Skały okruchowe
Skały okruchowePiaszczyste wydmy w Słowińskim PN Skały okruchowe, skały klastyczne – odmiana
skał osadowych
. W ich składzie dominuje materiał allogeniczny. Nagromadzenie materiału okruchowego (okruchów skalnych, ziarn) prowadzi do powstania skały okruchowej luźnej. Jeśli materiał ten w wyniku działania
diagenezy
i
lityfikacji
zostanie scementowany, to powstaje skała okruchowa zwięzła. Własności skał okruchowychCharakter spoiwa: Skała okruchowa zwięzła składa się z 2 składników: ziaren i spoiwa (lepiszcza). Ze względu na charakter spoiwa wyróżnia się: - spoiwo właściwe – strącone chemicznie w przestrzeniach między ziarnowych,
- spoiwo detrytyczne – mające charakter masy wypełniającej (
matrix
), która jest złożona z drobnoziarnistego materiału,
- spoiwo chemiczno-detrytyczne – w chemicznym spoiwie znajduje się pewna ilość materiału detrytycznego, nazywanego matriks.
Struktura skał
okruchowych oznacza rozmiary (
frakcję
) materiału okruchowego. Wyróżnia się następujące struktury skał okruchowych (klastycznych): - psefitowa, czyli żwirowa – ziarna powyżej 2 mm,
- psamitowa, czyli piaskowa – ziarna od 2 do 0,05 mm,
- aleurytowa, czyli mułowa – ziarna od 0,05 do 0,002 mm,
- pelitowa, czyli iłowa – ziarna poniżej 0,002 mm.
Mówi się, że skała jest dobrze wyselekcjonowana pod względem frakcji, gdy składa się z okruchów lub ziaren jednej wielkości. Do skał zbudowanych z kilku frakcji należą m.in.
gliny lodowcowe
i
tillity
. Stopień obtoczenia okruchów określa się zazwyczaj w skali czterostopniowej przez porównanie badanych ziaren i okruchów do ziaren wzorcowych. Stopnie obtoczenia: - okruchy kanciaste,
- okruchy słabo obtoczone,
- okruchy obtoczone,
- okruchy dobrze obtoczone.
Powierzchnia skał może być: gładka, chropowata, matowa lub błyszcząca. Większe okruchy mogą być podziurawione przez skałotocze (
małż
, Gastrochaena sp.) Tekstura - w skale okruchowej jest to sposób rozmieszczenia i ułożenia składników
- w skałach zwięzłych jest to wzajemny stosunek ilościowy składników okruchowych i spoiwa oraz stopień wypełnienia przez nie przestrzeni w skale.
Rozmieszczenie składników może być: Przegląd skał okruchowychKlasyfikacja skał osadowych opiera się na ich strukturze, w związku z tym wydziela się cztery kategorie tych skał odpowiadające kolejnym frakcjom: - psefity (struktura psefitowa, czyli żwirowa) –
gruz skalny
,
brekcja
,
żwir
,
zlepieniec
(konglomerat);
- psamity (struktura psamitowa, czyli piaskowa) –
piaski
,
piaskowce
,
kwarcyty
;
- aleuryty (struktura aleurytowa, czyli mułowa) –
muły
,
mułowce
,
less
;
- pelity (struktura pelitowa, czyli iłowa) –
lateryt
,
boksyt
,
terra rossa
, glinki ogniotrwałe,
bentonit
,
iły
, ił pstry,
ił warwowy
,
iłowiec
, iłołupek (
łupek ilasty
),
glina lodowcowa
.
Inne hasła zawierające informacje o "Skały okruchowe":
Grzyby
...
Chojnik (Karkonosze)
...
Wodospad
...
Regosole
...
Litosole
...
Metamorfizm kontaktowy
sie w
marmury
bądź
skarny
,Węgle przechodzą w
grafit
, dalej od intruzji w
antracyt
,Skały okruchowe np.
piaskowce kwarcytowe
ulegają
rekrystalizacji
przechodząc w
kwarcyt
, piaskowce arkozowe ...
Zlepieniec
...
Zieleńce
...
Amfibolit
...
Wschodnia osłona granitu karkonoskiego
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Skały okruchowe":
010. Dzieje Ziemi (plansza 8)
...
Groza gór wysokich w poezji Kazimierza Przerwy - Tetmajera (plansza 20)
...
202. Historia geologiczna i budowa Polski. Rozmieszczenie zasobów mineralnych (plansza 4)
...
|