Andreas Vesalius (ur.
31 grudnia
1514
w
Brukseli
, zm. na
Zakinthos
, zm. 15 października 1564[1]) - inaczej Wesaliusz, a właściwie Andreas van Wesele lub Andre Wesale -
flamandzki
uczony, twórca nowożytnej
anatomii
.
Urodził się w
Brukseli
, w rodzinie o tradycjach naukowych. Już podczas studiów na uniwersytecie w Leuven przeprowadzał potajemnie sekcje ludzkich zwłok. W wieku 18 lat wyjechał do
Paryża
, gdzie studiował pod kierunkiem
Sylwiusza
, wkrótce przerastając mistrza dzięki znakomicie opanowanej metodzie sekcji zwłok. Tytuł doktora medycyny otrzymał w
1537
r., a w latach
1537
-
1555
nauczał na
uniwersytecie w Padwie
.
W
1543
[2] napisał dzieło "Budowa ludzkiego ciała" (De humani corporis fabrica; w skrócie często cytowane jako Fabrica) i zadedykował je
Karolowi V
. Jako pierwszy opisał w nim dokładnie budowę ciała ludzkiego, popierając swe twierdzenia 300 drzeworytami wykonanymi przez ucznia
Tycjana
, Calcariego. Poprawia tym samym ponad 200 błędów
Klaudiusza Galena
i udowadnia, że nie wykonał on żadnych sekcji zwłok ludzkich.
Jego odkrycia i nauka nie znalazły uznania w oczach
Kościoła
[]. Punktem spornym stała się m.in. liczba żeber u mężczyzny - wg nauki kościelnej powinna być z jednej strony mniejsza o jedno - jako że Ewa została stworzona z żebra Adama. Gnębiony nieustannymi atakami i krytyką Kościoła, zrezygnował ze stanowiska profesorskiego i został nadwornym lekarzem cesarza Karola V, a po jego śmierci -
Filipa II
, króla
Hiszpanii
. Z bliżej nieznanych przyczyn porzucił dwór, na którym dorobił się znacznego majątku, i w
1563
r. wyruszył do
Jerozolimy
. W drodze powrotnej zginął tragicznie w katastrofie okrętu.
Wesaliusz, twórca współczesnej anatomii, jako pierwszy odważył się na dokładne zbadanie zwłok ludzkich, przez co wykazał liczne błędy w dziełach Galena; błędy będące wynikiem nieuzasadnionego, a bezwzględnego przenoszenia stosunków anatomicznych panujących u zwierząt na organizację ciała ludzkiego. Wskutek tych poprawek i sprostowań popadł w spór ze swym nauczycielem, Sylwiuszem, stanowczym zwolennikiem Galena, a także innym sławnym badaczem -
Eustachiuszem
. Spór ten przyczynił się do rozwoju
anatomii porównawczej zwierząt
.
Fabrica Wesaliusza była bogato ilustrowana przez niderlandzkiego artystę
Jana van Calcar
. Każdy drzeworyt zawierał zarówno treści merytoryczne jak i metaforę. Do tego dochodziły niezwykle sugestywne
inicjały
.
Przypisy
Zobacz też
Przypisy
Bibliografia