Skały chemogeniczne -
skały osadowe
powstałe poprzez wytrącanie się i krystalizację
minerałów
(tzw.
ewaporatów
) z roztworów wodnych. Przykładami takich skał są
sól kamienna
i
gipsy
.
Skały chemiczne
Skały chemiczne powstają na skutek odparowania wody ze zbiornika morskiego lub słonego
jeziora
. Różne rodzaje skał wytrącają się przy różnym stężeniu
roztworu
, przy czym z najczęściej spotykanych skał chemicznych najwcześniej wytrącają się wapienie, potem gips i
anhydryt
(przy około 20% pierwotnej objętości roztworu, jeśli wytrącane są z wody morskiej),
sól kamienna
(przy ok. 10%), natomiast
sole potasowe
i sole magnezowe wytrącają się dopiero tuż przed całkowitym odparowaniem (ze względu na ich niedużą zawartość w wodach morskich).
Skały chemiczne to także formy akumulacji
krasowej
:
martwica wapienna
i
trawertyn
(tworzące się w pobliżu
źródeł
) i wapienie naciekowe w
jaskiniach
i szczelinach krasowych.
Występowanie w Polsce
Skały chemiczne w Polsce znaleźć można w utworach
permskich
i
trzeciorzędowych
, czyli pochodzących z okresów, gdy gorący
klimat
był przyczyną silnego parowania jezior,
mórz
i
oceanów
. Rozległa jest strefa występowania permskich
soli kamiennych
i potasowych oraz gipsów (Polska Środkowa i Zachodnia, a także
Pomorze
). Mniejszy zasięg mają trzęciorzędowe gipsy i sole kamienne, występujące w pasie od
Ukrainy
do okolic
Rybnika
, wzdłuż
Zapadliska Przedkarpackiego
.