12 października jest 285. (w latach przestępnych 286.) dniem w kalendarzu gregoriańskim . Do końca roku pozostaje 80 dni.

Święta

• imieniny obchodzą: Cyriak , Edwin , Edwina , Eustachiusz , Eustachy , Feliks , Grodzisław , Grzymisław , Maksymilian , Maksymiliana , Marcin , Serafin , Wilfryd , Witold i Witolda .
• państwa Ameryki – Columbus Day (Dzień Kolumba)
• Bahamy – Rocznica Odkrycia
• Brazylia
  • Dzień Dziecka
  • Matki Bożej z Aparecida (Nossa Senhora da Aparecida)
• Gwinea Równikowa – Święto Niepodległości (święto narodowe)
• Hiszpania – rocznica odkrycia Ameryki (święto narodowe)
• Laos – Dzień Wyzwolenia od Francji
• Malawi – Dzień Matki
• międzynarodowe – Światowy Dzień Reumatyzmu^[1]
• Polska :
  • daw. święto LWP (1950-1989)
  • Dzień Bezpiecznego Komputera (od 2004 )
• wspomnienia i święta Kościoła katolickiego ^[2][3] obchodzą:
  • bł. Jan Beyzym (prezbiter)
  • św. Edwin (król)
  • św. Maksymilian z Lorch
  • św. Wilfryd ( biskup z Yorku ) ( Kościół Anglii )

Wydarzenia w Polsce

• 1520 – wojna pruska : wojska krzyżackie zbombardowały Międzyrzecz , zmuszając miasto do kapitulacji.
• 1900 – została otwarta Synagoga Wielka w Katowicach .
• 1901 – wmurowano kamień węgielny pod budowę kościoła Najświętszego Zbawiciela w Warszawie .
• 1909 – zwodowano Dar Pomorza .
• 1914 – I wojna światowa : rozpoczęła się rosyjsko-niemiecka bitwa o Pruszków .
• 1918 – Rada Regencyjna objęła władzę zwierzchnią nad wojskiem.
• 1919 – powstał Polski Komitet Olimpijski .
• 1920 – generał Lucjan Żeligowski proklamował utworzenie Litwy Środkowej .
• 1920 – wojna polsko-bolszewicka : podpisano rozejm.
• 1921 – Liga Narodów podjęła decyzję o podziale Górnego Śląska .
• 1938 – powstało miasto Stalowa Wola .
• 1939 – Adolf Hitler podpisał dekret o utworzeniu Generalnego Gubernatorstwa .
• 1953 – uwięziony przez władze komunistyczne prymas Stefan Wyszyński został przeniesiony z Rywałdu do Stoczka Klasztornego .
• 1961 – premiera filmu Ogniomistrz Kaleń .
• 1962 – uruchomiono pierwszy blok elektrowni Halemba .
• 1963 :
  • FSC w Lublinie rozpoczęła produkcję transportera opancerzonego SKOT .
  • w Warszawie odsłonięto Pomnik Żołnierza 1. Armii Wojska Polskiego .
• 1968 – premiera filmu Ostatni po Bogu .
• 1969 – w Beskidzie Śląskim odkryto Jaskinię Salmopolską .
• 1980 – odsłonięto Pomnik Artylerii Polskiej w Toruniu .
• 1990 – Sejm RP uchwalił ustawę o utworzeniu Straży Granicznej .
• 1996 – częściowe zaćmienie Słońca .
• 2006 – ruszyła platforma cyfrowa HDTV Grupy ITI n .
• 2010 – 18 osób zginęło w zderzeniu busa z ciężarówką pod Nowym Miastem nad Pilicą .

