Kyrios (
gr
Κυριος,
hebr.
Adonai) - odpowiednik polskiego określenia «Pan». Słowo to było technicznym terminem
biblijnym
, stosowanym w tekstach
Nowego Testamentu
do wyrażania prawdy o
Boskiej
godności
Jezusa Chrystusa
, jako Syna Człowieczego i
Syna Bożego
. Zwracanie się do Jezusa jako do Pana-Kyriosa było praktyką już w
Kościele
apostolskim
, o czym świadczy choćby pierwotna formuła
wyznania wiary
, zapisana przez
św. Pawła
[1]:
|
Jeżeli więc ustami swoimi wyznasz, że Jezus jest Panem, i w sercu swoim uwierzysz, że Bóg Go wskrzesił z martwych - osiągniesz zbawienie. (
Rz
10,9). |
Stary Testament
Analiza tekstów
Starego Testamentu
ukazuje fakt, że określenia tego używano nie tylko jako tytułu królewskiego, lecz także jako imienia Bożego (
Adonai
=Kyrios). Bóg jest ukazany jako Pan panów, ponieważ jest Bogiem bogów (
Pwt
10,17;
Ps
136,3).
Kiedy w czytaniach liturgicznych z szacunku przestano wymawiać na głos Imię Boże
JHWH
, zostało ono zastąpione przez
Adonai
. Był to bez wątpienia powód dla którego w
Septuagincie
(LXX), greckim przekładzie Biblii hebrajskiej, Kyrios użyto do tłumaczenia Imienia JHWH, jako ekwiwalentu Adonai[1].
Nowy Testament
Sam Jezus, komentując Psalm 110,1, chciał by rozumiano w odniesieniu do Jego Osoby, że chociaż był synem
Dawida
, był od niego kimś wyższym i istniał przed nim (
Mt
22,43nn; por.
Łk
1,43; 2,11). Podobnie komentowano ten psalm we wczesnym okresie początków Kościoła:
|
Bo Dawid nie wstąpił do nieba, a jednak powiada: Rzekł Pan do Pana mego: Siądź po prawicy mojej, aż położę nieprzyjaciół Twoich podnóżkiem stóp Twoich. Niech więc cały dom Izraela wie z niewzruszoną pewnością, że tego Jezusa, którego wyście ukrzyżowali, uczynił Bóg i Panem, i Mesjaszem (
Dzieje Apostolskie
2,34nn; przekł.
BT
). |
Imię Kyrios w
aramejskim
brzemieniu przechowano w pierwotnym wezwaniu do Chrystusa: Marana tha! - Panie, przyjdź! (
1 Kor
16,22;
Ap
22,20). To że
Paweł
przekazał wspólnocie w
Koryncie
to Marana Tha, należące do chrześcijaństwa
palestyńskiego
, świadczy że swoje rozumienie Jezusa jako Pana-Kyriosa przejął stamtąd, a nie z
hellenizmu
[1].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Por. Paul Ternant, Pan, w: Słownik teologii biblijnej.
X. Léon-Dufour
(red.),
K. Romaniuk
(tłum. i oprac.). Wyd. 4. Poznań: Pallottinum, 1994, ss. 642-644. .