Rok 1943 ogłoszono

• Rokiem Świętym Jakubowym

II wojna światowa

• wojna w Azji i na Pacyfiku
• wojna w Europie
• wojna w Polsce

Pozostałe wydarzenia w Polsce

• 19 stycznia – utworzono Związek Walki Młodych .
• 19 lutego
  • Jan Stanisław Jankowski został Delegatem Rządu na Kraj , w miejsce aresztowanego przez Niemców Jana Piekałkiewicza .
  • Kierownictwo Walki Cywilnej skazało na karę infamii i nagany polskich aktorów występujących w nazistowskim filmie propagandowym Powrót do ojczyzny .
• 9 marca – Adolf Hitler zalegalizował aborcję na ziemiach polskich.
• 12 marca – oddział partyzancki "Jędrusie" i miejscowa placówka AK rozbiły więzienie w Opatowie , uwalniając około 80 więźniów.
• 13 marca – rozpoczęła się likwidacja krakowskiego getta .
• 18 marca – Kierownictwo Walki Cywilnej ogłosiło, że szmalcownictwo będzie karane śmiercią.
• 21 marca – utworzono Krajową Reprezentację Polityczną .
• 26 marca
  • w Warszawie miała miejsce akcja pod Arsenałem , zorganizowana przez Szare Szeregi .
  • w nocy z 26 na 27 oddział UPA dokonał masakry ponad 180 Polaków we wsi Lipniki na Wołyniu . Z rzezi został ocalony przez ojca 1,5-roczny Mirosław Hermaszewski .
• 29 marca
  • banda UPA dokonała masakry 150 Polaków w Pendykach .
  • oddział "Jędrusiów" wspólnie z grupą AK rozbił więzienie niemieckie w Mielcu i uwolnił 126 więźniów.
• 16 kwietnia – Polski Rząd na Uchodźstwie zwrócił się do Międzynarodowego Czerwonego Krzyża o zbadanie okoliczności zbrodni katyńskiej .
• 19 kwietnia – wybucha powstanie w getcie warszawskim .
• 23 kwietnia – około 600 Polaków zostało zamordowanych przez ukraińską bandę w Janowej Dolinie na Wołyniu .
• 25 kwietnia – w wyniku tzw. sprawy katyńskiej zerwano polsko-radzieckie stosunki dyplomatyczne.
• 26 / 27 kwietnia – w nocy Witold Pilecki wraz z dwoma współwięźniami uciekł z obozu Auschwitz .
• 28 kwietnia – w Krakowie z inicjatywy nacjonalistycznych środowisk ukraińskich powstała tzw. SS-Galizien, 14 Dywizja Grenadierów SS (1 ukraińska) .
• 3 maja
  • 53 osoby zginęły w ataku bandy ukraińskiej na wieś Kuty na Wołyniu .
  • organizacja Wawer nadała w Warszawie audycję megafonową.
• 16 maja
  • kończy się powstanie w getcie warszawskim .
  • zburzenie przez oddziały niemieckie Wielkiej Synagogi w Warszawie . Z tym wydarzeniem wiąże się upadek powstania w getcie warszawskim.
• 22 maja - Jan Kryst podczas akcji bojowej AK zastrzelił w restauracji "Adria" trzech oficerów gestapo ponosząc śmierć.
• 24 maja
  • Josef Mengele otrzymał przeniesienie do obozu Auschwitz .
  • 170 osób zostało zamordowanych przez UPA we wsi Niemodlin w powiecie kostopolskim .
• 28 maja – po pacyfikacji Leżajska hitlerowcy rozstrzelali 43 mieszkańców miasta.
• 31 maja – Helmut Kapp został zastrzelony na ulicy Dr. Kwarty w Jędrzejowie .
• 15 czerwca – powstanie Centralnego Obozu Pracy w Jaworznie .
• 11 lipca – początek tzw. rzezi wołyńskiej . O świcie sotnie OUN – UPA działając z zaskoczenia zaatakowały jednocześnie wsie i osiedla polskie w trzech powiatach: kowelskim, horochowskim i włodzimierskim.
• 30 sierpnia – w kilku wsiach na Ukrainie oddziały UPA dokonały zbiorowych mordów na Polakach.
• 18 września – okupujący Gdynię Niemcy uruchomili w mieście działającą do dziś komunikację trolejbusową .
• 23 listopada – Władysław Gomułka został I sekretarzem PPR .
• 31 grudnia – powstała Krajowa Rada Narodowa .