Wydarzenia na świecie

Pomnik Chrystusa Zbawiciela – Rio de Janeiro

•   539 p.n.e. – bitwa pod Opis pomiędzy wojskami perskimi Cyrusa II , a wojskami babilońskimi Nabonida .
•   633 – stoczono bitwę pod Hatfield .
• 1279 – Nichiren Daishonin napisał Gohonzon .
• 1398 – wielki książę litewski Witold podpisał z Krzyżakami pokój na wyspie Salin .
• 1435 – Agnes Bernauer , żona dziedzica księstwa Bawarii - Monachium Albrechta , została utopiona w Dunaju , na rozkaz swego teścia księcia Ernesta .
• 1459 – Wojna Dwóch Róż : zwyciestwo Lancasterów nad Yorkami w bitwie pod Ludlow .
• 1492 – Krzysztof Kolumb dopłynął do archipelagu Bahamów ; oficjalna data odkrycia Ameryki .
• 1576 – Rudolf II został cesarzem rzymsko-niemieckim.
• 1582 – ze względu na reformę kalendarza gregoriańskiego tego dnia nie było w Italii , Hiszpanii , Portugalii i Polsce .
• 1654 – w wyniku wybuchu składu prochu strzelniczego w holenderskim Delft zginęło około 1200 osób.
• 1681 – jedna z mieszkanek Londynu została publicznie wychłostana "za zaangażowanie się w politykę".
• 1711 – Karol VI został cesarzem rzymsko-niemieckim.
• 1773 – w stanie Wirginia otwarto pierwszy amerykański szpital psychiatryczny .
• 1792 – w Nowym Jorku obchodzono pierwszy raz Dzień Kolumba ( ang. Columbus Day).
• 1810 – odbył się pierwszy Oktoberfest w Monachium ; bawarska para królewska zaprosiła obywateli Monachium do wspólnego świętowania godów weselnych księcia Ludwika i księżniczki Teresy von Sachsen-Hildburghausen .
• 1822 – Piotr I został ogłoszony brazylijskim cesarzem. Brazylia stała się formalnie niepodległa od Portugalii .
• 1825 – wojna brazylijsko-argentyńska : zwyciestwo powstańców urugwajskich nad brazylijską milicją w bitwie pod Sarandi .
• 1841 – Wilhelm II nadał Luksemburgowi pierwszą konstytucję .
• 1847 – założono Zakład Budowy Telegrafów Siemens&Halske, obecnie Siemens AG .
• 1859 – Joshua A. Norton ogłaszając się cesarzem Stanów Zjednoczonych nakazał rozwiązanie Kongresu .
• 1884 – założono miasto Ushuaia na Ziemi Ognistej ( Argentyna ).
• 1901 – prezydent Theodore Roosevelt oficjalnie ustalił nazwę swej siedziby na Biały Dom .
• 1915 – I wojna światowa : brytyjska pielęgniarka Edyta Luiza Cavell została rozstrzelana przez niemiecki pluton egzekucyjny za pomoc udzieloną żołnierzom alianckim w ucieczce z Belgii .
• 1928 :
  • w bostońskim szpitalu dziecięcym w użyto pierwszy raz żelaznego płuca .
  • w Moskwie , w Centralnym Domu Armii Czerwonej im. Frunzego odbył się pierwszy koncert Chóru Armii Czerwonej , dyrygował Aleksander Aleksandrow .
• 1931 – w Rio de Janeiro odsłonięto pomnik Chrystusa Zbawiciela .
• 1933 – więzienie wojskowe na wyspie Alcatraz zostało zakupione przez rząd federalny w celu przekształcenia go w federalny zakład karny .
• 1943 – front wschodni : rozpoczęła się bitwa pod Lenino .
• 1949 – w Monachium założono Niemieckie Zrzeszenie Związków Zawodowych (DGB) .
• 1951 – w Kostaryce powstała Partia Wyzwolenia Narodowego.
• 1954 – została przyjęta flaga Somalii .
• 1960 :
  • Nikita Chruszczow uderzał własnym butem w pulpit w auli ONZ , by wyrazić swoją dezaprobatę dla komentowania polityki, którą ZSRR prowadził wobec krajów Wschodniej Europy .
  • przewodniczący Japonskiej Partii Socjalistycznej Inejirō Asanuma , podczas odbywającej się w tokijskiej Hibiya Hall i transmitowanej przez telewizję debaty poprzedzającej wybory parlamentarne, został zamordowany mieczem wakizashi przez 17-letniego zamachowca Otoyę Yamaguchi .
• 1961 – z wyspy Tristan da Cunha na południowym Atlantyku , z powodu formującego się nowego wulkanu, ewakuowano drogą morską do Kapsztadu wszystkich 290 mieszkańców.
• 1964 :
  • rozpoczęla się misja kosmiczna Woschod 1.
  • w Düsseldorfie rozpoczęto proces zbrodniarzy z Treblinki .
• 1967 – w katastrofie brytyjskiego samolotu De Havilland Comet na greckiej wyspie Rodos zginęło 66 osób.
• 1968 :
  • Gwinea Równikowa (jako Gwinea Hiszpańska) proklamowała niepodległość.
  • otwarcie XIX Igrzysk Olimpijskich w Meksyku .
• 1971 – na Broadwayu odbyła się premiera rock opery Jesus Christ Superstar .
• 1975 – Oliver Plunkett został kanonizowany przez papieża Pawła VI .
• 1979 – na północnym Pacyfiku odnotowano najniższe w historii ciśnienie atmosferyczne – 870 hPa.
• 1982 – rozpoczął pracę radziecki system nawigacji satelitarnej GLONASS .
• 1984 – w hotelu w Brighton , w którym przebywała brytyjska premier Margaret Thatcher wybuchła bomba podłożona przez IRA . Zginęło 5 osób, 34 zostały ranne.
• 1990 – niemiecki minister spraw wewnętrznych Wolfgang Schäuble , w czasie spotkania wyborczego w Oppenau został dwukrotnie postrzelony przez zamachowca, wskutek czego został częściowo sparaliżowany.
• 1992 – w trzęsieniu ziemi w Kairze zginęło 545 osób, 6512 zostało rannych, a 50 tys. straciło dach nad głową.
• 1994 – w katastrofie samolotu Fokker F28 w środkowym Iranie zginęło 66 osób.
• 1995 – wojna w Bośni : podpisano zawieszenie broni.
• 1999 :
  • według szacunków ONZ urodził się sześciomiliardowy mieszkaniec Ziemi.
  • w Pakistanie generał Pervez Musharraf przeprowadził bezkrwawy zamach stanu, aresztując premiera Nawaza Sharifa i rozwiązując parlament.
• 2000 – przeprowadzono atak terrorystyczny na niszczyciel rakietowy USS Cole w porcie Aden w Jemenie .
• 2002 – miał miejsce zamach bombowy na indonezyjskiej wyspie Bali . Zginęły 202 osoby, ponad 300 zostało rannych.
• 2003 – Michael Schumacher szósty raz wygrał Formułę 1 .
• 2005 – wystrzelono drugi chiński załogowy statek kosmiczny Szenzhou VI .
• 2010 – w katastrofie kolejowej na Ukrainie zginęło 43 osób.

