Wydarzenia w Polsce

• 29 stycznia – w Warszawie otwarto Teatr Polski .
• 8 maja – zainaugurowano mistrzostwa Galicji w piłce nożnej .
• 4 września – jedna z pierwszych katastrof lotniczych w Europie. Podczas manewrów związanych z 100. rocznicą wojny w 1813 , zginęło dwóch pilotów armii niemieckiej w miejscowości Gać , 5 km od Oławy na Dolnym Śląsku .
• 23 października – oddano do użytku Ełcką Kolej Dojazdową (długość linii: 25 km, szerokość torów: 1 000 mm, tabor: 4 lokomotywy 2-osiowe, 42 wagony).
• Włodzimierz Lenin wygłosił w lokalu Uniwersytetu Ludowego w Krakowie , przy ul. Szewskiej 16, odczyt pt. "Ruch robotniczy w Rosji a socjalna demokracja".

Wydarzenia na świecie

• 23 stycznia – w Turcji armia dokonała zamachu stanu i obaliła koalicję Unii Liberalnej. Ustanowiono dyktaturę wojskową, na czele której stanął İsmail Enver .
• 30 stycznia – Izba Lordów odrzuciła projekt prawa pozwalającego Irlandii na ustanowienie swego własnego rządu ( ang . Home Rule Act 1914).
• 1 lutego – w Nowym Jorku po przebudowie oddano do użytku Grand Central Terminal, największy dworzec kolejowy na świecie.
• 3 lutego
  • 16 poprawka do konstytucji Stanów Zjednoczonych , pozwala Rządowi Federalnemu nakładanie podatku dochodowego i na zbieranie podatków dochodowych (income tax).
  • rozpoczął się proces członków anarchistycznego gangu działającego w Belgii i Francji (Bonnot gang).
• 4 lutego – w Paryżu , na dużą skalę, uruchomiono pierwsze budki telefoniczne z ogólnie dostępnymi aparatami (pierwsza budka telefoniczna powstała w Londynie , w maju 1903 roku).
• 17 lutego – w Nowym Jorku w budynku zbrojowni Gwardii Narodowej odbyła się wystawa najbardziej wpływowych artystów początku XX wieku. Wystawiono 1250 prac malarzy i rzeźbiarzy awangardy z Europy i Ameryki (Armory Show).
• 18 lutego
  • Meksyk : Pedro Lascuráin Paredes został najkrócej (ok. godziny) urzędującym prezydentem w historii.
  • Raymond Poincaré objął urząd prezydenta Francji .
• Marzec – obchodzono uroczyście 300-lecie panowania domu Romanowów , dynastii carów , potem cesarzy rządzących Rosją .
• 1 marca – została założona Międzynarodowa Federacja Tenisowa .
• 4 marca
  • kończy się prezydentura Williama Howarda Tafta , 27 prezydenta Stanów Zjednoczonych , urzędowanie rozpoczyna Woodrow Wilson .
  • Departament Handlu i Department Pracy zostają wydzielone z Departamentu Handlu i Pracy (istniejącego 10 lat), jako osobne agencje rządowe w USA.
  • pierwsze prawo regulujące polowania na ptaki wędrujące zostaje uchwalone w USA.
• 10 marca – aktywistka walcząca o wolność niewolników Harriet Tubman zmarła na zapalenie płuc .
• 12 marca – w Australii rozpoczęto budowę miasta stolicy Canberra .
• 13 marca – Rewolucja meksykańska : Pancho Villa powraca do Meksyku z USA, gdzie przebywał na dobrowolnym wygnaniu.
• 17 marca – utworzono Urugwajskie Siły Powietrzne .
• 18 marca – król Grecji Jerzy I zginął w zamachu.
• 20 marca – Song Jiaoren założyciel partii Kuomintang w Chinach został ranny w zamachu i zmarł dwa dni później.
• 25 marca
  • Venustiano Carranza ogłosił swój plan (Plan of Guadaloupe) i zaczął rebelię przeciw rządowi Victoriano Huerta , jako przywódca „Konstytucjonalistów” w Meksyku.
  • dwa dni deszczu w Miami Valley spowodowało powódź, był to najgorsza naturalna katastrofa w historii stanu Ohio . Miasto Dayton było najbardziej zdewastowane w czasie powodzi.
