przysadka mózgowa
Przysadka mózgowa – gruczoł dokrewny o masie 0,7 g, którego funkcją jest wytwarzanie i wydzielanie hormonów. Jest częścią międzymózgowia (podwzgórza) z którym jest połączona szypułą, zwaną lejkiem. Jest ona zlokalizowana wewnątrz czaszki w okolicy kostnego zagłębienia nazywanego siodłem tureckim.
Przysadka dzieli się na trzy części:
- płat przedni, zwany też przysadką gruczołową, zawierający część lejkowatą
- część środkową
- płat tylny, zwany też przysadką nerwową
Płat przedni i część środkowa powstały z nabłonka wyścielającego podniebienie wtórne, natomiast płat tylny powstał z podwzgórza i funkcjonalnie jest jego częścią: nie wytwarza ona własnych hormonów.
Płat przedni (gruczołowy) wydziela:
- hormon wzrostu (GH) odpowiedzialny za rozrost organizmu, transport aminokwasów i syntezę białek, wzrost poziomu glukozy we krwi, rozkład tłuszczów zapasowych oraz zatrzymanie jonów wapniowych i fosforanowych potrzebnych do rozrostu kości;
- prolaktynę (PRL) - u kobiet zapoczątkowuje i podtrzymuje wydzielanie mleka (laktacja), a u kobiet karmiących hamuje wydzielanie estrogenu blokując menstruację i owulację;
- hormon adrenokortykotropowy ACTH wzmaga wydzielanie hormonów przez korę nadnerczy;
- hormon tyreotropowy TSH;
- hormon folikulotropowy FSH - u kobiet pobudza wzrost i dojrzewanie pęcherzyka jajnikowego oraz wydzielanie estrogenu, u mężczyzn pobudza spermatogenezę;
- hormon luteinizujący LH - u kobiet podtrzymuje jajeczkowanie i produkcję - - progesteronu, a u mężczyzn pobudza produkcję testosteronu;
- endorfiny PEA.
Część środkowa wydziela hormon melanoforowy MSH - pobudza komórki barwnikowe skóry do syntezy melaniny.
Płat tylny (nerwowy) magazynuje:
- oksytocynę - wspomaga zapłodnienie oraz powoduje skurcze mięśni macicy, co ma znaczenie podczas akcji porodowej;
- wazopresynę ADH (hormon antydiuretyczny).
Niedoczynność przysadki powoduje karłowatość i upośledzenie rozwoju biologicznego. Nadczynność natomiast objawia się gigantyzmem i przedwczesną dojrzałością płciową (w wieku dziecięcym) albo akromegalią (u dorosłych).
Inne hasła zawierające informacje o "przysadka mózgowa":
Kora mózgu
...
Układ nerwowy
...
Człowiek
...
Układ hormonalny
...
Plemnik
hemochromatoza
, także
leki
przeciwcukrzycowe, oraz przeciwnadciśnieniowe, zaburzenia
hormonalne
(np. niewydolność pętli gonadalnej podwzgórze-
przysadka mózgowa
, a co za tym idzie niedobór
testosteronu
) mogą wpłynąć na ...
Neandertalczyk
...
Homo erectus
...
Glista psia
...
Koń
...
Przysadka
przysadka (botanika)
– część roślin
przysadka mózgowa
– gruczoł dokrewny ...
Inne lekcje zawierające informacje o "przysadka mózgowa":
014. Mięczaki - silnie wyspecjalizowane bezkręgowce (plansza 14)
...
Percepcja bodźców (plansza 14)
...
Cukry - właściwości i funkcje (plansza 7)
...
|