1933
1933rok 1933 / MCMXXXIII
XIX wiek
·
XX wiek
·
XXI wiek
1931
«
1932
« 1933 »
1934
»
1935
Wydarzenia w Polsce-
Styczeń
-
19 stycznia
– otwarto
IV most przez Wisłę
, łączący Kraków z
Podgórzem
i noszący imię
Józefa Piłsudskiego
.
-
24 lutego
– premiera filmu
Każdemu wolno kochać
.
-
1 marca
– otwarto
magistralę kolejową
, łączącą śląskie kopalnie węgla kamiennego z portem w
Gdyni
.
-
15 marca
– ustawa o szkołach akademickich (ograniczenie samorządu szkół wyższych).
-
16 marca
– władze
sanacyjne
wydłużyły czas pracy z 46 do 48 godzin.
-
25 marca
– uchwalono ustawę o
Orderze Virtuti Militari
.
-
28 marca
-
7 kwietnia
– premiera filmu
Jego ekscelencja subiekt
.
-
29 kwietnia
– w
Krakowie
zakończył się proces guwernantki
Rity Gorgonowej
, oskarżonej o zabójstwo 17-letniej córki lwowskiego architekta Henryka Zaremby.
-
3 maja
– oddano do użytku port rybacki we
Władysławowie
.
-
7 maja
–
Ignacy Mościcki
wybrany na drugą kadencję prezydenta Polski.
-
8 maja
–
Stanisław Skarżyński
zakończył przelot przez
Atlantyk
polskim samolotem
RWD-5bis
(SP-AJU).
-
10 maja
– utworzono
rząd Janusza Jędrzejewicza
.
- W
czerwcu
zostało założone Koło Gospodyń Wiejskich w Szalowej, jako drugie w powiecie gorlickim (pierwsze założone było w Sękowej).
-
1
-
2 lipca
– na Stadionie Miejskim w
Bydgoszczy
rozegrano XIV Mistrzostwa Polski mężczyzn w lekkiej atletyce. Trzy zwycięstwa odniósł
Klemens Biniakowski
: 200 m - 22,8 s.; 400 m - 51,8 s.; 4 x 400 m - 3:32,4 s.
-
3 lipca
– podpisanie przez Polskę
konwencji londyńskiej
, definiującej pojęcie agresora.
-
8 lipca
– Polska przystąpiła do tzw. bloku złotego.
Szwajcaria
,
Belgia
,
Holandia
,
Włochy
i
Polska
, pod przewodnictwem
Francji
dążyły do dalszego utrzymania waluty opartej na złocie.
-
17 lipca
- pod
Myśliborzem
rozbił się samolot, którym dwóch litewskich lotników -
Steponas Darius
i
Stasys Girėnas
- pokonało Atlantyk i zmierzało w kierunku Litwy (obaj piloci zginęli).
-
Sierpień
– przyznanie Polsce kredytu na elektryfikację warszawskiego węzła kolejowego.
-
6 sierpnia
– w
Poznaniu
, biegacz
Klemens Biniakowski
ustanowił rekord Polski w biegu na 400 m wynikiem 49,2 s.
-
31 sierpnia
– we wsi
Biskupin
w
Wielkopolsce
miejscowy nauczyciel
Walenty Szwajcer
znalazł w pobliskim jeziorze drewniane szczątki, które okazały się pozostałościami przedsłowiańskiej osady.
-
2 września
– otwarcie pierwszej kolejowej linii średnicowej w
Warszawie
(rozpoczęcie budowy
1921
).
-
11 września
–
Józef Lewoniewski
zginął w
katastrofie lotniczej
.
-
17 września
– w Poznaniu,
Stanisława Walasiewicz
ustanowiła w konkurencjach biegowych
- 2 rekordy świata: w bieg na 60 m - 7,4 s. i w biegu na 100 m - 11,8 s.
- rekord Polski w biegu na 800 m wynikiem 2:18,2 s. (rekord ten przetrwał 19 lat - poprawiono go dopiero w
1952
).
-
24 września
– we Lwowie,
Stanisława Walasiewicz
ustanowiła rekord świata w biegu na 60 m wynikiem 7,3 s. (rekord ten przetrwał 27 lat - poprawiła go dopiero Australijka
Betty Cuthbert
).
-
29 września
– rozporządzenie Rady Ministrów powołało do życia
Polską Akademię Literatury
.
-
11 listopada
–
Uniwersytet Poznański
nadał tytuł
doktora honoris causa
Józefowi Piłsudskiemu
.
-
Listopad
– powstała
Polska Akademia Literatury
.