Pozostałe wydarzenia na świecie

• 15 stycznia – polska załoga objęła brytyjski krążownik HMS „Dragon” .
• 23 stycznia – w kotle pod Stalingradem wylądował ostatni niemiecki samolot.
• 31 stycznia – po klęsce pod Stalingradem Friedrich Paulus poddał się dowódcy 64. Armii generałowi Szumiłowowi.
• 2 lutego – klęską wojsk niemieckich zakończyła się bitwa pod Stalingradem .
• 14 lutego
  • zostało wyzwolone radzieckie miasto Rostów nad Donem .
  • w Tunezji siły amerykańskiego gen. Kennetha Andersona zostały zaatakowane przez wojska niemieckie pod dowództwem Erwina Rommla w pobliżu przełęczy Faid.
• 16 lutego – włoskie wojska okupacyjne dokonały masakry 150 mieszkańców greckiej wsi Domenikon.
• 20 lutego
  • rozpoczęła się bitwa o Charków .
  • w polu kukurydzy w środkowym Meksyku zaczął się formować wulkan Paricutín .
• 22 lutego – niszczyciel ORP Burza i kanonierka USS Campbell zatopiły koło norweskiej wyspy Jan Mayen niemiecki okręt podwodny U-606 .
• 28 lutego – norweski ruch oporu zniszczył urządzenie do produkcji i 1,4 tony ciężkiej wody .
• marzec – powołanie Związku Patriotów Polskich (ZPP) przez komunistów polskich w ZSRR .
• 9 marca – brytyjskie samoloty zatopiły niemiecki okręt podwodny U-83 na Morzu Śródziemnym .
• 13 marca – nieudany zamach na Adolfa Hitlera . Bomba umieszczona w jego samolocie nie zadziałała podczas lotu ze Smoleńska do Kętrzyna .
• 21 marca – nieudana próba zamachu na Adolfa Hitlera na wystawie zdobycznego sprzętu wojskowego w Berlinie .
• 23 marca – Islandia : otwarto lotnisko w Keflavíku , wybudowane przez armię amerykańską.
• 29 marca – w USA wprowadzono reglamentację mięsa, masła i sera.
• 6 kwietnia – została wydana powieść Mały Książę Antoine'a de Saint-Exupéry'ego .
• 7 kwietnia – Albert Hofmann zsyntetyzował LSD .
• 13 kwietnia – radio berlińskie podało komunikat o odnalezieniu w Lesie Katyńskim zwłok 12 000 polskich oficerów. Tym samym świat dowiedział się o zbrodni katyńskiej .
• 15 kwietnia – w Panamie wprowadzono ruch prawostronny .
• 16 kwietnia – Albert Hofmann przypadkowo odkrył psychoaktywne właściwości LSD .
• 22 kwietnia – Albert Hofmann napisał pierwszy raport dotyczący halucynogennych właściwości LSD.
• 5 maja – premier rządu RP na uchodźstwie Władysław Sikorski zaapelował w przemówieniu radiowym do Polaków o pomoc powstańcom warszawskiego getta .
• 13 maja – II wojna światowa w Afryce : skapitulowały ostatnie oddziały niemiecko-włoskie.
• 19 maja – Winston Churchill wygłosił przemówienie w Kongresie USA .
• 3 czerwca – w Algierze utworzono Francuski Komitet Wyzwolenia Narodowego.
• 5 lipca – początek bitwy na Łuku Kurskim (Operacja "Zitadelle").
• 13 lipca – zwycięstwo ZSRR w jednej z największych bitew pancernych w historii - bitwy pod Kurskiem .
• 14 lipca – Premierem rządu polskiego w Wielkiej Brytanii został Stanisław Mikołajczyk .
• 27 lipca – aliancki nalot dywanowy na Hamburg zabił 40 tysięcy ludzi i obrócił w ruinę centrum miasta.
• sierpień – opanowanie Sycylii przez Wielką Brytanię i USA i upadek rządów Benito Mussoliniego .
• 17 sierpnia – w Göteborgu , Szwed Arne Andersson ustanowił rekord świata w biegu na 1 500 m wynikiem 3.45,0 s.
• 28 sierpnia – w Danii rozpoczął się strajk generalny przeciwko okupacji nazistowskiej .
• 8 września – kapitulacja Włoch .
• 15 września – prezydentem Realu Madryt obwołano Santiago Bernabéu , który przez ponad trzy dekady pracy na tym stanowisku stworzył najpotężniejszy klub w historii.
• 16 września – Szach Iranu Reza Pahlawi - pod naciskiem Wielkiej Brytanii i ZSRR - abdykował na rzecz swego syna .
• 8 października – zatonął ORP Orkan wraz z 200 osobami na pokładzie (znane tylko 177 nazwisk).
• 12 października – początek bitwy pod Lenino .
• 22 listopada
  • Franklin Delano Roosevelt , Winston Churchill i Czang Kaj-szek spotkali się na konferencji w Kairze .
  • proklamowano niepodległość Libanu (od Francji ).
• 26 listopada – zakończyła się konferencja kairska .
• 28 listopada – 1 grudnia – konferencja teherańska .
• 19 grudnia – przewrót wojskowy w Boliwii .