Urodzili się

• 1008 – Go-Ichijō , cesarz Japonii (zm. 1036 )
• 1350 – Dymitr Doński , wielki książę moskiewski i włodzimierski (zm. 1389 )
• 1537 – Edward VI Tudor , król Anglii (zm. 1553 )
• 1558 – Maksymilian III Habsburg , arcyksiążę austriacki, pretendent do tronu polskiego, wielki mistrz zakonu krzyżackiego (zm. 1618 )
• 1713 – Franciszek Diaz , hiszpański dominikanin, misjonarz, męczennik, święty katolicki (zm. 1748 )
• 1736 – Michał Poniatowski , polski duchowny katolicki, arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski (zm. 1794 )
• 1788 – Wincenty Hipolit Gawarecki , polski prawnik, historyk (zm. 1852 )
• 1796 – Michaił Murawjow , hrabia , rosyjski polityk, generał-gubernator wileński (zm. 1866 )
• 1798 – Piotr I , cesarz Brazylii i król Portugalii (zm. 1834 )
• 1810 – Tomasz Oskar Sosnowski , polski rzeźbiarz (zm. 1886 )
• 1840 – Helena Modrzejewska , polska aktorka (zm. 1909 )
• 1858 :
  • Jan Biziel , polski lekarz, działacz społeczny, Honorowy Obywatel Bydgoszczy (zm. 1934 )
  • Władysław Szcześniak , polski duchowny katolicki, sufragan warszawski (zm. 1926 )
• 1862 – Theodor Boveri , niemiecki zoolog, cytolog (zm. 1915 )
• 1865 – Arthur Harden , brytyjski biochemik, laureat Nagrody Nobla (zm. 1940 )
• 1866 – Ramsay MacDonald , brytyjski polityk, premier Wielkiej Brytanii (zm. 1937 )
• 1872 – Ralph Vaughan Williams , brytyjski kompozytor (zm. 1958 )
• 1875 – Aleister Crowley , brytyjski okultysta, mistyk (zm. 1947 )
• 1880 – Louis Hémon, francuski pisarz (zm. 1913 )
• 1889 – Joseph Laniel , francuski polityk, premier Francji (zm. 1975 )
• 1891 :
  • Fumimaro Konoe , japoński polityk, premier Japonii (zm. 1945 )
  • Edith Stein , święta, niemiecka filozof (zm. 1942 )
• 1896 – Eugenio Montale , włoski poeta, ,noblista (zm. 1981 )
• 1904 – Ding Ling , chińska pisarka (zm. 1986 )
• 1905 – Edward Kowalczyk , polski aktor (zm. 1978 )
• 1908 – Ann Petry, amerykańska pisarka (zm. 1997 )
• 1909 :
  • Juliusz Dąbrowski , polski prawnik , instruktor harcerski , harcmistrz (zm. 1940 )
  • Halina Rudnicka , polska pisarka (zm. 1982 )
• 1914 – Leon Guz , polski dziennikarz (zm. 2010 )
• 1915 – Irena Orska , polska aktorka (zm. 2004 )
• 1917 – Roque Máspoli , urugwajski piłkarz (zm. 2004 )
• 1921 – Jaroslav Drobný , czechosłowacki tenisista (zm. 2001 )
• 1924 :
  • Doris Grau, amerykańska aktorka (zm. 1995 )
  • Mieczysław Tarnawski, polski aktor (zm. 1997 )
• 1925 :
  • Denis Lazure , kanadyjski polityk (zm. 2008 )
  • Jerzy Narbutt , polski pisarz
  • Jan Riesser, polski twórca filmów dokumentalnych (zm. 1986 )
• 1926 – César Pelli , argentyński architekt