-
4 grudnia
– pierwszy lot polskiego samolotu
RWD-9
.
-
15 grudnia
– katastrofa kolejowa w
Poznaniu
(zginęło 8 osób).
Wydarzenia na świecie-
Styczeń
– powstało
brytyjskie towarzystwo międzyplanetarne
.
-
4 stycznia
–
Kongres Stanów Zjednoczonych
uchwalił wniosek o wydaniu pamiątkowego znaczka pocztowego na cześć
Kościuszki
i ogłosił dzień
11 października
Dniem
Pułaskiego
.
-
5 stycznia
– rozpoczęcie budowy
mostu Golden Gate
nad
Zatoką San Francisco
(otwarcie
27 maja
1937
).
-
11 stycznia
–
Sir
Charles Kingsford Smith odbył pierwszy komercyjny lot z
Australii
do
Nowej Zelandii
.
-
15 stycznia
– przemoc na tle politycznym w
Hiszpanii
spowodowała śmierć około 100 osób.
-
17 stycznia
–
Filipiny
uzyskały niezależność. Kongres Stanów Zjednoczonych głosował za niezależnośią Filipin wbrew poglądom prezydenta
Herberta Hoovera
.
-
28 stycznia
– pojawiło się słowo „
Pakistan
” (
urdu
: تحریک پاکستان) i pod tą nazwą zaczęły funkcjonować ruchy
islamskie
niepodległościowe, dążące do powstania niezależnego od
Indii
państwa.
-
30 stycznia
-
1 lutego
– w
Berlinie
, jako
kanclerz
, Adolf Hitler wygłosił „
Orędzie
do obywateli niemieckich”.
-
4 lutego
– doszło do buntu załogi
holenderskiego
pancernika przybrzeżnego
„
De Zeven Provinciën
”.
-
6 lutego
-
6
-
7 lutego
– oficerowie amerykańskiego
zbiornikowca
„USS Ramapo” odnotowali
falę
o rekordowej wysokości na
Oceanie Spokojnym
, miała ona wysokość 34
metry
.
-
9 lutego
– ekskluzywna organizacja Oxford Union, w której większość członków ukończyła
Uniwersytet Oksfordzki
, oświadczyła (pod wpływem rewolucyjnych wydarzeń w Rosji), że jej członkowie w żadnych okolicznościach nie będą walczyć za króla i ojczyznę (
ang
. That this House will in no circumstances fight for its King and country).
-
15 lutego
– w
Miami
na
Florydzie
,
Giuseppe Zangara
podjął nieudaną próbę zabójstwa elekta na urząd prezydenta
Franklina D. Roosevelta
, zamiast Roosevelta został postrzelony major
Chicago
Anton Cermak.
-
16 lutego
–
Czechosłowacja
,
Rumunia
i
Jugosławia
podpisały Pakt Organizacji Małej Ententy – organizacji, która miała zapobiec rewizjonistycznej polityce
Węgier
oraz - w mniejszym stopniu -
Bułgarii
.
-
17 lutego
-
20 lutego
–
Kongres Stanów Zjednoczonych
uchwalił
21. poprawkę do konstytucji
, znoszącą prohibicję.
-
21 lutego
– w
Niemczech
utworzono
sądy specjalne
.
-
27 lutego
– w Niemczech spłonął
gmach Reichstagu
.
-
28 lutego
-
2 marca
– w
Nowym Jorku
odbyła się premiera filmu
King Kong
.
-
3 marca
-
4 marca
-
5 marca
- w Niemczech odbyły się wybory parlamentarne.
NSDAP
zdobyło 43,9% głosów.
-
Wielki kryzys
: Prezydent Franklin D. Roosevelt zarządził tak zwane „wakacje banków” – zamknął wszystkie banki i zamroził wszystkie transakcje finansowe – „wakacje” zakończyły się
13 marca
.
-
9 marca
– Wielki kryzys: w USA rozpoczęło się tzw. 100 dni, podczas których zostały uchwalone
ustawy
wprowadzające
New Deal
.
-
10 marca
– trzęsienie ziemi w
Long Beach
w
Kalifornii
zabiło 117 osób.
-
12 marca
– Wielki kryzys: prezydent USA Roosevelt zapoczątkował radiowe wystąpienia do narodu, tak zwane „Rozmowy przy ognisku domowym – przy kominku” (ang. Fireside Chats). Tematem pierwszej pogadanki radiowej był kryzys bankowy.
-
13 marca
–
Joseph Goebbels
został ministrem oświaty i propagandy.
-
15 marca
- oficjalna proklamacja
III Rzeszy
w
Poczdamie
.