• 26 marca – I wojna bałkańska : Wojska Bułgarskie zajmują miasto Edirne .
• 2 kwietnia – zainaugurował działalność Théâtre des Champs Élysées w Paryżu .
• 8 kwietnia – 17. poprawka do konstytucji Stanów Zjednoczonych, nakazuje bezpośrednie wybory senatorów .
• 10 kwietnia – założono klub piłkarski Slawia Sofia .
• 16 kwietnia – I wojna bałkańska: Turcja poprosiła o zawieszenie broni.
• 21 kwietnia – wodowanie parowca RMS Aquitania .
• 24 kwietnia – odbyła się ceremonia otwarcia drapacza chmur Woolworth Building w Nowym Jorku.
• maj - obraz „Wrześniowy poranek” (ang. September Morn) autorstwa francuskiego malarza Paula Émile Chabasa, wywołał sensacje w USA, rezultatem tego był proces sądowy.
• 13 maja – Igor Sikorski , rosyjski konstruktor samolotów i śmigłowców , był pierwszą osobą pilotującą czterosilnikowy samolot.
• 14 maja – gubernator stanu Nowy Jork , William Sulzer wyraził zgodę na założenie Fundacji Rockefellera , która rozpoczęła działalność od donacji 100 mln dolarów od Johna Davisona Rockefellera .
• 29 maja – w Paryżu odbyła się premiera baletu Święto wiosny z muzyką Igora Strawińskiego , w choreografii Wacława Niżyńskiego .
• 30 maja – podpisano traktat londyński, który zakończył I wojnę bałkańską . Pobita Turcja utraciła wszystkie posiadłości europejskie aż po Dardanele .
• czerwiec – początek II wojny bałkańskiej .
• 4 czerwca – Emily Davison , brytyjska sufrażystka , wpadła pod konia prowadzonego przez króla Jerzego V podczas gonitwy Derby w Epsom. Zmarła w szpitalu, nie odzyskując świadomości, cztery dni po wypadku.
• 6 czerwca – Hudson Stuck , Harry Karstens , Walter Harper , Robert Tatum zdobyli najwyższy szczyt Ameryki Północnej - McKinley (6 194 m n.p.m. ).
• 15 czerwca – w czasie wojny filipińsko-amerykańskiej, amerykańskie oddziały pod dowództwem generała Johna Pershinga zabiły około 2000 osób relatywnie bezbronnych (bitwa Bud Bagsak – ang. Battle of Bud Bagsak).
• 24 czerwca – Joseph Cook zostaje premierem Australii .
• 3 lipca – uroczyste obchody 50 rocznicy bitwy pod Gettysburgiem zgromadziły tysiące weteranów wojny secesyjnej i ich rodzin w Gettysburgu w stanie Pensylwania .
• 10 lipca – w Dolinie Śmierci w Kalifornii odnotowano najwyższą temperaturę +56,7° C (+134° F ) w USA (rekord Ameryki Północnej).
• 4 sierpnia – chińska prowincja Chongqing ogłosiła niezależność. W ciągu dwóch tygodni siły rządowe stłumiły rebelię.
• 10 sierpnia – po drugiej wojnie bałkańskiej podpisano w Bukareszcie traktat pokojowy, w myśl którego Rumunia przejmowała południową Dobrudżę , Serbia dotychczasową część Macedonii bułgarskiej , Grecja utrzymała Macedonię południową.
• 13 sierpnia
  • w Sheffield , Harry Brearley wynalazł stal nierdzewną .
  • Otto Witte rzekomo został koronowany na króla Albanii .
• 15 sierpnia – wybuchł strajk w Dublinie , w którym udział wzięło około 20 tys. robotników. Celem strajku było uzyskanie prawa do zakładania związków zawodowych .
• 17 sierpnia – w Nowym Jorku , Amerykanin irlandzkiego pochodzenia, Patrick Ryan ustanowił rekord świata w rzucie młotem wynikiem 57,77 m.
• 20 - 23 sierpnia – w Berlinie , obradował kongres założycielski IAAF , gromadząc przedstawicieli 17 państw.
• wrzesień – w Rosji odbył się III Konkurs Samolotów Wojskowych, nagrodzono konstrukcje Igora Sikorskiego (produkowane w Rosyjsko-Bałtyckiej Wytwórni Wagonów) oraz samoloty francuskich firm Morane-Saulnier i Société Pour Avions Deperdussin .