Urodzili się

• 1 stycznia
  • Wojciech Wójcik , polski reżyser
  • Allan Starski , polski scenograf
• 2 stycznia
  • Edward Kłosiński , polski operator filmowy, autor zdjęć m.in. do Człowieka z marmuru (zm. 2008 )
  • Stanisław Szelc , polski aktor
• 19 stycznia - Janis Joplin , piosenkarka amerykańska (zm. 1970 )
• 24 stycznia - Sharon Tate , amerykańska aktorka i modelka (zm. 1969 )
• 1 lutego - Marian Opania , polski aktor
• 5 lutego - Nolan Bushnell , amerykański przedsiębiorca, założyciel Atari (informatyka)
• 9 lutego - Joe Pesci , aktor amerykański
• 21 lutego - Paweł Galia , polski aktor i reżyser
• 22 lutego - Horst Köhler , prezydent Niemiec
• 25 lutego - George Harrison , członek zespołu The Beatles (zm. 2001 )
• 5 marca - Kazimierz Kosiniak-Kamysz , polski profesor, specjalista w zakresie seminologii
• 15 marca - David Cronenberg , kanadyjski reżyser filmowy
• 26 marca - Bob Woodward , amerykański dziennikarz, dzięki któremu została ujawniona afera Watergate
• 29 marca - Paola Binetti - włoska lekarka, naukowiec i senator
• 31 marca - Christopher Walken - amerykański aktor, reżyser, i scenarzysta
• 3 maja - Witold Dębicki , polski aktor
• 5 maja - Michael Palin , angielski komik, członek Monty Pythona
• 6 maja - Stanisława Prządka , polska polityk
• 11 maja - Jan Englert , polski aktor, reżyser, pedagog, rektor warszawskiej PWST
• 28 marca - Józef Racki , polski polityk
• 30 maja - Simona Kossak , biolog, leśnik, popularyzator nauki (zm. 2007 )
• 9 czerwca - Joe Haldeman , amerykański pisarz science fiction
• 13 czerwca - Malcolm McDowell - amerykański aktor
• 23 czerwca - James Levine , amerykański pianista i dyrygent
• 23 czerwca - Ewa Decówna , polska aktorka
• 1 lipca - Marian Glinka , polski aktor (zm. 2008 )
• 8 lipca - Stanisław Koziej , generał brygady Wojska polskiego , szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego
• 21 lipca - Krzysztof Jasiński , polski aktor, reżyser teatralny i telewizyjny
• 25 lipca - Jolanta Kubicka , polska piosenkarka
• 26 lipca - Mick Jagger , wokalista brytyjski, członek zespołu The Rolling Stones