- Wielki kryzys: indeks giełdowy „
Dow Jones Industrial Average
” wzrósł z 53.84 punktów do 62.10 punktów. Był to największy wzrost 15,34% w ciągu jednego dnia. Do dzisiaj (2009 r.) jest to rekord wzrostu procentowego w ciągu jednego dnia w historii tego
indeksu akcji
, notowanych na giełdzie w Nowym Jorku.
- kanclerz Austrii Engelbert Dollfuss nie zezwala na obrady parlamentu, rozpoczyna
dyktatorskie
i
faszystowskie
rządy.
-
21 marca
– na mocy zarządzenia
Heinricha Himmlera
, powstał w pobliżu
Dachau
w
Bawarii
, pierwszy
obóz koncentracyjny
(
Dachau (KL)
).
-
23 marca
– Reichstag uchwalił, zaś prezydent Hindenburg podpisał ustawę O ochronie narodu i państwa (
niem
. Zum Schutz von Volk und Staat), dającą rządowi Adolfa Hitlera nadzwyczajne pełnomocnictwa.
-
24 marca
–
diaspora
żydowska
na świecie ogłasza
bojkot
produktów niemieckich.
-
27 marca
–
Japonia
wystąpiła z
Ligi Narodów
.
-
31 marca
– Wielki kryzys: w USA powstał Korpus Ochrony Cywilej (ang. Civilian Conservation Corps) mający za cel walkę z gwałtownie rosnącym
bezrobociem
.
-
1 kwietnia
– po zwycięstwie wyborczym,
naziści
pod przywództwem
Juliusa Streichera
zorganizowali jednodniowy bojkot wszystkich firm w
Niemczech
, których właścicielami byli żydzi.
-
3 kwietnia
– brytyjska wyprawa dokonała pierwszego przelotu samolotem nad
Mount Everestem
.
-
4 kwietnia
– amerykański
sterowiec szkieletowy
„USS Akron (ZRS-4)” rozbił się na wybrzeżu
New Jersey
, 73 osoby straciło życie.
-
5 kwietnia
- Międzynarodowy Trybunał w
Hadze
zadecydował że
Grenlandia
powinna przynależeć do
Danii
. Potępił
Norwegię
za okupację wschodniej części wyspy. Norwegia podporządkowała się werdyktowi trybunału.
- Wielki kryzys: prezydent Roosevelt ogłosił stan wyjątkowy i dekretem ustanowił prawo zabraniające obywatelom amerykańskim posiadania
złota
.
-
7 kwietnia
- naziści wprowadzili tak zwane „prawo do przywracania profesjonalnych usług cywilnych” (niem. Gesetz zur Wiederherstellung des Berufsbeamtentums). Prawo to miało za zadanie eliminację ze
służb cywilnych
państwa osób nienależących do „
rasy panów
” i osób niewyznających ideologii
narodowego socjalizmu
.
- w USA zostaje zalegalizowana produkcja
piwa
, osiem miesięcy przed całkowitym zniesieniem prohibicji (zniesienie prohibicji – 5 grudnia 1933).
-
11 kwietnia
– pilot Bill Lancaster wystartował z Anglii by pobić rekord prędkości przelotu do
Przylądka Dobrej Nadziei
, jednak zniknął bez śladu. Jego
zmumifikowane
ciało zostało odnalezione dopiero w
1962
r. na
Saharze
.
-
19 kwietnia
– Wielki kryzys: Stany Zjednoczone oficjalnie przechodzą na
system waluty złotej
(ang. gold standard –
parytet
złota, standard złota).
-
21 kwietnia
– w nazistowskich Niemczech prawnie zabroniono
koszernego
rytuału uboju zwierząt
szechity
.
-
26 kwietnia
– w Niemczech utworzono tajną policję polityczną
Gestapo
.
-
27 kwietnia
– w Niemczech
paramilitarna
i
nacjonalistyczna
organizacja utworzona w
1918
r. „Stahlhelm” dołączyła do nazistowskiej partii.
-
28 kwietnia
– dokonano oblotu myśliwca
Fiat CR.32
.
-
2 maja
-
3 maja
–
Nellie Tayloe Ross
została wybrana jako pierwsza kobieta
gubernatorem
stanu
w USA, później została jako pierwsza kobieta
dyrektorem
amerykańskiej
mennicy
(ang. United States Mint).
-
5 maja
- w dzienniku
The New York Times
ukazał się artykuł o odkryciu, którego dokonał w roku
1931
Karl Guthe Jansky
. Odkrył on promieniowanie radiowe
Drogi Mlecznej
, co zapoczątkowało rozwój
radioastronomii
.
