Społeczeństwo sieciowe to jeden z typów
społeczeństwa
, którego istotą jest sieć relacji społecznych oraz swobodny dostęp do uczestniczenia w różnych
organizacjach
i
grupach społecznych
czy kręgach zainteresowań przez jednostkę. Koncepcja społeczeństwa sieciowego stanowi próbę zdefiniowania postmodernistycznej rzeczywistości społecznej oraz ekonomicznej, gdzie zmianie podlega rola jednostki jako obywatela i państwa jako podstawowej formy zrzeszania się jednostek, jak również dotychczasowej struktury i funkcji kapitalistycznej gospodarki. Za istotny czynnik zmian uważa się rozwój nowoczesnych technologii telekomunikacji oraz rozbicie tradycyjnych form interakcji ludzkich.
W tego typu społeczeństwie, będącym jednym z przejawów
społeczeństwa informacyjnego
jednostka jest określana jako węzeł sieci, co oznacza, że organizuje ona swoje życie prawie wyłącznie dzięki własnym wyborom interakcji z innymi jednostkami. W ten sposób tworzona jest sieć
wzajemnych relacji
, bardzo często krótkotrwałych. Jednakże jednostki w społeczeństwie sieciowym mogą poprzez
Internet
czy
telefonię komórkową
nawiązywać tych relacji potencjalnie nieskończenie wiele, chociaż zdaniem
Manuella Castellsa
poszukiwanie głębszych kontaktów interpersonalnych odbywać będzie się poza rzeczywistością wirtualną. Organizacja gospodarki w społeczeństwie sieciowym preferuje wykorzystanie technologii komunikacyjnych w postaci pracy na odległość - telepracy, oraz znacznej roli organizacji wirtualnych.
Społeczeństwa sieciowego nie można jednak określić jako zupełnie nowej formy kulturowo-cywilizacyjnej, ponieważ w dużym stopniu bazuje na kapitalistycznych relacjach społecznych i ekonomicznych. W ten sposób społeczeństwo informacyjne nie nabiera charakteru utopijnego ani też
technokratycznego
. Istniejące podziały społeczne zorganizowane zostają wokół nowej wartości centralnej - informacji, nie zaś pieniądza. W wymiarze globalnym dominację uzyskują technopolie - miasta, które zorganizowane są wokół wspierania rozwoju nowoczesnych technologii, których rywalizacja w globalnym wymiarze określa przejście ku różnych od dotychczasowych modeli sprawowania władzy w ludzkich społecznościach.
Zobacz też