Anioł
AniołAnioł – według większości
religii
, w których to pojęcie występuje,
byt
duchowy
, który służy i na różne sposoby wspiera działania
Boga
. Powstanie nazwyWyraz anioł przeniknął do
polszczyzny
z
języka czeskiego
, który zawdzięcza go misji
Cyryla i Metodego
. Pierwotnie pochodzi on od
greckiego
słowa ἄγγελος (ángelos, według wymowy bizantyjskiej ánhielos), oznaczającego oryginalnie "posłaniec". W
biblijnym
Starym Testamencie
analogiczne byty duchowe są nazywane w
języku hebrajskim
מלאך, mal'ach – co również znaczy "posłaniec". Historia Aniołów StarożytnośćPierwsze wyobrażenia aniołów istniały w
starożytnym Egipcie
i
Babilonii
. W
religiach
tych cywilizacji były całe zastępy duchów i istot, będących pośrednikami między bogami a człowiekiem. Często przedstawiano je jako uskrzydlone zwierzęta z ludzkimi twarzami. Starożytnym aniołom przypisywano pewien rodzaj cielesności, co znajduje potwierdzenie w apokryficznej
Księdze Henocha
. Anioły tam występujące płodziły dzieci, odczuwały głód i pragnienie. W czasach nowożytnych do tej koncepcji aniołów powrócił
Emanuel Swedenborg
. Chrześcijaństwo i JudaizmAniołowie często występują w
Starym Testamencie
(np.
Rdz
3, 24; księgi prorockie).
Biblia
nie mówi jednak wiele o naturze i rodzajach tych bytów. Więcej informacji na ten temat można znaleźć w pismach
kabalistycznych
oraz w
apokryfach
.
Chrześcijaństwo
przejęło wiarę w anioły z
judaizmu
. W pierwszych wiekach wśród
Ojców Kościoła
istniały pewne spory co do natury tych bytów. Np.
Grzegorz z Nazjanzu
,
Jan z Damaszku
czy
Bazyli Wielki
wyobrażali anioły jako istoty eteryczno-ogniste. Jeszcze na
Soborze Nicejskim II
w
787
przypisywano im subtelne ciała. Ostatecznie kwestię tę rozstrzygnął św. Augustyn: „ Anioł oznacza funkcję, nie naturę. Pytasz jak się nazywa ta natura? – Duch. Pytasz o funkcję? – Anioł. Przez to czym jest, jest duchem, a przez to co wypełnia, jest aniołem.” — św. Augustyn, Enarratio in Psalmos Anioły w Biblii- Są istotami duchowymi nadrzędnymi względem ludzi – Ps 8, 6; Hbr 2, 7,
- Stworzeni przed człowiekiem – Hi 38, 4-7,
- Nie żenią się, ani za mąż nie wychodzą – Mk 12, 25,
- Jest ich ogromna liczba – Ps 68, 18; Mt 24, 31; Hbr 12, 22; Ap 5, 11,
- Nie należy ich wielbić – Kol 2, 18-19; Ap 19, 10; 22, 8-9; (zasada: co masz, czego nie otrzymałeś?),
- Służą ludziom Hbr 1, 14; i ich ochraniają Ps 34, 8,
- Służyli Jezusowi Mt 4, 11; Mk 1, 13; Łk 22, 43,
- Część z nich upadła Jud 6; 2P 2, 4; i służy szatanowi Ap 12, 9; Mt 25, 41.
IslamAnioły pełnią również ważną rolę w
islamie
. Wiara w nie stanowi element
dogmatyki
tej religii. W islamie twierdzi się, że anioły zostały stworzone przez Boga z ognia, przebywają w
niebie
i głównym ich zadaniem jest służba dla swego stwórcy. Pełnią także funkcję posłańców, chronią ludzi oraz spisują wszystkie ich uczynki.