-
8 maja
-
10 maja
-
12 maja
– Wielki kryzys: w USA weszedł w życie Akt Korekty Rolnej (ang. Agricultural Adjustment Act). Prawo to ograniczało produkcję
rolną
, poprzez wypłaty
rolnikom
, za nie obsiewanie
areału
.
-
17 maja
– w
Oslo
,
Vidkun Quisling
i Johan Bernhard Hjort założyli norweską partię faszystowską i nacjonalistyczną pod nazwą
Narodowa Jedność
(
nor
.
Nasjonal Samling
).
-
18 maja
–
Nowy Ład Gospodarczy
(
New Deal
): prezydent Roosevelt podpisał dekret powołujący do życia Urząd DolinyTennessee (ang. Tennessee Valley Authority), państwową
korporację
mającą za cel wspomożenie gospodarki stanu
Tennessee
– stanu najbardziej dotkniętego wielkim kryzysem.
-
25 maja
–
Gwardia Palatyńska
objęła straż w
bazylice
na
Lateranie
.
-
26 maja
-
27 maja
- Nowy Ład Gospodarczy: prezydent Roosevelt podpisał dekret (ang. Federal Securities Act) który zobowiązuje do rejestracji każdej transakcji na giełdzie przez
Federalną Komisję Handlu
(ang. Federal Trade Commission).
- w
Chicago
została otwarta
wystawa światowa
pod nazwą „Wiek postępu” (ang. Century of Progress).
-
31 maja
– podpisano zawieszenie broni między
Japonią
a
Chinami
.
-
5 czerwca
– Wielki kryzys: Kongres Stanów Zjednoczonych przegłosował ustawę anulującą
parytet złota
dla
wierzycieli
. Wierzyciele nie mieli prawa żądać zapłaty w złocie.
-
6 czerwca
– pierwsze
kino samochodowe
zostało otwarte w mieście
Camden
w stanie
New Jersey
.
-
12 czerwca
– Wielki kryzys: w
Londynie
odbyła się konferencja ekonomiczna z udziałem 66 państw, na której debatowano nad sposobem walki z globalnym kryzysem ekonomicznym.
-
19 czerwca
– rząd francuski zgodził się na pobyt we Francji
Lwa Trockiego
.
-
14 lipca
–
NSDAP
stała się jedyną partią polityczną w Niemczech. Ogłoszono ustawę o zakazie tworzenia nowych partii określająca jednocześnie NSDAP jedyną legalną partią.
-
15 lipca
– podpisanie w
Rzymie
paktu czterech. Jego sygnatariuszami były Wielka Brytania, Francja, Niemcy i Włochy.
-
20 lipca
–
watykański sekretarz stanu
Eugenio Pacelli
(późniejszy
papież Pius XII
) podpisał, wynegocjowany wcześniej z Hitlerem,
konkordat
z III Rzeszą. Traktat ten pozwalał
Watykanowi
narzucić nowe
prawo kościelne
niemieckim katolikom i zapewniał spore uprzywilejowanie katolickim szkołom i duchownym.
-
22 lipca
– lotnik amerykański
Wiley Post
odbył samotnie wieloetapowy lot dookoła świata w czasie 186 godzin i 50 min. Trasa wiodła przez Nowy Jork, Berlin, Moskwę, Irkuck, do Nowego Jorku.
-
25 lipca
– Lew Trocki przybył do
Marsylii
.
- Sierpień – około 3 tys. przedstawicieli grupy etnicznej
Asyryjczyków
zostało zamordowanych w
Iraku
przez siły rządowe (ang. Simele massacre –
Język syryjski
: ܦܪܡܬܐ ܕܣܡܠܐ).
-
25 sierpnia
– trzęsienie ziemi w prowincji
Syczuan
w Chinach pozbawiło życia około 9 tys. osób.
-
30 sierpnia
-
2 września
– podpisano pakt o nieagresji między
ZSRR
a
Włochami
.
-
3 września
–
Alejandro Lerroux
sformował nowy rząd w Hiszpanii.
-
12 września
–
Leó Szilárd
wpadł na pomysł wykorzystania nuklearnej
reakcji łańcuchowej
do zbudowania
bomby atomowej
.
-
17 września
– w
Mediolanie
, Włoch
Luigi Beccali
ustanowił rekord świata w biegu na 1 500 m wynikiem 3.49,0 s.
-
21 września
-
23 grudnia
– proces o podpalenie
Reichstagu
.
-
26 września
– w
Meksyku
tornado
zniszczyło miasto
Tampico
.