• 28 lipca - Richard Wright , brytyjski progresywny muzyk rockowy grający na instrumentach klawiszowych, dętych a także wiolonczeli i skrzypcach ( Pink Floyd ) (zm. 2008 )
• 10 sierpnia - Irena Karel , polska aktorka
• 14 sierpnia - Wolf Wondratschek , niemiecki pisarz
• 17 sierpnia - Robert De Niro , aktor amerykański ( Taksówkarz , Łowca jeleni , Ojciec chrzestny )
• 1 września - Andrzej Jakóbiec , polski trębacz i jazzman (zm. 2005 )
• 6 września - Roger Waters (właśc. George Roger Waters), były wokalista i basista legendarnego zespołu Pink Floyd
• 14 września - Marcos Valle , brazylijski wokalista, instrumentalista, producent muzyczny
• 22 września - Zbigniew Pawłowicz , polski lekarz i polityk
• 23 września - Julio Iglesias , hiszpański piosenkarz
• 29 września - Lech Wałęsa , polski działacz związkowy, polityk, laureat Pokojowej Nagrody Nobla , prezydent Polski
• 5 października - Andrzej Litwornia , polski historyk literatury, eseista, mieszkający we Włoszech (zm. 2006 )
• 6 października - Elżbieta Starostecka , polska aktorka i piosenkarka
• 8 października - Bronisław Cieślak , polski dziennikarz i aktor
• 15 października - Stanley Fischer , ekonomista, prezes Banku Izraela
• 20 października - Mirosława Masłowska , polska polityk
• 22 października - Catherine Deneuve , francuska aktorka filmowa
• 7 listopada - Joni Mitchell - kanadyjska piosenkarka
• 11 listopada - Jolanta Zykun , polska aktorka
• 20 listopada - Jadwiga Rotnicka , polska polityk
• 26 listopada - Tadeusz Mołdawa , polski politolog
• 8 grudnia - Jim Morrison , właśc. James Douglas Morrison, wokalista amerykański, założyciel The Doors (zm. 1971 )
• 18 grudnia - Keith Richards , współzałożyciel i gitarzysta zespołu The Rolling Stones
• 22 grudnia - Chris Bunch , amerykański pisarz science fiction (zm. 2005 )
• 23 grudnia - Sylwia Sommerlath , królowa szwedzka, żona Karola XVI Gustawa Bernadotte
• 25 grudnia - Hanna Schygulla , niemiecka aktorka
• 28 grudnia - Juan Luis Cipriani Thorne , peruwiański kardynał
• 31 grudnia - Sir Ben Kingsley , brytyjski aktor

