Rok 1948 ogłoszono

• Rokiem Świętym Jakubowym

Wydarzenia w Polsce

• 14 lutego – odbył się pierwszy mecz reprezentacji Polski w piłce siatkowej kobiet z Czechosłowacją.
• 20 lutego – uruchomiono pierwszą po wojnie linię promową na trasie Świnoujście - Trelleborg .
• 22 lutego – dokonano oblotu samolotu szkolno-treningowego LWD Junak .
• 25 lutego – powstała Powszechna Organizacja "Służba Polsce" .
• 28 lutego – w swym pierwszym meczu reprezentacja Polski w piłce siatkowej mężczyzn przegrała w Warszawie z Czechoslowacją 2:3.
• 2 marca – wyrok w procesie kierownictwa Narodowych Sił Zbrojnych : ostatni dowódca, ppłk Stanisław Kasznica , oraz jego zastępca kpt. Lech Neyman skazani na śmierć i straceni (pozostali oskarżeni skazani na 7 do 15 lat więzienia).
• 3 marca – przed Rejonowym Sądem Wojskowym w Warszawie rozpoczął się proces Witolda Pileckiego .
• 8 marca – w Łodzi uruchomiono Wyższą Szkołę Filmową – „Filmówkę” .
• 10 marca – na spotkaniu przedstawiciele PPR i PPS podjęto decyzję o zjednoczeniu obu partii (z PPS w ciągu 1 roku wyrzucono ok. 250 tys., tj. około 1/3 członków sprzeciwiających się połączeniu z komunistami).
• 14 marca
  • w swoim debiucie w pierwszej lidze Widzew Łódź pokonał Lecha Poznań 4:3.
  • założono Muzeum Północno-Mazowieckie w Łomży .
• 20 marca
  • utworzono Akademię Lekarską w Szczecinie , przekształconą później w Pomorską Akademię Medyczną .
  • utworzono Akademię Lekarską w Bytomiu , obecnie Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach .
• 3 kwietnia – decyzja KC PPR i CKW PPS o budowie Domu Zjednoczonej Partii Klasy Robotniczej i zbiórce funduszy na ten cel.
• 5 kwietnia – przed Najwyższem Trybunałem Narodowym w Gdańsku rozpoczął się proces gauleitera Alberta Forstera .
• 21 kwietnia – powstał klub piłkarski Pogoń Szczecin .
• 24 kwietnia – dokonano oblotu szybowca IS-2 Mucha .
• 1 maja – rozpoczął się pierwszy Wyścig Pokoju .
• 8 maja – w potyczce z NKWD zginął Mieczysław Niedziński ps. Men, ostatni przywódca zorganizowanego polskiego podziemia w okolicach Grodna .
• 14 maja – została utworzona Centralna Szkoła Prawnicza w Warszawie.
• 22 maja – Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie wydał wyrok na działaczy Stronnictwa Narodowego : Tadeusz Maciński - śmierć, Marian Podymniak - dożywocie, Leon Dziubecki - dożywocie (zmarł w mokotowskim więzieniu zaledwie kilkanaście dni po ogłoszeniu wyroku).
• 25 maja – Witold Pilecki ps. Witold, został rozstrzelany w więzieniu (w latach 1940 - 1943 dobrowolnie uwięziony w Auschwitz przygotowywał ucieczki i informował polskie podziemie o sytuacji w obozie).