-
29 września
– powstała
hiszpańska
partia polityczna
Falanga
.
-
1 października
– nieudana próba zamachu na kanclerza Austrii Engelberta Dollfußa.
-
10 października
– samolot
linii lotniczych
United Airlines
Boeing 247
został zniszczony w powietrzu przez wybuch
bomby
w pobliżu miejscowości Chesterton w stanie
Indiana
. Był to pierwszy udowodniony wypadek sabotażu w historii lotnictwa cywilnego.
-
12 października
– budynek więzienia
wojsk lądowych Stanów Zjednoczonych
na wyspie
Alcatraz
został nabyty przez
Departament Sprawiedliwości Stanów Zjednoczonych
z myślą o wcieleniu go do system
federalnego
więziennictwa
. Pierwsi więźniowie zostali osadzeni w
1934
r.
-
16 października
– Niemcy ogłaszają zamiar wystąpienia z Ligi Narodów.
-
17 października
–
Albert Einstein
przybył do Stanów Zjednoczonych jako
uchodźca polityczny
z Niemiec.
-
18 października
– Niemcy,
Moringen
koło
Hanoweru
: powstał pierwszy
obóz koncentracyjny
dla kobiet.
-
21 października
– Niemcy wystąpiły z
Ligi Narodów
.
-
5 listopada
– w Hiszpanii
Baskowie
głosowali za
autonomią
.
-
8 listopada
– Nowy Ład Gospodarczy: prezydent Roosevelt przedstawił Administrację Robót Publicznych (ang. Civil Works Administration), mającą za cel stworzenie miejsc pracy dla przeszło 4 milionów bezrobotnych.
-
11 listopada
– w
Dakocie Południowej
potężna pyłowa burza zdarła wierzchnią warstwę osuszonej
gleby
w gospodarstwach rolnych, była to jedna z wielu burz pyłowych które nawiedziły te tereny w ciągu roku.
-
12 listopada
– Hugh Gray jako pierwszy sfotografował rzekomego
potwora z Loch Ness
.
-
16 listopada
–
ZSRR
i
USA
nawiązały stosunki dyplomatyczne.
-
19 listopada
– w wyborach w Drugiej Republice Hiszpańskiej odniosły sukces partie
prawicowe
.
-
5 grudnia
– zniesienie
prohibicji
w
USA
.
-
23 grudnia
– zakończył się proces lipski.
Marinus van der Lubbe
został uznany winnym
podpalenia Reichstagu
i skazany na śmierć.
-
24 grudnia
– w katastrofie kolejowej we Francji w
Lagny
zginęło przeszło 200 osób.
-
26 grudnia
-
29 grudnia
– członkowie faszystowskiej organizacji
Żelazna Gwardia
dokonali udanego zamachu na premiera
Rumunii
Iona Gheorghea Duca.
- W
Andorze
przyznano
prawo wyborcze
wszystkim
mężczyznom
powyżej 24. roku życia.
- W Niemczech powstała komisja ekspercka mająca odpowiedzieć na pytania w sprawach dotyczących
populacji
i
kwestii rasowych
pod przewodnictwem Ministra Spraw Wewnętrznych
III Rzeszy
Wilhelma Fricka
.
- W konsekwencji polityki przymusowej
kolektywizacji
rolnictwa w ZSRR doszło do
klęski głodu na Ukrainie
–
Hołodomor
(
ukr
. Голодомор).
- Pięć
rządów koalicyjnych
zostało sformowanych i upadło we Francji.
- Prezydent USA Roosevelt odrzucił
socjalizm
i państwową własność
zakładów przemysłowych
.
-
Bezrobocie
w Stanach Zjednoczonych osiągnęło poziom 15 milionów osób.
Urodzili się-
1 stycznia
-
2 stycznia
-
6 stycznia
-
Oleg Makarow
(
ros
. Олег Григорьевич Макаров),
kosmonauta
radziecki (zm.
2003
)
-
8 stycznia
-
Juan Marse
, hiszpański pisarz, dziennikarz i publicysta
-
9 stycznia
-
Wilbur Smith
, brytyjski pisarz zambijskiego pochodzenia
-
16 stycznia
-
Susan Sontag
, amerykańska pisarka (zm.
2004
)
-
17 stycznia
-
Dalida
, francuska piosenkarka (zm.
1987
)
-
18 stycznia
-
John Boorman
, angielski reżyser, scenarzysta i producent filmowy
-
23 stycznia
-
Bill Hayden
, polityk austalijski
-
25 stycznia
-
Corazon Aquino
, polityk filipińska, prezydent Filipin (zm.