Zmarli

• 16 stycznia – Wincenty Rapacki , polski aktor, śpiewak (ur. 1865 )
• 14 lutego – Alice Henry , australijska dziennikarka, aktywistka, sufrażystka i rzecznik praw kobiet (ur. 1857 )
• 30 marca - Jan Bytnar , pseudonim "Rudy", podporucznik AK (ur. 1921 )
• 30 marca - Maciej Aleksy Dawidowski , pseudonim "Alek", podporucznik AK (ur. 1920 )
• 5 kwietnia - Bronisław Onufry Kopczyński , polski muzyk, poeta i publicysta (ur. 1916 )
• 18 kwietnia - Isoroku Yamamoto , admirał japoński (ur. 1884 )
• 8 maja - Mordechaj Anielewicz , w latach 1942 -43 komendant Żydowskiej Organizacji Bojowej, zginął śmiercią samobójczą (ur. 1919 )
• 31 maja - Helmut Kapp w wyniku zamachu prowadzonego przez Jędrzejowski Obwód AK
• 23 czerwca - Ryszard Danielczyk , polski duchowny luterański, redaktor i działacz narodowy na Górnym Śląsku (ur. 1904 )
• 26 czerwca - Antoni Gąsiorowski , żołnierz Armii Krajowej, uczestnik Akcji Bollwerk (ur. 1901 )
• 4 lipca - Władysław Sikorski , polityk, premier rządu polskiego, zginął w katastrofie lotniczej w Gibraltarze (ur. 1881 )
• 5 lipca - Kazimierz Junosza-Stępowski , polski aktor (ur. 1880 )
• 15 lipca - Izydor Zorzano , argentyński inżynier, członek Opus Dei , Sługa Boży (ur. 1902 )
• 21 lipca - Charlie Paddock , amerykański lekkoatleta (ur. 1900 )
• 31 lipca - Zdzisław Lubomirski , prezydent Warszawy , członek Rady Regencyjnej (ur. 1865 )
• 20 sierpnia - Tadeusz Zawadzki , ps. "Zośka", harcmistrz, oficer Armii Krajowej (ur. 1921 )
• 21 sierpnia - Henrik Pontoppidan , duński pisarz (ur. 1857 )
• 28 sierpnia - Borys III , car Bułgarii (ur. 1894 )
• 6 września - Iwan Mitrynga , ukraiński działacz polityczny, publicysta (ur. 1909 )
• 10 września - Jerzy Kamil Weintraub , polski poeta (ur. 1916 )
• 4 października - Irena Iłłakowiczowa , polska podporucznik Narodowych Sił Zbrojnych , agentka wywiadu (ur. 1906 )
• 7 października - Eugeniusz Bodo , polski aktor (ur. 1899 )
• 9 października - Pieter Zeeman , fizyk holenderski (ur. 1865 )
• 12 października - Max Wertheimer , niemiecki psycholog (ur. 1880 )
• 3 listopada - Kelman Szapiro - cadyk , rabin Piaseczna , ostatni rabin getta warszawskiego (ur. 1889 )
• 5 listopada - Bernhard Lichtenberg , proboszcz katedry berlińskiej, błogosławiony, męczennik reżimu hitlerowskiego (ur. 1875 )
• 12 listopada - Andrzej Trzebiński , polski poeta (ur. 1922 )
• 9 grudnia - Georges Dufrénoy , francuski malarz (ur. 1870 )

Zdarzenia astronomiczne

• 4 lutego – całkowite zaćmienie Słońca

Nagrody Nobla

• z fizyki – Otto Stern
• z chemii – George de Hevesy
• z medycyny – Henrik Dam , Edward Doisy
• z literatury – nagrody nie przyznano
• nagroda pokojowa – nagrody nie przyznano

Zobacz też

• Oskary w roku 1943
• 1943 w filmie
• 1943 w muzyce
• 1943 w literaturze
• 1943 w informatyce

Święta ruchome

• Tłusty czwartek : 4 marca
• Ostatki : 9 marca
• Popielec : 10 marca
• Niedziela Palmowa : 18 kwietnia
• Wielki Czwartek : 22 kwietnia
• Wielki Piątek : 23 kwietnia
• Wielka Sobota : 24 kwietnia
• Wielkanoc : 25 kwietnia
• Poniedziałek Wielkanocny : 26 kwietnia
• Wniebowstąpienie : 3 czerwca
• Zesłanie Ducha Świętego : 13 czerwca
• Boże Ciało : 24 czerwca