|
Kopuła (architektura)
Kopuła (architektura)Kopuła Bazyliki Św. Piotra na Watykanie Kopuła –
sklepienie
o kształcie
czaszy
, półkoliste, półeliptyczne, ostrołukowe lub cebulaste, oparte na
murze
lub
bębnie
budowane nad pomieszczeniami o planie kolistym,
eliptycznym
albo
wielobocznym
za pośrednictwem
pendentywów
lub
tromp
. Do budowy kopuł używano
ciosów
kamiennych lub
cegieł
w kształcie klina (
klińców
). Obecnie do konstrukcji kopuł używa się
stali
lub
żelbetu
. Sklepienna część kopuły nazywana jest czaszą, a widoczna z wnętrza
podniebieniem
. W okresie
renesansu
wprowadzono kopuły dwuwarstwowe o warstwach połączonych
żebrami
. Powierzchnia, widoczna od strony wewnętrznej często jest wzbogacona przez wprowadzenie dodatkowych poziomych pasów,
kasetonów
, zdobiona malarsko lub rzeźbiarsko (
sztukateria
). Jej wnętrze bywa doświetlane oknami umieszczonymi bezpośrednio w czaszy, bębnie lub za pośrednictwem
latarni
– nadbudówki w postaci wieżyczki wieńczącej kopułę. Kopuły stosuje się w budownictwie i architekturze od
starożytności
do czasów współczesnych. Przykłady kopuł: -
Panteon
na
Polu Marsowym
w
Rzymie
, kopuła o średnicy 43,3 m (zbudowany w
125 roku n.e.
, na miejscu prostokątnej świątyni z
27 roku p.n.e.
, zniszczonej przez pożar na początku
II wieku
-
Hagia Sofia
–
Stambuł
, kopuła o średnicy 32,6 m, wysokości 52,0 m, (wzniesiona w latach
532
-
562
)
- kopuła
katedry Santa Maria del Fiore
we
Florencji
o rozpiętości 45,4 m, zaprojektowana przez
Filippo Brunelleschiego
, zbudowana w latach
1420
-
36
- kopuła
Bazyliki Św. Piotra
w
Rzymie
, kopuła o średnicy wewnętrznej 42,0 m, wysokości 52,0 m zaprojektowana w
1547
r. przez
Michała Anioła
Źródła- Witold Szolginia: Architektura. Warszawa: Sigma NOT, 1992, ss. 78, 79. .
Zobacz też
Inne hasła zawierające informacje o "Kopuła (architektura)":
Pęcice
...
Brescia
...
Mieszko II Lambert
...
Linköping
...
Sztuka
...
Brno
...
Klasztor w Pożajściu
...
Kopiec Kościuszki
...
Bernardo Bellotto
...
Zamek Chojnik
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Kopuła (architektura)":
010b. Rzym (plansza 19)
...
011. Cesarstwo Bizantyjskie (plansza 14)
...
213 Polska kultura, sztuka i nauka dwudziestolecia międzywojennego (plansza 12)
...
|
|
|
|