• Lipiec – ludność Polski wyniosła 24 mln osób.
• 12 lipca – emigracyjny przywódca PSL Stanisław Mikołajczyk przyjęty na audiencji przez Piusa XII .
• 18 lipca – na jeziorze Gardno utopiły się 22 dziewczynki, z 15 Łódzkiej Drużyny Harcerskiej, tzw. małej piętnastki i ich opiekunka.
• 21 lipca
  • otwarcie we Wrocławiu Wystawy Ziem Odzyskanych .
  • utworzenie Związku Młodzieży Polskiej (kongres we Wrocławiu ).
• 22 lipca – w Siedlcach , Bogdan Lipski ustanowił rekord Polski w biegu na 200 m wynikiem 21,8 s.
• 30 lipca – minister finansów i handlu Hilary Minc przedstawił plan kolektywizacji polskiej wsi (m.in. rolników objęto obowiązkowymi dostawami: 85% zbóż, 50% ziemniaków i 50% żywca).
• 25 sierpnia – we Wrocławiu rozpoczął sie Światowy Kongres Intelektualistów w Obronie Pokoju .
• 3 września – stanowisko sekretarza generalnego PPR objął Bolesław Bierut ( Władysław Gomułka odsunięty ze stanowiska przywódcy PPR).
• 4 września – władze komunistyczne zamknęły Tygodnik Warszawski , aresztowały jego dziennikarzy.
• 5 września
  • otwarto muzeum im. Mikołaja Kopernika we Fromborku .
  • odbyło się zgromadzenie Świadków Jehowy w Piotrkowie Trybunalskim .
• wrzesień – w Kamieńsku tłum zaatakował studentów inwentaryzujących kościoły.
• 6 listopada
  • w Warszawie rozpoczął działalność Instytut Badań Literackich (propagował marksistowskie spojrzenie na problematykę historyczno-literacką całej literatury polskiej).
  • wodowanie SS Sołdek - pierwszego statku wybudowanego w Polsce po wojnie.
• 12 listopada – Pius XII mianował prymasem Polski biskupa lubelskiego Stefana Wyszyńskiego .
• 19 listopada – ogłoszono wyroki w procesie przywódców PPS-Wolność-Równość-Niepodległość oskarżonych o szpiegostwo (od 2 do 10 lat więzienia otrzymali m.in. Kazimierz Pużak i Tadeusz Szturm de Sztrem ).
• 5 grudnia – w dodatkowym meczu o mistrzostwo Polski w piłce nożnej Cracovia pokonała Wisłę Kraków 3:1.
• 14 grudnia – założono klub sportowy Górnik Zabrze .
• 15 grudnia – utworzenie PZPR podczas kongresu zjednoczeniowego PPS i PPR .
• 16 grudnia – ukazał się pierwszy numer Trybuny Ludu .
• 18 grudnia – uruchomiona została odbudowana po zniszczeniach wojennych latarnia morska w Niechorzu .
• 21 grudnia – na I Zjeździe PZPR Bolesław Bierut wybrany I sekretarzem partii.
• 29 grudnia – decyzja Rady Ministrów o zniesieniu od 1 stycznia 1949 kartek na artykuły pierwszej potrzeby.
• 30 grudnia – w Pałacu Sztuki w Krakowie odbyła się I Wystawa Sztuki Nowoczesnej z udziałem Jerzego Nowosielskiego i Tadeusza Kantora .
• rozpoczęto budowę Elektrowni Jaworzno II .
• powstał klub piłkarski Unia - Piła Leżajsk