2009
)
-
29 stycznia
-
Sacha Distel
, francuski piosenkarz i gitarzysta (zm.
2004
)
-
3 lutego
-
Paul Sarbanes
, polityk amerykański
-
4 lutego
-
Maria Chwalibóg
, polska aktorka
-
13 lutego
-
15 lutego
-
Władimir Sawczenko
(
ukr
. Савченко Володимир Іванович), ukraiński pisarz science fiction (zm.
2005
)
-
18 lutego
-
21 lutego
-
27 lutego
-
Aleksander Minkowski
, polski pisarz
-
1 marca
-
Józef Waczków
, polski poeta, tłumacz literatury czeskiej, francuskiej, rosyjskiej, portugalskiej i słowackiej (zm.
2004
)
-
3 marca
-
Gerhard Mayer-Vorfelder
, niemiecki polityk
-
5 marca
-
Walter Kasper
, niemiecki duchowny katolicki
-
14 marca
-
15 marca
-
Ruth Bader Ginsburg
, amerykańska prawniczka i sędzią
Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych
-
18 marca
-
Severino Poletto
, włoski duchowny katolicki
-
19 marca
-
20 marca
-
Henryk Muszyński
, polski duchowny katolicki
Prymas Polski
-
23 marca
-
26 marca
-
Tinto Brass
, włoski reżyser, scenarzysta i aktor
-
28 marca
-
Juan Sandoval Iniguez
, meksykański duchowny katolicki
-
1 kwietnia
-
Claude Cohen-Tannoudji
, francuski fizyk, laureat Nagrody Nobla
-
5 kwietnia
-
Frank Gorshin
, aktor i komik amerykański (zm.
2005
)
-
7 kwietnia
-
Mieczysław Czernik
, polski matematyk, astronom, historyk poczty, filatelista, popularyzator historii, łodzianin. (zm.
1991
)
-
9 kwietnia
-
Jean-Paul Belmondo
, francuski aktor
-
12 kwietnia
-
Montserrat Caballé
, hiszpańska śpiewaczka (
sopran koloraturowy
)
-
13 kwietnia
-
Ben Nighthorse Campbell
, amerykański żołnierz, judoka i polityk
-
19 kwietnia
-
Jayne Mansfield
, amerykańska aktorka filmowa, modelka
Playboya
(zm.
1967
)
-
26 kwietnia
-
Arno Penzias
, amerykański fizyk i astrofizyk niemieckiego pochodzenia, laureat
Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki
-
29 kwietnia
-
Mark Eyskens
, belgijski ekonomista, profesor, polityk, premier
-
30 kwietnia
-
3 maja
-
7 maja
-
Nexhmije Pagarusha
,
albańska
piosenkarka i aktorka, mieszkająca w
Kosowie
-
11 maja
-
Louis Farrakhan
, amerykański lider radykalnej gałęzi Narodu Islamu
-
17 maja
-
Jarosław Abramow-Newerly
, polski dramatopisarz
-
19 maja
-
Wacław Sadkowski
, polski krytyk literacki, eseista, tłumacz
-
21 maja
-
Maurice André
, trębacz francuski
-
22 maja
-
Chen Jingrun
, chiński matematyk (zm.
1996
)
-
23 maja
-
Joan Collins
, brytyjska aktorka
-
26 maja
-
Edward Whittemore
, amerykański pisarz i dziennikarz, agent
CIA
(zm.
1995
)
-
1 czerwca
-
Charles Wilson
, polityk amerykański (zm.
2010
)
-
6 czerwca
-
Heinrich Rohrer
, szwajcarski fizyk, laureat Nagrody Nobla
-
8 czerwca
-
Joan Rivers
, amerykańska aktorka
-
11 czerwca
-
Gene Wilder
, amerykański aktor komediowy
-
14 czerwca
-
Jerzy Kosiński
, amerykański pisarz polsko-żydowskiego pochodzenia (zm.
1991
)
-
16 czerwca
-
Wiesława Kwaśniewska
, polska aktorka
-
19 czerwca
-
Wiktor Pacajew
(ros. Виктор Иванович Пацаев), kosmonauta radziecki (zm.
1971
)
-
20 czerwca
-
23 czerwca
-
Andrzej Trzos-Rastawiecki
, polski reżyser i scenarzysta
-
24 czerwca
-
Wojciech Skalmowski
(pseud. Maciej Broński), polski orientalista, literaturoznawca, eseista, pisarz, publicysta, krytyk literacki (zm.