Koran
został podyktowany
Mahometowi
przez anioła
Dżibrila
. W teologii islamu wymienia się przede wszystkim Dżibrila, Malika (strażnika ogni piekielnych), Izra'ila (anioła śmierci), Nakira i Munkara, Haruta i Maruta,
Mika'ila
i Azrafaela. Jedyny anioł, który odmówił Bogu posłuszeństwa to
Iblis
, zwany też
szatanem
. Chóry anielskieWedług biblii liczba chórów anielskich (porządków niebiańskich) waha się od 7 do 11. Zostały one uporządkowane w trzech triadach (podział św. Ambrożego).
| Surowość | Równowaga | Tolerancja |
---|
Kontemplacji najbliżej Boga. | | Chór I
Serafiny
Górują miłością nad innymi chórami | | | Chór III
Trony
Wyróżniają się posłuszeństwem | | Chór II
Cherubiny
Pełne wiedzy bożej | Kosmosu posiadające władze nad ciałami niebieskimi. | Chór V Moce (Władze) Powstrzymujące wysiłki demonów | | Chór IV Dominacje Regulujące anielskie obowiązki | | | Chór VI Cnoty Przypisuje się im moc czynienia cudów | Świata opiekujące się światem oraz ludzmi. | Chór VIII
Archaniołowie
Spełniają najważniejsze zadania | | Chór VII Zwierzchność (Księstwa) Kierujące państwami i narodami | | | Chór IX Aniołowie Opiekunowie | | | | Ludzie | |
Upadłe AniołyTradycja chrześcijańska głosi iż boski nakaz wywołał sprzeciw u jednego z Aniołów -
Satanaela
który popadł w pychę twierdząc, że nie będzie służył ludziom, gdyż są istotami niższymi od aniołów - doprowadził do buntu 1/3 aniołów.
Funkcje aniołówW chrześcijaństwie aniołowie pełnią dwie główne funkcje: - gloryfikującą – wysławiają chwałę i wspaniałość
Boga
- pośredniczącą – są posłańcami Boga, opiekunami powierzonych im osób, zanoszą ludzkie modlitwy przed oblicze Boga, oznajmiają ludziom Jego wolę, pomagają podjąć właściwą decyzję.
W
Księdze Rodzaju
cheruby strzegą wejścia do ogrodu Eden a w
Apokalipsie św. Jana
anioły wymierzają kary spadające na ludzkość. Miłość anielska w angelologii chrześcijańskiejZdaniem
Sergiusza Bułgakowa
jednym z najoczywistszych wniosków angelologii chrześcijańskiej na temat natury i życia aniołów jest wskazanie na wzajemną jedność i miłość łączącą anielski sobór[1].
Jezus Chrystus
w rozmowie z saduceuszami stwierdził, iż "przy zmartwychwstaniu ani się żenić będą, ani za mąż wychodzić, ale będą jak aniołowie Boży w niebie" [Mt 22, 30], tym samym obiecując człowiekowi zmartwychwstałemu uczestnictwo w doskonałej miłości oczyszczonej z niewoli płciowości, która obca jest światowi anielskiemu[2]. Obiecane zostało również zjednoczenie wszystkich ludzi w Ciele Chrystusa, a więc doskonała jedność na wzór soboru anielskiego[3]. Anioły nie są istotami płciowymi; jako byty kompletne, wolne są od potrzeby dopełniania się poprzez "bycie jednym ciałem", dlatego ich wzajemna miłość jest w pełni wyzwolona, ofiarna, dobrowolna i bezinteresowna, zarówno osobowa i indywidualna dla każdego, jak i wszechogarniająca całą anielską wspólnotę[4]. Choć w świecie anielskim, a zatem i w życiu człowieka zmartwychwstałego, nie istnieją rodzinne więzi z racji pełnej jedności wszystkich, to "aniołowie powiązani są ze sobą więzami osobistej miłości", osadzonej w Miłości Bożej[4]. Na tę eschatologiczną prawdę człowieka w zmartwychwstaniu wskazywał Chrystus w słowach: "Kto jest matką moją i którzy są braćmi moimi? I wyciągnąwszy rękę ku uczniom swoim rzekł: Oto matka moja i bracia moi" [Mt 12, 48-49][3]. Anioły w sztuceWizja anioła w
Młodej Polsce
: Aniele pójdę za Tobą – obraz
Jacka Malczewskiego
