Archidiakon
ArchidiakonArchidiakon (
gr.
arche - pierwszeństwo) – urząd
kościelny
, który pojawił się pod tą nazwą około
IV
wieku. Archidiakon był zarządcą
diecezji
. Początkowo był to powoływany przez
biskupa
przełożony
diakonów
. Prawdopodobnie osoba taka wyznaczana była już wcześniej, a od IV wieku przybrała tytuł archidiakona. Powoływana była zasadniczo spośród
kapłanów
, później wyłącznie spośród kapłanów. Z czasem archidiakon stał się zastępcą biskupa do spraw administracji i dyscypliny. O wzroście znaczenia urzędu świadczy fakt, że archidiakoni reprezentowali czasem biskupów na
soborach
, a po śmierci biskupa zarządzali
diecezją
do czasu wyboru następcy. Do
IX
wieku w diecezji był jeden archidiakon działający z upoważnienia biskupa. W państwie
Karolingów
, poczynając od IX wieku zaczęto dzielić diecezje na jednostki administracyjne pod nazwą archidiakonatów z archidiakonami na czele. Podział ten upowszechnił się w całym
chrześcijaństwie
, a archidiakoni uzyskali silną i niezależną pozycję, zagrażającą nawet biskupom. Wynikało to z szerokich uprawnień archidiakona na terenie archidiakonatu. Ich podstawowym zadaniem było prowadzenie wizytacji na swoich terytoriach, jednak w praktyce, z wyjątkiem udzielania święceń kapłańskich, mieli oni właściwie wszystkie kompetencje biskupów na terenie sobie podległym, łącznie z możliwością zwoływania
synodów
archidiakonalnych. Zasadnicze znaczenie dla wzrostu niezależności archidiakonów miała dożywotność ich urzędu. Archidiakonaty często stawały się zalążkiem nowych diecezji. Poczynając od
XIII
wieku biskupi zaczęli ograniczać uszczuplające ich władzę, kompetencje archidiakonów. W tym celu wprowadzono między innymi urząd oficjała (wikariusz in spiritualibus) jako odwoływanego zastępcy biskupa do spraw administracyjnych. Ostatecznie
sobór trydencki
odebrał archidiakonom w
XVI
wieku większość ich uprawnień, chociaż sam podział na archidiakonaty przetrwał dużo dłużej. Archidiakon stał się tytułem honorowym,
prałaturą
w
kapitule
kolegiackiej
lub
katedralnej
. W kościele
prawosławnym
archidiakon jest współcześnie również tytułem honorowym. W kościele
anglikańskim
urząd ten zachował pewne znaczenie rzeczywiste i archidiakon jest pomocnikiem biskupa w administracji diecezją lub jej częścią.
Inne hasła zawierające informacje o "Archidiakon":
Diakon
...
Prałat
...
Zawisza Kurozwęcki
...
Marcin Szyszkowski
...
Kaplica Skotnickich na Wawelu
...
Jan Bodzanta (biskup krakowski)
...
Jarosław Bogoria
...
Jan z Czarnkowa
...
Salomon
władca Bretanii
Salomon
(zm. 1087) - król WęgierSalomon z Frydku (XIII w.) - Archidiakon krakowski Tytuły dzieł
Salomon
- film biblijny z 1997 roku ...
Święty Szczepan
Szczepan, właśc. Stefan,
gr.
Στέφανος, Stephanos (korona, wieniec),
scs.
Apostoł pierwomuczenik i Archidiakon Stiefan –
święty
katolicki
oraz
apostoł
Kościoła prawosławnego
, zwany: pierwomuczenikiem, Pierwszym ...
Inne lekcje zawierające informacje o "Archidiakon":
017b. Polska Jagiellonów (plansza 6)
nimi dowolnie dysponować. Janko z Czarnkowa (1320-1387, polski kronikarz, podkanclerzy koronny i Archidiakon gnieźnieński) pisał, że Kazimierz III Wielki (ostatni panujący z dynastii Piastów) ...
|