• 1927 – Ram Ruhee , mauritański działacz sportowy, honorowy członek Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego i FIFY (zm. 2008 )
• 1928 – Jerzy Semkow , polski dyrygent
• 1929 – Magnús Magnússon , brytyjski prezenter telewizyjny (zm. 2007 )
• 1932 – Aleksander Kopeć , polski inżynier, polityk, wicepremier
• 1933 – Klaus Frühauf , niemiecki pisarz fantastyki naukowej (zm. 2005 )
• 1934 – Abd al-Karim al-Iriani , jemeński polityk, premier Jemenu
• 1935 – Luciano Pavarotti , włoski śpiewak operowy (tenor) (zm. 2007 )
• 1939 – Vladimír Körner, czeski pisarz, scenarzysta filmowy
• 1947 :
  • Włodzimierz Kluciński , polski lekarz weterynarii, rektor SGGW
  • Helmut Losch , niemiecki sztangista, medalista olimpijski, mistrz świata (zm. 2005 )
  • Andrzej Malec, polski aktor
• 1949 :
  • Ilich Ramírez Sánchez , wenezuelski terrorysta
  • Jacek Urbaniak , polski oboista, flecista, lider zespołu instrumentów dawnych Ars Nova
• 1950 :
  • Susan Anton, amerykańska aktorka
  • Takeshi Kaga, japoński aktor
• 1951 – Wiesław Ciczkowski , polski pedagog (zm. 2000 )
• 1952 :
  • Andrzej Krzysztof Kunert , polski historyk
  • Marek Zaleski , polski krytyk literacki, eseista, publicysta
• 1953 – Serge Lepeltier , francuski polityk
• 1954 – Hanna Skowrońska-Zbrowska , polska montażystka filmowa
• 1955 – Ante Gotovina , chorwacki generał
• 1956 :
  • Renata Pałys , polska aktorka
  • Anna Sobik, polska aktorka
• 1959 – Józef Joniec , polski duchowny katolicki, zakonnik pijarski , prezes Stowarzyszenia "Parafiada" (zm. 2010 )
• 1962 :
  • Carlos Bernard , amerykański aktor
  • Chris Botti , amerykański trębacz jazzowy
  • Branko Crvenkovski , macedoński polityk, prezydent Macedonii
• 1966 :
  • Wim Jonk , holenderski piłkarz
  • Rhona Martin , szkocka curlerka
• 1968 :
  • Hugh Jackman , australijski aktor
  • Adam Rich , amerykański aktor
• 1970 – Kirk Cameron , amerykański aktor
• 1972 – David Scheller , niemiecki aktor
• 1973 – Katarzyna Sobieszek, polska artystka kabaretowa (kabarety E.K. i Made in China )
• 1974 – Stephen Lee , angielski snookerzysta
• 1975 – Marion Jones , amerykańska lekkoatletka, sprinterka
• 1976 – Kajsa Bergqvist , szwedzka lekkoatletka
• 1977 :
  • Ołeksandr Beresz , ukraiński gimnastyk (zm. 2004 )
  • Katarzyna Głowicka, polska kompozytorka
  • Bode Miller , amerykański narciarz
• 1978 – Artur Ziętek , polski lotnik, porucznik pilot Wojska Polskiego (zm. 2010 )
• 1979 – Monika Dryl , polska aktorka, wokalistka
• 1981 :
  • Szymon Kołecki , polski sztangista , wicemistrz olimpijski
  • Sun Tiantian , chińska tenisistka
• 1982 – Paweł Golański , polski piłkarz
• 1987 – Besian Idrizaj , austriacki piłkarz pochodzenia albańskiego (zm. 2010 )

