Instytut Badań Społecznych
Instytut Badań Społecznych
Instytut Badań Społecznych (Institut für Sozialforschung) - placówka naukowo-badawcza przy
Uniwersytecie im. Johanna Wolfganga Goethego
we
Frankfurcie nad Menem
, potocznie w literaturze przedmiotu określana nazwą
Szkoły Frankfurckiej
.
Idea Instytutu jako ośrodka dyskusji nad zasadami jedności teorii i praktyki
marksizmu
zrodziła się już w
1922
r. w czasie obrad EMA (Erste Marxistische Arbeitswoche), z udziałem
György Lukácsa
,
Karla Korscha
,
Friedricha Pollocka
i innych. Dzięki funduszom
Felixa J. Weila
powołano taką placówkę w
1923
r. przy Uniwersytecie Frankfurckim.
Pierwszym dyrektorem Instytutu (w latach
1923
-
1930
) był
Karl Grünberg
. W tym okresie program badawczy obejmował głównie dokumentację ruchu robotniczego i prace ekonomiczne, uzasadniające załamywanie się systemu kapitalistycznego wskutek działania wewnętrznych, obiektywnych praw ekonomicznych. Po objęciu dyrekcji przez
Maxa Horkheimera
(w
1930
r.), nastąpiło przesunięcie zainteresowań ku teorii i zaczęła się kształtować wspólna platforma badawcza, zwana później
teorią krytyczną
.
Za główne zadanie Instytutu Badań Społecznych Horkheimer uważał stworzenie więzi między ogólną konstrukcją filozoficzną a poszczególnymi dyscyplinami naukowymi i podporządkowanie badań empirycznych centralnej problematyce filozofii społecznej. Podstawowym ogniwem tej problematyki było szukanie odpowiedzi na pytanie o rewolucyjne możliwości klasy robotniczej i o szanse dokonania zasadniczej przemiany społeczeństwa.
Współpracownikami Instytutu byli
Theodor W. Adorno
,
Herbert Marcuse
,
Friedrich Pollock
,
Leo Löwenthal
,
Erich Fromm
i inni. Instytut od samego początku wydawał czasopismo "Zeitschrift für Sozialforschung".
30 stycznia
1933
r., wkrótce po objęciu władzy przez faszystów, Instytut został zamknięty, a jego biblioteka skonfiskowana. W momencie likwidacji Instytutu większość pracowników była już poza granicami
Niemiec
. Zatajony transfer aktywów fundacji pozwolił przenieść Instytut najpierw do
Szwajcarii
a w
1934
r. do
Stanów Zjednoczonych
, skąd powrócił on do
Frankfurtu
w
1950
r.
Obecnie, od kwietnia
2001
roku, dyrektorem Instytutu jest prof. dr
Axel Honneth
.
Linki zewnętrzne