2008
)
-
26 czerwca
-
Claudio Abbado
, włoski dyrygent, pianista
-
10 lipca
–
Jerry Herman
, amerykański kompozytor
-
15 lipca
-
Julian Bream
, brytyjski gitarzysta i lutnista
-
20 lipca
-
Cormac McCarthy
, amerykański pisarz, scenarzysta i dramaturg
-
21 lipca
-
John Gardner
, amerykański powieściopisarz, krytyk literacki i nauczyciel (zm.
1982
)
-
3 sierpnia
-
Jerzy Urban
, polski dziennikarz, redaktor naczelny tygodnika "
Nie
"
-
10 sierpnia
-
Doyle Brunson
, amerykański
pokerzysta
-
11 sierpnia
-
14 sierpnia
-
Richard Ernst
, chemik szwajcarski, laureat Nagrody Nobla
-
16 sierpnia
-
Stuart Roosa
,
astronauta
amerykański (zm.
1994
)
-
18 sierpnia
-
20 sierpnia
-
George Mitchell
, amerykański polityk
-
22 sierpnia
-
Irmtraud Morgner
, niemiecka pisarka (zm.
1990
)
-
23 sierpnia
-
Robert Curl
, chemik amerykański, laureat nagrody Nobla
-
25 sierpnia
-
Tom Skerritt
, amerykański aktor i reżyser
-
29 sierpnia
-
Arnold Koller
, szwajcarski polityk
-
31 sierpnia
-
Kirsten Walther
, duńska aktorka (zm.
1987
)
-
2 września
-
Mathieu Kérékou
, wojskowy i polityk
Beninu
-
4 września
-
Stanisław Olczyk
, polski hokeista, olimpijczyk (zm.
1996
)
-
9 września
-
Michael Novak
, konserwatywny amerykański politolog, ekonomista i teolog
-
10 września
-
Jewgienij Chrunow
(ros. Евгений Васильевич Хрунов), kosmonauta radziecki (zm.
2000
)
-
10 września
-
Irena Pomorska
, polska egiptolog (zm.
2008
)
-
18 września
-
29 września
-
Samora Machel
, polityk
mozambicki
, pierwszy prezydent kraju (zm.
1986
)
-
9 października
-
Peter Mansfield
, fizyk brytyjski, laureat Nagrody Nobla
-
10 października
-
Jay Sebring
, amerykański stylista i fryzjer mieszkający w
Hollywood
(zm.
1969
)
-
13 października
-
Adam Kaczyński
, polski pianista i kompozytor (zm.
2010
)
-
21 października
-
Francisco Gento López
, hiszpański piłkarz.
-
25 października
-
Aleksander Gelman
(ros. Александр Исаакович Гельман), rosyjski dramaturg, scenarzysta filmowy
-
28 października
-
Garrincha
, piłkarz brazylijski, mistrz świata
1962
(zm.
1983
)
-
30 października
-
Tadeusz Chyła
, polski piosenkarz, gitarzysta i kompozytor
-
1 listopada
–
Eddie Colman
, angielski piłkarz (zm.
1958
)
-
3 listopada
-
12 listopada
-
Dżalal Talabani
(
kurdyjski
: جەلال تاڵەبانی ,
arabski
: جلال طالباني), polityk
iracki
narodowości
kurdyjskiej
-
19 listopada
-
Larry King
, amerykański dziennikarz
-
23 listopada
-
Krzysztof Penderecki
, polski kompozytor i dyrygent
-
29 listopada
-
John Mayall
, brytyjski multiinstrumentalista, kompozytor, bluesman, pionier muzyki rockowej
-
2 grudnia
-
Michael Larrabee
, amerykański lekkoatleta (zm.
2003
)
-
3 grudnia
-
Paul J. Crutzen
, holenderski chemik atmosfery i meteorolog, laureat Nagrody Nobla
-
6 grudnia
-
Henryk Mikołaj Górecki
, polski kompozytor, pedagog i profesor
-
23 grudnia
-
Akihito
(
jap
: 明仁, cesarz - Heisei : 平成), cesarz Japonii
Zmarli-
3 stycznia
-
Wilhelm Cuno
, polityk niemiecki, kanclerz Rzeszy (ur.
1876
)
-
5 stycznia
-
Calvin Coolidge
, polityk amerykański, 30. prezydent Stanów Zjednoczonych (ur.
1872
)
-
11 stycznia
–
Oswald Balzer
, polski
historyk prawa i ustroju Polski
,
profesor Uniwersytetu Lwowskiego
(ur.
1858
)
-
17 stycznia
-
Louis Comfort Tiffany
, amerykański artysta tworzący głównie dzieła ze szkła i wyroby jubilerskie w stylu
secesji
(ur.
