Dowodzenie istnienia Boga - próby
dowiedzenia
istnienia
Najwyższej Istoty
drogą rozumową. Argumenty i twierdzenia na istnienie Boga dyskutowane były w filozofii od starożytności przez średniowiecze, aż po dziś dzień.
Większość twierdzeń na istnienie Boga można podzielić na dwie grupy - twierdzenia aprioryczne, czyli nie odwołujące się do doświadczenia empirycznego i twierdzenia aposterioryczne, które przeciwnie, korzystają z wiedzy nabytej poprzez doświadczenie zmysłowe. Najważniejszym przykładem dowodu z pierwszej grupy jest
dowód ontologiczny
sformułowany w klasycznej postaci przez
Anzelma z Canterbury
i powtórzony przez
Kartezjusza
. Innym twierdzeniem apriorycznym jest "dowód z powszechnej przyczynowości", definiujący Boga jako pierwszą, nieuprzyczynowioną zasadę, przyczynującą inne rzeczy. To twierdzenie zostało sformułowane w pismach
Arystotelesa
i powtórzone przez
św. Tomasza
, skrytykowane zostało m.in. przez
B. Russella
. Do drugiej grupy należą:
-
argument kosmologiczny
który odwołuje się do ogólnych własności świata;
- argument z realizmu pojęciowego, powtarzany przez św. Augustyna i Anzelma;
-
argument teleologiczny
(z projektu - wszechświat jest tak skomplikowany, że musiałby być zaplanowany przez jakąś siłę sprawczą - Boga)
-
dowód ontologiczny
(z pojęcia - Bóg musi istnieć, gdyż jest najdoskonalszą rzeczą o jakiej można pomyśleć, a rzeczy doskonałej istnienie przysługuje z konieczności, więc Bóg istnieje z konieczności)
W
teologii
protestanckiej
uważa się, że istnienia Boga w ogóle nie można dowieść, a w tej kwestii należy polegać na
objawieniu
.
Krytyka
Obecnie, twierdzenia za istnieniem
Boga
są poddawane dużej krytyce ze strony
ateistów
. Argumenty używane przez nich w dyskusjach to na przykład to, że postawienie Boga na miejscu pierwszego sprawcy lub przyczyny tylko oddala pytanie co było przedtem, nie udzielając zadowalającej odpowiedzi.
Zobacz też
Źródła
- J. Hick: Argumenty za istnieniem Boga. Kraków: 1994.
- J. Woleński: Granice niewiary. .
- A. Plantinga: Bóg, wolność i zło. Kraków: 1995.
- red. T. Honderich: Encyklopedia Filozofii. .
Literatura
- wybrał i wstępem opatrzył B. Chwedeńczuk: Filozofia religii. Warszawa: 1997.