Saul Wahl
Saul WahlSaul Wahl (właściwie Saul Katzenellenbogen;
1541
-
1617
) –
rabin
litewski
, dzierżawca ceł i warzelni soli na Litwie, osobisty bankier domu
Radziwiłłów
. Według niektórych źródeł jednodniowy
król Polski
w
1587
. Jakkolwiek samo jego istnienie jest faktem, to sprawowanie władzy w
I Rzeczypospolitej
jest odrzucane przez historiografię. PodaniaJego dzieje znane są z wielu współczesnych przekazów
żydowskich
. Według jednej z takich opowieści książę
Mikołaj Krzysztof Radziwiłł Czarny
[1], udał się do
Włoch
z pielgrzymką pokutną. Przybył do
Padwy
w przebraniu żebraczym, gdzie wszyscy kwitowali jego książęce pochodzenie śmiechem i drwinami. Oparcie miał dopiero uzyskać u rabina Samuela Judasza Katzenellenbogena, który przyjął go z należnymi honorami i zapewnił gościnę. W dowód wdzięczności Radziwiłł podjął się odszukania w Polsce jego syna Saula, który przebywać miał w jednej z tamtejszych
jesziw
. Faktycznie chłopak przebywał w światowej sławy
szkole talmudycznej
w
Brześciu Litewskim
, skąd Radziwiłł zabrał go na swój dwór. Saul miał wzbudzać zachwyt swoją wiedzą i mądrością, stając się sławnym w całym państwie. Wkrótce zgromadził wielki majątek, będąc bankierem i dzierżawcą ceł i warzelni soli na Litwie.
17 maja
1578
uzyskał nawet przywilej królewski na kupno
soli wielickiej
w Koronie. W czasie
bezkrólewia
po śmierci
Stefana Batorego
w
1586
, niezdecydowana szlachta długo nie mogła wybrać jego następcy. Wobec podwójnej elekcji
Maksymiliana Habsburga
i
Zygmunta III Wazy
- w końcu miano skorzystać z powołania króla tymczasowego (rex pro tempore), którą to godność miano zaproponować Radziwiłłowi. Ten jednak odmówił, ale wysunął kandydaturę Saula. W
1587
, wśród powszechnego entuzjazmu, został okrzyknięty w
Lublinie
królem Saul Wahl (wahl -
niem
. wybór) przez szlachtę. Jego panowanie miało trwać tylko jedną noc, miał wtedy wydać wiele nowych praw i przywilejów poprawiających położenie Żydów w Polsce. Przypisy Bibliografia- Hirsch Edelman, Gedullat Sha'ul ("The Elevation of Saul"), London, 1844;
- S. A. Bershadski, Saul Wahl, in Voskhod, 1889;
- M. A. Getzelten, Po Povodu Legendi o Yevereie, Korolie Polskom ("Regarding the Legend of the Jew King of Poland"), in Razsvyet, 1880, No. 41;
- Eisenstadt, Da'at Kedoshim ("Wisdom of the Holy Ones"), p. 84; St. Petersburg, 1897-98;
- Karpeles, Jewish Literature and Other Essays, pp. 272-292, Philadelphia, 1895.
Linki zewnętrzne
Inne hasła zawierające informacje o "Saul Wahl":
1976
...
Literatura – przegląd chronologiczny
...
1998
...
1999
...
1992
...
1993
...
1990
...
1989
...
Wolna elekcja
i spis stronników Augusta III. Lwów 1910, s. VI. Zobacz też
artykuły henrykowskie
,
pacta conventa
,
Saul Wahl
,
sukcesja tronu w Polsce
. Bibliografia
Jerzy Dunin-Borkowski i Mieczysław Dunin-Wąsowicz, Elektorowie królów ...
1915
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Saul Wahl":
006 Religie Dalekiego i Bliskiego wschodu (plansza 8)
...
010. Niemieckie nazwy zawodów (plansza 7)
...
164. Oazy (plansza 19)
...
|