RDS-220 Iwan, Car-Bomba (
ros.
Царь-бомба) – największa dotąd zdetonowana lotnicza
bomba jądrowa
. Jej moc według źródeł amerykańskich wynosiła około 58
megaton
, według źródeł rosyjskich dostępnych po
1992
r. moc wynosiła 50 megaton. Była to dwustopniowa
bomba termojądrowa
zbudowana i zdetonowana przez
Związek Radziecki
30 października
1961
r. w archipelagu
Nowej Ziemi
(73°51'N 54°30'E) położonej na
Morzu Arktycznym
. Nosicielem 27-tonowej bomby był specjalnie do tego celu przystosowany samolot
Tupolew Tu-95W
.
Bombę wykonano na specjalne polecenie
Nikity Chruszczowa
jedynie w celu demonstracji siły. Bombę w ośrodku Arzamas-16 zaprojektował i skonstruował zespół pod kierownictwem Julija Charitona z udziałem m.in.
Andrieja Sacharowa
w ciągu zaledwie 16 tygodni. Działając pod presją czasu zespół wybrał sprawdzone wcześniej rozwiązania. Bomba tej konstrukcji nie miała zastosowania militarnego - była za duża i za ciężka, żeby ją przenosić ówcześnie dostępnymi środkami, a moc była za duża do użycia przeciw potencjalnym celom. Wykonano tylko jedną taką bombę.
Bomba została zrzucona z wysokości 10500 m na specjalnym nylonowym spadochronie, detonacja nastąpiła na wysokości 4000 m. Kula ognista miała promień około 4000 m i niemal dosięgnęła powierzchni ziemi. Pomimo iż ze względów bezpieczeństwa zmniejszono moc bomby (mogła ona osiągnąć nawet ok. 150 megaton), część skalistych wysepek – w pobliżu których dokonano detonacji – wyparowała, a sam wybuch był odczuwalny nawet na
Alasce
. O sile wybuchu świadczy fakt, iż fala uderzeniowa nim wywołana okrążyła Ziemię trzy razy oraz to, że był on widoczny z odległości prawie 900 km. Promieniowanie cieplne było w stanie spowodować
oparzenia trzeciego stopnia
w odległości 100 km od miejsca eksplozji. Grzyb atomowy miał około 60 km wysokości i 30-40 km średnicy.
Czas przemian jądrowych wynosił 39 nanosekund, wydzieliło się w nich 2,1×1017
J
energii, co daje moc średnią 5,4×1024
W
- równą w przybliżeniu 1% mocy wydzielanej na powierzchni
Słońca
. Szacuje się, że energia ta była dziesięciokrotnie większa niż łączna energia wszystkich broni użytych podczas
II wojny światowej
i była nieco większa od energii, która zostałaby wytworzona przy
anihilacji
1 kg
materii
i 1 kg
antymaterii
.
Nazwa bomby została utworzona przez analogię do innych słynnych osiągnięć rosyjskiej myśli technicznej:
Car Kołokoła
- największego na świecie
dzwonu
(który nigdy nie zadzwonił) i
Car Puszki
- największej w historii
armaty
(poza niemiecką
Dorą
i amerykańskim
Little Davidem
).
Linki zewnętrzne
Zobacz też