kolor czerwony – kultura wielbarska w III wieku n.e.
kolor pomarańczowy – kultura czerniachowska
Tereny zasiedlone przez plemiona germańskie od II wieku p.n.e do IV wieku n.e według niemieckiego atlasu z r.
1954
[1].
Kultura czerniachowska –
kultura archeologiczna
epoki żelaza
rozwijająca się między III w. n.e. a V w. n.e., na terenach obecnej środkowej i południowej
Ukrainy
,
Mołdawii
,
Siedmiogrodu
,
Besarabii
oraz północno-wschodniej
Rumunii
, gdzie zwana jest kulturą Sîntana de Mureş. Pierwotną lokalizację tej kultury stanowiły stepy nadczarnomorskie począwszy od II połowy III wiek n.e., następnie rozprzestrzeniła się nad dorzeczem dolnego
Dniepru
, na północnym wschodzie sięgnęła ujścia
Desny
oraz
Dońca
, zachodnią granicę występowania stanowiła
Nizina Wołoska
i
Aluta
.
Nazwa pochodzi od stanowiska archeologicznego w miejscowości
Czerniachów
(
obwód żytomierski
), badanego w latach
1900
-
1901
przez archeologa
Wincentego Chwojkę
.
Na przełomie II i III w n.e. nastąpiło stopniowe przesunięcie się części ludności z terenu dzisiejszej wschodniej Polski, gdzie archeolodzy wyróżniają
kulturę wielbarską
, na teren zachodniej Ukrainy. Porównanie tego zjawiska z informacjami pochodzącymi ze źródeł pisanych pozwala sądzić, że jest to odzwierciedlenie wędrówki germańskiego plemienia
Gotów
znad Bałtyku nad Morze Czarne. Oprócz wyżej wymienionych czynników na wykształtowanie się tej jednostki kulturowej miał wpływ miejscowy substrat sarmacki, elementy z kręgu dackiego i strefy
leśno-stepowej
oraz nadczarnomorskie ośrodki cywilizacji antycznej.
Kultura czerniachowska zanika stopniowo w pierwszej połowie V w. n.e., co najprawdopodobniej wiąże się z opuszczeniem terenów dzisiejszej Ukrainy przez Gotów, uciekających przed najazdami
Hunów
.
W wyniku ekspansji osadniczej na tereny zajęte poprzednio przez zróżnicowaną etnicznie ludność osiadłą
kultury zarubinieckiej
i koczowniczą (
Sarmaci
), zapoczątkowany został rozwój nowej kultury archeologicznej zwanej powszechnie czerniachowską. Na tym terenie pojawiają się następnie zespoły kulturowe uważane już za wczesnosłowiańskie, a mianowicie występująca na obszarze na zachód od środkowego
Dniepru
Kultura praska
, a na południowym wschodzie
Kultura pieńkowska
.
Cechy charakterystyczne:
- birytualny obrządek pogrzebowy – groby jamowe ciałopalne oraz groby szkieletowe.
- znane pochówki warstwowe.
- pochówki niszowe – wpływy Sarmatów.
- wyposażenie grobowe:brak broni, często występowały części stroju, duża ilość amuletów.
- naczynia formowane na kole:duża ilość naczyń szklanych oraz glinianych amfor – handel ze strefą nadczarnomorską.
- monety rzymskie
- architektura kamienna – wpływy cywilizacji antycznej.
- dobrze rozwinięte rolnictwo metalurgia i garncarstwo. Lokalna produkcja szkła (Komarów nad Dniestrem).
zabytki kultury czerniachowskiej odkryte na cmentarzyskach w Mołdawii
Bibliografia
Przypisy
- ↑ Uwaga: przynależność etniczna ziem dzisiejszej Polski w tym czasie jest przedmiotem nierozstrzygniętej dotąd dyskusji (zobacz też :
Leon Kozłowski
,
Józef Kostrzewski
)
Linki zewnętrzne