• 10 września – pierwsza autostrada połączyła wybrzeża USA .
• 23 września – francuski pilot Roland Garros dokonał pierwszego przelotu nad Morzem Śródziemnym .
• 29 września
  • układ zawarły Turcja i Bułgaria, która utraciła zajęte w pierwszej wojnie bałkańskiej obszary Tracji i Macedonii. Turcja odzyskała m.in. Adrianopol (Edirne).
  • Rudolf Diesel , niemiecki konstruktor, twórca silnika wysokoprężnego , zaginął w czasie podróży do Anglii.
  • Pancho Villa zostaje wybrany dowódcą „Północnej Dewizji” Stronnictwa Konstytucjonalistów w Meksyku.
• 1 października – oddziały generała Pancho Villa po trzy dniowej bitwie zajęły miasto Torreón , oddziały rządowe wycofały się.
• 10 października – otwarcie Kanału Panamskiego .
• 19 października – w Niemczech powstaje organizacja Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego ( niem . Deutsche Lebens-Rettungs-Gesellschaft - DLRG).
• 1 listopada – odnotowano 56 654 pracowników zatrudnionych w Strefie Kanału Panamskiego , był to rekord od momentu rozpoczęcia budowy w roku 1904 .
• 5 listopada – chory psychicznie król Bawarii Otto , zostaje na mocy parlamentarnej ustawy usunięty, królem zostaje jego kuzyn Ludwik III .
• 6 listopada – Mahatma Gandhi zostaje aresztowany za przywództwo w marszu protestacyjnym indyjskich górników w Republice Południowej Afryki .
• 7 - 11 listopada – sztorm na Wielkich Jeziorach Północnoamerykańskich pozbawił życia ponad 250 osób.
• 16 listopada – ukazała się książka Marcela Prousta W poszukiwaniu straconego czasu .
• 1 grudnia
  • wprowadzenie ruchomej taśmy montażowej w amerykańskiej fabryce samochodów Ford Motor Company w Highland Park w stanie Michigan .
  • Kreta , która po pierwszej wojnie bałkańskiej uzyskała samostanowienie od Turków , została zaanektowana przez Grecję .
  • otwarto metro w Buenos Aires .
• 12 grudnia
  • w Addis Abebie , zmarł Menelik II cesarz etiopski , na tron wstąpił jego wnuk Lij Yasu V .
  • Vincenzo Perugia próbuje sprzedać we Florencji obraz Mona Lisa , wcześniej skradziony z Luwru w roku 1911 – zostaje aresztowany.
• 21 grudnia – Arthur Wynne publikuje pierwszą krzyżówkę w nowojorskiej gazecie New York World .
• 23 grudnia – Woodrow Wilson stworzył bank centralny dla Stanów Zjednoczonych – Bank Rezerwy Federalnej (ang. Federal Reserve).
• 30 grudnia – Włochy zwracają Francji obraz Mona Lisa .
• Kobiety uzyskują prawa wyborcze w Norwegii .
• Ogłoszenie niepodległości Tybetu . Dalajlama XIII powraca do Tybetu z Indii .
• Przedsiębiorstwo "R.J. Reynolds Tobacco" rozpoczęło produkcję papierosów marki Camel .
• Założono Związek Piłki Nożnej w USA (ang. United States Soccer Federation).
• Brytyjski statek "Calvadas" zaginął na Morzu Marmara z 200 osobami na pokładzie.
• Brytyjski geolog Arthur Holmes opublikował pracę naukową „Wiek Ziemi” (ang. The Age of the Earth), w której określał szacunkowy wiek ziemi na 1,6 mld lat, w badaniach swych użył metody datowania izotopowego .
• Willem de Sitter , holenderski matematyk, fizyk i astronom wykazał że prędkość światła jest niezależna od prędkości jego źródła.
• Georges Sagnac, francuski fizyk zbudował interferometr dwuwiązkowy przy pomocy którego można precyzyjnie wyznaczać kierunek poruszania się obiektów ( Interferometr Sagnaca ).
• Boris Andriejewicz Wilkicki odkrył archipelag Ziemia Północna .
• Zakończyła się emigracja Portugalczyków na Wyspy Hawajskie (1878-1913).
• Wynaleziono zamek błyskawiczny .