1848
)
-
31 stycznia
-
John Galsworthy
, angielski powieściopisarz, laureat Nagrody Nobla (ur.
1867
)
-
18 lutego
-
Jim Corbett
, amerykański bokser (ur.
1866
)
-
20 marca
-
Giuseppe Zangara
, amerykański zamachowiec (ur.
1900
)
-
26 marca
-
Eddie Lang
, amerykański gitarzysta jazzowy (ur.
1902
)
-
17 kwietnia
-
Wincenty Birkenmajer
, polski taternik (ur.
1899
)
-
16 maja
-
Karol Adamiecki
, polski
teoretyk zarządzania
(ur.
1866
)
-
2 czerwca
-
Frank Jarvis
, amerykański lekkoatleta (ur.
1878
)
-
29 czerwca
-
Roscoe Arbuckle
, amerykański aktor komediowy z okresu kina niemego (ur.
1887
)
-
15 lipca
-
Irving Babbitt
, amerykański krytyk literacki (ur.
1865
)
-
8 września
-
Fajsal I
(arabski: فيصل بن حسين),
król Iraku
(ur.
1885
)
-
20 września
-
Annie Besant
, angielska
teozofka
,
feministka
, oraz pisarka (ur.
1847
)
-
5 października
-
Renée Adorée
, francuska i amerykańska aktorka teatralna i filmowa, gwiazda kina niemego (ur.
1898
)
-
29 października
-
Albert Calmette
, twórca szczepionki przeciw
gruźlicy
(BCG) (ur.
1863
)
-
3 listopada
-
Pierre Paul Émile Roux
, francuski
bakteriolog
(ur.
1853
)
-
4 grudnia
-
Stefan George
, niemiecki poeta i filozof (ur.
1868
)
-
17 grudnia
-
XIII Dalajlama
, duchowy i polityczny przywódca narodu
tybetańskiego
(ur.
1876
)
Nagrody Nobla Zobacz też Święta ruchome | |
Inne hasła zawierające informacje o "1933":
Oddychanie komórkowe
...
Brno
Śląska od najdawniejszych czasów do roku 1400, pod redakcją Stanisława Kutrzeby, Kraków 1933. ŹródłaKrausová - Żur Izabela, Czechy, Kraków 2007materiały informacyjne Informacji Turystycznej Brna ...
1972
...
Kauen
istnieje muzeum poświęcone
gettu
czy KL Kauen. Zobacz też
Getto w Kownie
Obozy niemieckie 1933-1945
,
Obóz koncentracyjny
Holocaust
BibliografiaWykaz bibliografii dla serii artykułów o niemieckich obozach w ...
Dwudziestolecie międzywojenne na świecie
...
Antanas Smetona
...
Jan Dąbrowski
wyłącznie w procesach politycznych, m.in. był obrońcą Adama Ciołkosza w procesie brzeskim (1931-1933)
Jan Dąbrowski
- archeolog, profesor
Jan Dąbrowski
- architekt
Jan Dąbrowski
, ur. 1942, doktor ...
Boris Blacher
marszowa na orkiestrę) (1932)Kurmusik für kleines Orchester (Muzyka zdrojowa na małą orkiestrę) (1933)Divertimento für Streichorchester (Divertimento na orkiestrę smyczkową) (1935)Divertimento für sinfonisches Blasorchester (Divertimento ...
Samuel Pepys
ostatnie IV wydanie, pochodzi z
1978
r.Biografie i studia biograficzne:− Bryant, Arthur (1933). Samuel Pepys (I: The man in the making. II: The years ...
Alfred Lityński
...
Inne lekcje zawierające informacje o "1933":
204 Kryzys europejskiej myśli demokratycznej (plansza 14)
ideologia państwowa w czasie sprawowania władzy w Niemczech przez NSDAP w latach 1933-1945.
Pucz uderzenie, przewrót polityczny, zamach stanu, zawiązany przez spiskowców dążących do ...
211a Rzeczpospolita na arenie międzynarodowej w dwudziestoleciu międzywojennym (plansza 9)
class="lekcja_boks">
Rzeczpospolita na arenie międzynarodowej w dwudziestoleciu międzywojennym
W 1933 r. Adolf Hitler doszedł do władzy i wysunął propozycję unormowania stosunków ...
233 Życie religijne w XX wieku (plansza 3)
lutego 1925 r. Watykan zawarł konkordat z Polską, osiem lat później w 1933 r. z hitlerowskimi Niemcami. Na mocy konkordatu w Polsce Kościół uzyskał ...
|