, olej na desce, z 1901 roku. Obraz ten nawiązuje bezpośrednio do fragmentu utworu
Teofila Lenartowicza
Za aniołem. Wstąpienie do Raju
H. Boscha
– przedstawia
wniebowzięcie
zbawionych do raju. Światło na końcu tunelu to światło niebios, symbolizujące życie po śmierci, u ich progu wniebowzięci unoszą ramiona w podziwie nad pięknem nieba (gdzie jest on ukryty, co pozwala na poruszenie wyobraźni). W tunelu anioł popycha ocaloną duszę w stronę jasności. Zwiastowanie
Fra Angelico
– na pierwszym planie występuje
Gabriel
zwiastujący dziewicy Maryi, że urodzi syna Bożego. A na drugim planie wygnanie
Adama i Ewy
z
raju
. Zostało to przedstawione tak, ponieważ
Maria
była znana też jako „druga
Ewa
”, przez którą ludzkość będzie oczyszczona z „grzechu Ewy”. Zwiastowanie to częsty motyw malarski w twórczości Fra Angelico. Anioł i Maria najczęściej ukazani są na krużganku, przywodzącym na myśl świątynię raczej niż dom, otoczonym arkadami o cechach renesansowych, wypełniającym niemal całą kompozycję. Po lewej stronie artysta zostawia sobie zazwyczaj miejsce na ukazanie w tle ogrodu, gdzie każdy kwiat i listek oddane są z dokładnością. Maria siedzi ze skromnie pochyloną głową, pobożnie krzyżując ręce na piersi. Anioł na jego obrazach wygląda, jakby dopiero co zstąpił z niebios i jeszcze nie zdążył złożyć barwnych skrzydeł. Pochyla się ku dziewicy jakby zamierzał przyklęknąć. Fra Angelico dzieli scenę na dwie części: rozdziela przestrzeń archanioła Gabriela od przestrzeni przeznaczonej dla Najświętszej Marii Panny za pomocą jednej z kolumn dziedzińca, znajdujących się na pierwszym planie. Pozostaje tu wierny tradycji, w której podobne rozdzielenie postaci Zwiastowania było powszechne. Kolorystyka jest dobrana z wyczuciem: delikatna, stonowana, pełna harmonii, oddająca nastrój wydarzenia. W tle, w rajskim ogrodzie ukazane jest wygnanie z Edenu pierwszych ludzi, np. w Zwiastowaniu znajdującym się w Muzeum Prado. Żywa soczysta zieleń roślinności kontrastuje ze sceną główną, utrzymaną w jasnych barwach różu, błękitu, złota i bieli. Sklepienie nad Marią i aniołem przypomina niebo usiane gwiazdami. Stroje postaci, aureole i złote skrzydła Gabriela są namalowane z ogromną precyzją i dbałością o szczegóły. Na różowej sukni anioła widać liczne plisy i złote hafty, a na jego skrzydłach można liczyć błyszczące piórka, zaś okrągłe aureole przypominają wytłoczone w bogate ornamenty złote tarcze. W obrazie tym obecność Boga została zaznaczona w sposób wyraźny i nie pozostawiający wątpliwości. Boska ręka z nieba kieruje między swego posłańca i Panienkę złocisty snop światła, a w nim maleńkiego
gołębia
– symbol
Ducha Świętego
. Oprócz tego, wizerunek Boga pojawia się jako płaskorzeźba na zewnętrznej ścianie dziedzińca, ponad sceną zwiastowania, tuż nad kolumną rozdzielającą postaci. Wygląda to tak, jakby przyglądał się objawieniu i sprawował nad nim pieczę. Cała scena tchnie ciszą, skupieniem, świętością. Twarze i dłonie archanioła i Marii wyrażają uroczyste natchnienie, mają w sobie coś nieziemskiego, a ich oczy spotykają się w milczącym porozumieniu. Zobacz też Bibliografia- Davidson G., (
2003
), SŁOWNIK ANIOŁÓW w tym aniołów upadłych. Wyd. Zysk i S-ka.
Przypisy- ↑ Natura aniołów. W:
Sergiej Bułgakow
: Drabina Jakubowa. Warszawa: Fronda-Apostolicum, 2005, s. 196. .
- ↑ Natura aniołów. W:
Sergiej Bułgakow
: Drabina Jakubowa. Warszawa: Fronda-Apostolicum, 2005, s. 155. .