Urodzili się

• 1 stycznia - Najib Salem, libański pierwszy kaznodzieja pełnoczasowy Świadków Jehowy na Bliskim Wschodzie.
• 2 stycznia – Jan Maciejko , polski hokeista, bramkarz (zm. 1993 )
• 6 stycznia
  • Edward Gierek , polski polityk komunistyczny, I sekretarz KC PZPR (zm. 2001 )
  • Loretta Young , amerykańska aktorka (zm. 2000 )
• 9 stycznia - Richard Nixon , amerykański prezydent (zm. 1994 )
• 10 stycznia - Gustav Husak , czechosłowacki działacz komunistyczny, prezydent Czechosłowacji (zm. 1991 )
• 25 stycznia - Witold Lutosławski , polski kompozytor i dyrygent (zm. 1994 )
• 7 lutego - Maciej Kazimierz Święcicki - Profesor prawa pracy, autor wielu publikacji o prawie pracy (zm. 1971 )
• 9 lutego - Adam Ochocki , polski dziennikarz prasowy, pisarz, satyryk i autor scenariuszy do filmów animowanych (zm. 1991 )
• 27 lutego
  • Kazimierz Sabbat , polski polityk, premier i prezydent Polski na uchodźstwie (zm. 1989 )
  • Irwin Shaw , amerykański pisarz (zm. 1984 )
• 13 marca
  • Siergiej Michałkow , rosyjski poeta i bajkopisarz (zm. 2009 )
  • Witold Rudziński , polski kompozytor, historyk muzyki, pedagog (zm. 2004 )
• 26 marca - Paul Erdős , matematyk węgierski (zm. 1996 )
• 10 kwietnia - Stefan Heym, niemiecki pisarz żydowskiego pochodzenia (zm. 2001 )
• 26 maja - Peter Cushing, brytyjski aktor (zm. 1994 )
• 31 maja - Jerzy Wasowski , współtwórca Kabaretu Starszych Panów (zm. 1984 )
• 4 czerwca - Edward Kossoy , polski prawnik, publicysta, obrońca w sprawach sądowych ofiar nazizmu, mieszkający w Szwajcarii
• 18 czerwca - Stanisław Marusarz , polski narciarz i trener narciarski (zm. 1993 )
• 7 lipca - Włodzimierz Pietrzak , poeta i krytyk literacki (zm. 1944 )
• 14 lipca - Gerald Ford , amerykański polityk, 38. Prezydent USA (zm. 2006 )
• 15 lipca - Abraham Suckewer , żydowski i polski pisarz i poeta (zm. 2010 )
• 17 lipca - Roger Garaudy , francuski filozof marksistowski
• 22 lipca - Licia Albanese , amerykańska śpiewaczka operowa i pianistka włoskiego pochodzenia
• 23 lipca - Michael Foot , brytyjski polityk (zm. 2010 )
• 29 lipca - Hermann Barche , niemiecki polityk (zm. 2001 )
• 15 sierpnia - Maria Kwaśniewska , polska lekkoatletka, medalistka olimpijska w rzucie oszczepem (zm. 2007 )
• 17 sierpnia - Mark Felt , zastępca dyrektora naczelnego FBI (zm. 2008 )
• 29 sierpnia - Jan Ekier , polski pianista, pedagog i kompozytor
• 31 sierpnia - Zbigniew Bieńkowski , poeta i krytyk literacki (zm. 1994 )
• 6 września - Leônidas , brazylijski piłkarz (zm. 2004 )
• 12 września - Jesse Owens , amerykański lekkoatleta, czterokrotny mistrz olimpijski, rekordzista świata (zm. 1980 )
• 23 września - Carl-Henning Pedersen , duński malarz (zm. 2007 )
• 26 września - Karol Semik , działacz spółdzielczy na Śląsku Cieszyńskim, żołnierz PSZ na Zachodzie (zm. 1964 )
• 2 października - Mieczysław Jerzy Gamski , polski kardiolog (zm. 1989 )
• 11 października - Zbyszko Bednorz , polski pisarz, poeta i działacz społeczny
• 27 października
  • Andrzej Bobkowski , polski pisarz (zm. 1961 )
  • Kornel Filipowicz , polski pisarz (zm. 1990 )
• 2 listopada - Burt Lancaster , amerykański aktor (zm. 1994 )
• 5 listopada - Vivien Leigh , angielska aktorka (zm. 1967 )
• 7 listopada - Albert Camus , francuski pisarz, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury (zm. 1960 )
• 9 listopada - Hedy Lamarr , amerykańska aktorka i wynalazczyni austriackiego pochodzenia (zm. 2000 )
• 16 listopada - Bolesław Wierzbiański , dziennikarz, działacz polonijny, wydawca (zm. 2003 )
• 17 listopada
  • Aleksander Bardini , polski reżyser, aktor i pedagog (zm. 1995 )
  • José María Hernández Garnica , hiszpański duchowny katolicki, Sługa Boży (zm. 1972 )
• 29 listopada - Elżbieta Barszczewska , polska aktorka (zm. 1987 )
• 4 grudnia – Robert Adler , amerykański wynalazca, współtwórca pierwszego pilota telewizyjnego (zm. 2007 )
• 11 grudnia - Jean Marais , francuski aktor (zm. 1998 )
• 14 grudnia - Artur Sandauer , polski krytyk literacki i publicysta (zm. 1989 )
• 18 grudnia
  • Alfred Bester , amerykański pisarz science fiction (zm. 1987 )
  • Willy Brandt , kanclerz Niemiec (zm. 1992 )
• 26 grudnia - Łucja Zawada , nauczycielka, instruktorka harcerska, żołnierz Szarych Szeregów (zm. 1985 )
• 31 grudnia - Wincenty Broniwój-Orliński , prawnik, polityk, działacz emigracyjny (zm. 2006 )

