Ichthys – symbol wszystkich chrześcijan – katolików i protestantów
Ewangelikalizm, chrześcijaństwo ewangeliczne, chrześcijaństwo ewangelikalne – jest jednym z dwóch wielkich nurtów
protestantyzmu
(obecnie największym, obok
ewangelicyzmu
), charakteryzującym się specyficzną pobożnością (duchowością) i określonymi poglądami teologicznymi (oprócz
pięciu zasad protestantyzmu
przyjmuje także tzw. siedem punktów teologii ewangelikalnej). W większości protestantyzm ewangelikalny jest nurtem konserwatywnym i sprzeciwia się tendencjom
liberalnego chrześcijaństwa
, które przyjmują się wśród części protestantów ewangelickich. Powstał na gruncie
purytanizmu
, ortodoksji protestanckiej i
pietyzmu
. Niektóre jego elementy pobożnościowe w 2. połowie XX wieku przyjęły się także poza protestantyzmem. Wspólnoty ewangelikalne łączy wiara w osobistą relację z
Jezusem Chrystusem
, podkreślenie ostatecznego autorytetu
Pisma Świętego
w sprawach wiary i życia, również przede wszystkim szczególny typ duchowości, podkreślający konieczność świadomego osobistego nawrócenia (
nowe narodzenie
) do zbawienia człowieka. Ewangelikaliści uznają bezbłędność Biblii, którą nierzadko interpretują dosłownie. Ewangelikalizm jest zazwyczaj utożsamiany z
ewangelizacją
polegającą na wywołaniu u słuchacza żalu za grzechy oraz przekazaniu mu wiary w przebaczenie grzechów dzięki ofierze Jezusa Chrystusa na krzyżu.
Ewangelikalizm obecnie
Rodzina chrześcijan ewangelikalnych obejmuje następujące wyznania protestanckie:
- dużą część
prezbiterian
,
- część
kongregacjonalistów
,
- większość
anabaptystów
,
-
mennonitów
,
- zdecydowaną większość
baptystów
,
- część
metodystów
,
- część
adwentystów
,
-
braci plymuckich
,
- zdecydowaną większość
Kościołów Chrystusowych
,
-
ruch ewangelicznych chrześcijan
,
- ruch uświęceniowy
-
zielonoświątkowców
,
-
lokalistów
,
-
Kościoły neocharyzmatyczne
.
Ewangelikalizm został także przyjęty w części wyznań protestanckich pierwszej reformacji, w tym przez:
Siedem punktów teologii ewangelikalnej
Evangelical Dictionary of Theology przedstawia zasadnicze siedem punktów wspólnych teologii ewangelikalnej:
- Suwerenność Boga;
- Biblia jako w sposób boski natchniony zapis Bożego objawienia, nieomylny i autorytatywny przewodnik wiary i praktyki; do wydobycia boskiego znaczenia potrzebne jest oświecenie przez Ducha Świętego;
- całkowite zepsucie natury ludzkiej: wszelkie dobro skalane jest grzechem;
- Chrystus zadośćuczynił za grzech na Krzyżu Kalwarii;
- zbawienie jest aktem niezasłużonej łaski Bożej, otrzymanym przez wiarę w Chrystusa, a nie przez jakąkolwiek pokutę lub dobre uczynki; grzechy są odpuszczone, człowiek jest narodzony na nowo, usprawiedliwiony, przyjęty do rodziny Bożej;
- zwiastowanie Słowa Bożego przez biblijne ogłaszanie Ewangelii, sprzeciwianie się złu, służba społeczna;
- widzialny powrót Jezusa Chrystusa".
Można do tego dodać praktykowany przez większość ewangelikalistów (z wyjątkiem takich klasyków ewangelikalizmu jak np. Dwight Moody czy John Stott) chrzest wiary przez zanurzenie w wodzie osób świadomie wierzących.
Historia ewangelikalizmu
Pod koniec
XVII
i w czasie
XVIII
wieku,
pietyzm
był motorem tzw. odnowy ewangelicznej w
Niemczech
. Jej odpowiednikiem w
Wielkiej Brytanii
i
Stanach Zjednoczonych
był
metodyzm
, który przyczynił się do serii pobudzeń duchowych określanych ogólnie
Wielkim przebudzeniem
. Przewinęło się ono przez
Amerykę Północną
(głównie Stany Zjednoczone) w
XVIII
wieku. Podstawowym celem ruchów ewangelicznych było duchowe ożywienie kościołów. Na przełomie
XVIII
i
XIX
wieku ewangelikaliści w
Kościele anglikańskim
– przede wszystkim
William Wilberforce
oraz członkowie grupy Clapham Sect – odegrali pewną rolę w ruchu na rzecz zlikwidowania
niewolnictwa
w brytyjskich
koloniach
.
W
XX
wieku ruch ewangelikalny przybrał różnorodny charakter. W jego łonie wykształciły się różne prądy teologiczne, m.in.:
-
fundamentalizm biblijny
, co spowodowało przeciwstawianie się teologicznemu liberalizmowi i krytyczno-historycznej egzegezie Biblii. Fundamentaliści przeciwstawiają się nauczaniu
darwinizmu
w szkołach oraz naturalistycznemu podejściu do religii.
- neoewangelikalizm, do którego zalicza się w
USA
większość Kościołów
baptystycznych
(Południowa Konwencja Baptystyczna), Kościoły uświęceniowe (Holiness Churches), niektóre Kościoły
metodystyczne
, Kościoły
zielonoświątkowe
, ruchy charyzmatyczne,
Kościoły Chrystusowe
a także część
Kościoła episkopalnego
.
Ewangelikalizm w Polsce
Alians Ewangeliczny w RP
W Polsce Kościoły ewangelikalne zrzesza głównie
Alians Ewangeliczny w Polsce
, do którego należą następujące Kościoły:
a także organizacje:
Chrześcijańskie Stowarzyszenie Akademickie
, Misja Pokoleń,
Ruch Nowego Życia
, Fundacja Życie i Misja, Fundacja Słowo Życia, Fundacja Młodzież dla Chrystusa, Fundacja Głos Ewangelii, Biblijne Stowarzyszenie Misyjne, Towarzystwo Społeczno-Ewangeliczne Ewangelia dla Każdego.
Platformą współpracy ewangelicznych chrześcijan w Polsce jest również
Razem Dla Ewangelii
.
Kościoły ewangelikalne poza Aliansem
Poza Aliansem działa m.in.
Linki zewnętrzne