- ↑ 3,0 3,1 Natura aniołów. W:
Sergiej Bułgakow
: Drabina Jakubowa. Warszawa: Fronda-Apostolicum, 2005, s. 171. .
- ↑ 4,0 4,1 Natura aniołów. W:
Sergiej Bułgakow
: Drabina Jakubowa. Warszawa: Fronda-Apostolicum, 2005, s. 189. .
Linki zewnętrzne
Inne hasła zawierające informacje o "Anioł":
Władysław Komar
"Sabina"
1993
:
Tajemnica trzynastego wagonu
(The Secret of Coach 13) jako Aleksander Galinimow
1994
:
Anioł śmierci
(Beyond Forgiveness)
1997
:
Kiler
jako "Uszat", współwięzień Kilera
1997
:
Prostytutki
jako "Szogun", ...
XVI wiek
Machiavelli
włoski pisarz polityczny.
Christopher Marlowe
- dramaturg angielski.
Filip Melanchton
- reformator luterański.
Michał Anioł
Buonarotti - włoski rzeźbiarz i malarz.
Andrzej Frycz Modrzewski
- polski pisarz ...
Ewangeliści
i piszących księgę oraz za pomocą symboli, które są ich
atrybutami
:Mateusz – Anioł,Marek – lew,Łukasz – wół,Jan – orzeł. CiekawostkiAutorzy ewangelii kanonicznych – ewangelista ...
Włosi
Włosi
Galileusz
•
Michał Anioł
•
Leonardo da Vinci
•
Alessandro Volta
•
Guglielmo Marconi
•
Maria Gaetana Agnesi
•
Maria ...
Neoplatonizm
...
Słonecznik (Karkonosze)
w swych niecnych poczynaniach, iż przegapił wschód słońca i kiedy dzwoniono na
Anioł Pański
skamieniał. Nazywano go "Diabelskim Kamieniem". Dawniej w jednej z legend ...
Pokolenie "Współczesności"
i inne opowiadania
Jerzego Krzysztonia
, Dobrej drogi Mario. Kretowisko
Włodzimierza Odojewskiego
, Pijany Anioł
Eugeniusza Kabatca
, Ogrodnicy
Mieczysława Piotrowskiego
oraz reportaże Kocie łby
Władysława Terleckiego
.
Wydawnictwo ...
Ambona (architektura)
górę, z której nauczał
Chrystus
(Kazanie na Górze), i kamień, z którego Anioł głosił myroforom (niewiastom niosącym wonności) zmartwychwstanie Chrystusa. Z rzadka spotyka się ...
Cenotaf
niemożliwe (np. osoby zmarłe i zamordowane w
obozach koncentracyjnych
).Swoje cenotafy mają:
Michał Anioł Buonarroti
w
Rzymie
(właściwy grobowiec we
Florencji
) oraz
Dante Alighieri
we ...
Grzegorz I
aklamację Santo subitoWspomnienie
12 marca
i
3 września
(kat.)
25 marca
(praw. wg
kal. greg.
)AtrybutyAnioł, krzyż papieski, budynek kościoła, otwarta księga, parasol, zwój, gołębicaPatronAnglii, uczniów, studentów, ...
Inne lekcje zawierające informacje o "Anioł":
104 Renesansowa Europa (plansza 5)
„trzech tytanów”, czyli grona największych twórców ówczesnej epoki. Dwaj pozostali to Michał Anioł- twórca kopuły Bazyliki św. Piotra, fresków w Kaplicy Sykstyńskiej i znanych ...
Sekretny obrzęd, ludowa moralność i przestrogi gości z zaświatów - czyli tematyka ˝Dziadów cz. II˝ A. Mickiewicza (plansza 7)
włókien lnianych lub konopnych).
Spod sklepienia kaplicy spływają dwie uskrzydlone zjawy, przypominające Aniołków – Józio i Rózia. Duchy były kiedyś dziećmi jednej z wieśniaczek. ...
024 Arabowie w czasach wczesnego średniowiecza (plansza 6)
nazywamy muzułmanami. Podstawą religii islamskiej jest wiara w Boga Allacha i jego Aniołów. Wyznawcy islamu wierzą, że człowiek ma nieśmiertelną duszę i wolna wolę, ...
|