Zmarli

• 29 stycznia - Władysław Bełza , poeta, autor Katechizmu polskiego dziecka (ur. 1847 )
• 4 stycznia - Alfred von Schlieffen , feldmarszałek niemiecki (ur. 1833 )
• 13 marca - Walery Przyborowski , pisarz, historyk i publicysta (ur. 1845 )
• 18 marca - Jerzy I Glücksburg , król Grecji (ur. 1845 )
• 21 kwietnia - Raymond Callemin , belgijski anarchista (ur. 1890 )
• 29 lipca - Tobias Asser , holenderski prawnik (ur. 1838 )
• 29 września - Rudolf Diesel , konstruktor niemiecki (ur. 1858 )

Zdarzenia astronomiczne

• W tym roku Słońce osiągnęło lokalne maksimum aktywności.

Nagrody Nobla

• z fizyki - Heike Kamerlingh-Onnes
• z chemii - Alfred Werner
• z medycyny - Charles Richet
• z literatury - Rabindranath Tagore
• nagroda pokojowa - Henri La Fontaine

Zobacz też

• 1913 w filmie
• 1913 w muzyce
• 1913 w literaturze

Święta ruchome

• Tłusty czwartek : 30 stycznia
• Ostatki : 4 lutego
• Popielec : 5 lutego
• Niedziela Palmowa : 16 marca
• Wielki Czwartek : 20 marca
• Wielki Piątek : 21 marca
• Wielka Sobota : 22 marca
• Wielkanoc : 23 marca
• Poniedziałek Wielkanocny : 24 marca
• Wniebowstąpienie : 1 maja
• Zesłanie Ducha Świętego : 11 maja
• Boże Ciało : 22 maja