Zmarli

•   632 – Edwin , święty, król Nortumbrii (ur. ok. 586 )
•   638 – Honoriusz I , papież (ur. ?)
•   642 – Jan IV , papież (ur. ?)
• 1095 – Leopold II Piękny , margrabia Austrii (ur. 1050 )
• 1565 – Jean Ribault , francuski odkrywca i kolonizator (ur. 1520 )
• 1576 – Maksymilian II Habsburg , cesarz Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego (ur. 1527 )
• 1654 – Carel Fabritius , holenderski malarz (ur. 1622 )
• 1730 – Fryderyk IV Oldenburg , król Danii i Norwegii (ur. 1671 )
• 1859 – Robert Stephenson , angielski inżynier kolejnictwa (ur. 1803 )
• 1870 – Robert E. Lee , amerykański generał (ur. 1807 )
• 1923 – Tadeusz Jasionowski , polski inżynier mechanik, minister robót publicznych w 1919 (ur. 1871 )
• 1924 – Anatole France , francuski pisarz, ,noblista (ur. 1844 )
• 1940 – Tom Mix , amerykański aktor (ur. 1880 )
• 1943 – Max Wertheimer , niemiecki psycholog (ur. 1880 )
• 1951 – Simon Kimbangu , kongijski działacz religijno-społeczny (ur. 1889 )
• 1953 – Czesław Białobrzeski , polski fizyk, astronom (ur. 1878 )
• 1965 – Paul Hermann Müller , szwajcarski chemik, laureat Nagrody Nobla (ur. 1899 )
• 1969 – Sonja Henie , norweska łyżwiarka figurowa (ur. 1912 )
• 1971 – Gene Vincent , amerykański muzyk (ur. 1935 )
• 1990 – Andrzej Krzepkowski , polski pisarz fantastyki naukowej (ur. 1953 )
• 1991 – Arkadij Strugacki , rosyjski pisarz fantastyki naukowej (ur. 1925 )
• 1993 :
  • Leon Ames , amerykański aktor (ur. 1902 )
  • Tofik Bachramow , radziecki sędzia piłkarski (ur. 1926 )
• 1996 – René Lacoste , francuski tenisista (ur. 1904 )
• 1997 – John Denver , amerykański piosenkarz (ur. 1943 )
• 1998 – Bogdan Chamczyk, polski operator filmowy (ur. 1926 )
• 1999 :
  • Wilt Chamberlain , amerykański koszykarz (ur. 1936 )
  • Zygmunt Wiaderny, polski aktor (ur. 1932 )
• 2001 – Witold Szalonek , polski kompozytor (ur. 1927 )
• 2002 :
  • Ray Conniff , amerykański kompozytor, dyrygent (ur. 1916 )
  • Beata Pawlak , polska dziennikarka, reporterka (ur. 1957 )
• 2005 – Wojciech Dutka , polski działacz na rzecz ochrony środowiska, redaktor naczelny ”Przeglądu Komunalnego” (ur. 1946 )
• 2006 – Gillo Pontecorvo , włoski reżyser filmowy (ur. 1919 )
• 2007 :
  • Lonny Chapman , amerykański aktor (ur. 1921 )
  • Anna Krepsztul , litewska malarka ludowa (ur. 1932 )
  • Ryszard Sobkowski , polski dziennikarz i publicysta komputerowy (ur. 1949 )
• 2009 :
  • Sławomir Kalembka , polski historyk, rektor UMK w Toruniu (ur. 1936 )
  • Frank Vandenbroucke , belgijski kolarz szosowy (ur. 1974 )
• 2010 – Mirosława Dubrawska , polska aktorka (ur. 1928 )
• 2010 – Belva Plain , amerykańska pisarka (ur. 1915 )

Przypisy