Znak krzyża –
rytuał
stanowiący ważny element liturgii w
Kościele katolickim
i
prawosławnym
, pojawia się także w
katolickich kościołach wschodnich
oraz
anglikanizmie
. Znak ten, rozpoczynający i kończący
modlitwę
oraz
liturgię
, stanowi wyznanie, że wierni tych religii oczekują
zbawienia
tylko od
krzyża
Chrystusowego
.
Znakowi często towarzyszy wypowiedzenie słów „W imię
Ojca
, i
Syna
, i
Ducha Świętego
. (
Amen
)”.
Znak krzyża w Kościele rzymskim i w Kościele ewangelicko-luterańskim
Duży znak krzyża w
Kościele katolickim
i w kościołach ewangelicko-luterańskich wygląda następująco: prawą ręka, z wyprostowanymi palcami (symbolika 5 ran
Chrystusa
) kreśli się linię od czoła (wypowiadając w tym czasie słowa "w imię") do
serca
("Ojca"), później od lewego ("i Syna") i do prawego ramienia ("i Ducha Świętego").
Mały znak krzyża polega na nakreśleniu na ciele (zwykle kciukiem prawej ręki) trzech krzyżyków: na
głowie
,
ustach
i
sercu
. Wyraża on gotowość do rozumienia, głoszenia i realizowania w życiu Słowa Bożego.
Po
rozpoczynającym mszę
znaku krzyża następuje
pozdrowienie ludu
.Duży znak krzyża jako gest jest zwykle pomijany w Kościołach ewangelickich.
Znak krzyża w Kościele prawosławnym i Kościołach wschodnich
Znak krzyża w
Kościele prawosławnym
i
Kościołach wschodnich
wykonuje się prawą dłonią ze złączonymi 3 palcami:
kciukiem
, wskazującym i środkowym (symbolika
Trójcy Świętej
), a 2 pozostałe są schowane (symbol dwóch natur Jezusa). Znak krzyża kreśli się od czoła ("w imię Ojca") do prawego ("i Syna") a potem lewego ramienia ("i Ducha Świętego"), kończąc na piersiach. Przed reformą
Nikona
rosyjscy prawosławni czynili znak krzyża tylko przy pomocy palca wskazującego i środkowego, krzyżując je. Tę formę do dzisiaj zachowali
staroobrzędowcy
.
Zobacz też