębszym poziomie natura tego umysłu, zarazem natura rzeczywistości, sedno wszelkich jak i każdej z czujących istot jest jednak indywidualna, gdyż manifestująca się zgodnie z prawem przyczynowo-skutkowym
karma
. Poczucie rozdzielenia stwarzają tu tylko nawykowe skłonności i splamienia
maja
, m.in. owe mało subtelne wrażenie odrębnej tożsamości
ego
, które na powierzchownych poziomach świadomości zanika całkowicie w czasie procesu śmierci. Jednak dalej pozostaje i
reinkarnuje
się tylko najbardziej subtelna wolna od splamień, dualizmu i koncepcji natura umysłu, umożliwiając w
bardo
, jak i w kolejnym odrodzeniu dalszy rozwój (lub zanik) nawykowych sił. Teksty buddyjskie przyrównują te nawykowe skłonności i splamienia do fal oceanu, a naturę umysłu do wody oceanu. Pojedyncze fale na oceanie Umysłu pojawiają się i znikają, niekiedy uchodząc w głębiny, a niekiedy można je wyodrębnić (śmierć, bardo i kolejne odrodzenie), ale przez cały czas pozostają częścią wód oceanu.
- Kodo Sawaki: „Wszyscy wyobrażają sobie, że ego jest czymś niezmiennym, jakimś nieruchomym punktem, wokół
którego wszystko się kręci. Kiedyś pewien człowiek powiedział: "Patrz, wszyscy umierają oprócz mnie!". Dziś już od dawna nie żyje”. „Całe życie jesteś całkowicie szalony, ponieważ myślisz, że istniejesz "ty" i "inni"”. Starasz się wyróżnić z tłumu, ale w rzeczywistości nie ma ani "ciebie" ani "innych"". „"Brak jaźni" znaczy, że "ja" nie jest oddzielnym podmiotem. Kiedy "ja" nie jestem oddzielnym podmiotem, wtedy wypełniam cały wszechświat. To, że wypełniam cały wszechświat, jest tym, co mam na myśli mówiąc "wszystkie rzeczy są prawdziwą formą"”[3].
Przypisy Bibliografia- T. Kobierzycki: Gnoti deauton: dusza, charakter, jaźń, osobowość, osoba : dzieje pięciu pojęć. Warszawa: Wydaw. AM im. F. Chopina,
2001
. .
Zobacz też
Inne hasła zawierające informacje o "Ego":
Biegun północny
wysunięty na
północ
punkt na
kuli ziemskiej
, ustalony na podstawie jej
ruchu obrotowEgo
. To przez ten punkt przechodzi
oś obrotu
naszej planety. Ma on ...
1972
przemysłowych. Apel do robotników o podjęcie dodatkowej pracy.w
Dąbrowie Górniczej
aresztowano
Zdzisława MarchwickiEgo
, zwanEgo "wampirem z Zagłębia".
8 stycznia
– uchwałą Rady Ministrów zamrożono ceny ...
Nowa Anglia
9 stycznia 1788 (5) - odłączenie od Massachusetts 15 marca 1820 (23) - 6 lutEgo 1788 (6) - 21 czerwca 1788 (9) - 29 maja 1790 (13) - 4 ...
Taylor Swift
sprzedaż albumów Swift wyniosła ponad cztery miliony kopii, czyniąc z niej najlepiej sprzedającEgo się artystę w Stanach Zjednoczonych w tymże okresie. W styczniu 2010 ...
Świadomość społeczna
...
Romeo i Julia (film 1996)
Laurence
Vondie Curtis-Hall
– Escalus
Jesse Bradford
– Baltazar
M. Emmet Walsh
-AptekarzZak Orth – GrzEgorz
Jamie Kennedy
– SamsonDash Mihok – Benvolio Montecchi Nagrody i nominacje
Amerykańska Akademia ...
West Side Story
ośmiu
Oscarów
. Akcja rozgrywa się w latach 50.
XX wieku
na ulicach
NowEgo Jorku
.Autorzy:muzyka -
Leonard Bernstein
libretto - Arthur Laurents (na podstawie
Romea i ...
Język prasłowiański
jest to należący do rodziny
języków indoeuropejskich
wspólny
prajęzyk
dawnych
Słowian
, z którEgo później wykształciły się poszczególne
języki słowiańskie
. Za koniec istnienia języka prasłowiańskiEgo ...
1977
Statystyczny
ogłosił komunikat o
1976
r. Przeciętna płaca wynosiła 3 963 zł.
1 lutEgo
– w
Warszawie
odbyło się zebranie oddziałów
Związku Literatów Polskich
(ZLP). ...
Ludwik XVIII
Francji wstąpił Ludwik XVI, Ludwik Stanisław Ksawery zaczął być tytułowany zwyczajowym tytułem najstarszEgo brata króla Francji – Monsieur. W latach
1773
-
1814
był wielkim mistrzem ...
Inne lekcje zawierające informacje o "Ego":
215a Działania zbrojne w latach 1941-1945 (plansza 12)
Działania zbrojne w latach 1941-1945
Wielka Rada Faszystowska odsunęła Benito Mussolini`Ego ze stanowiska premiera rządu, a król Wiktor Emmanuel III wydał rozkaz ...
031. La Mettrie Człowiek maszyna (plansza 4)
e height=380 width=770 >
System La MettriEgo
Człowiek Witruwiński Leonardo da Vinci
System La Mettrie'Ego był, jak sam ...
Motyw powrotu w literaturze i filmie (plansza 24)
o czymś pomyśleć, a to się spełni. J.M. Barrie grany przez Johnny'Ego Deppa, jest niczym czarodziej, przewodnik po krainie wyobraźni, potrafi sprawić, że ...
|