Wydarzenia na świecie

• 4 stycznia – Birma uzyskała niepodległość (od Wielkiej Brytanii ).
• 30 stycznia
  • Zimowe Igrzyska Olimpijskie w Sankt Moritz ( Szwajcaria ).
  • Mahatma Gandhi , indyjski działacz niepodległościowy, został zamordowany przez fanatyka.
• 4 lutego – Cejlon (później pod nazwą Sri Lanka ) uzyskał niepodległość, stając się członkiem Wspólnoty Brytyjskiej (król Jerzy VI stał się królem Cejlonu).
• 16 lutego – Gerard Kuiper odkrył Mirandę ; najmniejszego z pięciu głównych księżyców Urana .
• 21 lutego – w USA została założona Narodowa Organizacja Wyścigów Samochodów Seryjnych (NASCAR) .
• 22 lutego – Jerozolima : 58 osób zginęło, a 123 zostały ranne w zamachu bombowym na brytyjskie samochody wojskowe, przeprowadzonym przez żydowską organizację podziemną Irgun .
• 25 lutego – Komuniści objęli władzę w Czechosłowacji .
• 7 marca – archipelag Dodekanez wrócił pod zarząd Grecji .
• 17 marca
  • Wielka Brytania , Francja , Belgia , Holandia i Luksemburg podpisały pakt brukselski - powstała Unia Zachodnia ( sojusz wojskowy i gospodarczy).
  • w Fontanie w stanie Kalifornia powstał Hells Angels Motorcycle Club .
• 20 marca – ZSRR opuścił Sojuszniczą Radę Kontroli Niemiec .
• 30 marca – w ZSRR założono Biuro Budowy Maszyn Morskich Malachit .
• 1 kwietnia – Dania przyznała szeroką autonomię Wyspom Owczym .
• 3 kwietnia – Kongres Stanów Zjednoczonych uchwalił Plan Marshalla .
• 6 kwietnia – podpisano fińsko-radziecki układ o przyjaźni i pomocy wojskowej .
• 7 kwietnia – powstała Światowa Organizacja Zdrowia (WHO).
• 9 kwietnia
  • w dniach 9-11 kwietnia żydowskie oddziały paramilitarne Irgun i Lehi dokonały masakry w wiosce Deir Jassin . Zginęło ponad 100 Palestyńczyków.
  • została założona Chrześcijańsko-Demokratyczna Partia San Marino .
• 14 kwietnia – Amerykanie przeprowadzili pierwszy test bomby atomowej na atolu Eniwetok ( Operacja Sandstone ).
• 16 kwietnia
  • Harry Truman podpisał ustawę opartą na planie Marshalla .
  • powstała Organizacja Europejskiej Współpracy Gospodarczej (OEEC).
• 17 kwietnia – Amerykanin Harrison Dillard ustanowił rekord świata w biegu na 110 m ppł. wynikiem 13,6 s.
• 18 kwietnia – we Włoszech odbyły się pierwsze wybory parlamentarne po II wojnie światowej.
• 30 kwietnia – podczas konferencji w Bogocie ( Kolumbia ) utworzono Organizację Państw Amerykańskich .
• 5 maja – został założony klub piłkarski CSKA Sofia .
• 7 maja – rozpoczął się kongres haski .
• 14 maja – proklamacja państwa Izrael ; wybuch pierwszej wojny izraelsko-arabskiej .
• 22 maja – rozpoczęła się Operacja Wiosna - akcja masowych deportacji na Litwie .
• 27 maja – urzędujący prezydent Libanu Biszara al-Churi został wybrany przez parlament na drugą kadencję.
• 28 maja – powstały Siły Obronne Izraela .
• 7 czerwca – Edvard Beneš podał się do dymisji, nie godząc się na podpisanie konstytucji ustanawiającej w Czechosłowacji ustrój komunistyczny .
• 20 czerwca – w Amsterdamie , Holenderka Fanny Blankers-Koen ustanowiła rekord świata w biegu na 80 m ppł. wynikiem 11,0 s.
• 21 czerwca – Frederic Williams i Tom Kilburn z Uniwersytetu w Manchester zbudowali i opatentowali komputer .
• 24 czerwca – zawieszenie przez Związek Radziecki ruchu na szlaku kolejowym łączącym Berlin z amerykańską strefą okupacyjną w Niemczech rozpoczęło blokadę zachodnich sektorów miasta.
• 28 czerwca – uruchomiono most powietrzny do Berlina Zachodniego .
• 29 czerwca – w RPA zakazano zawierania małżeństw pomiędzy białymi i czarnymi.
• 2 lipca – w Milwaukee , Jamajczyk Herb McKenley ustanowił rekord świata w biegu na 400 m wynikiem 45,9 s.
• 29 lipca – w Londynie rozpoczęły się XV Igrzyska Olimpijskie .
• 15 sierpnia – Korea Południowa proklamowała niepodległość.
• 23 sierpnia – w Amsterdamie założono Światową Radę Kościołów .
• 4 września – abdykacja holenderskiej królowej Wilhelminy .
• 9 września – proklamowano Koreańską Republikę Ludowo-Demokratyczną .
• 24 września – powstał japoński koncern motoryzacyjny Honda .
• 6 października – trzęsienie ziemi w Turkmenistanie pochłonęło około 170 tys. ofiar.
• 29 października – izraelscy żołnierze dokonali masakry arabskiej wioski Safsaf w Galilei – zginęło 50-70 osób.
• 8 listopada – w katastrofie lotniczej nad Kanałem La Manche zginęło 8 osób, w tym sześciu zawodników reprezentacji Czechosłowacji w hokeju na lodzie.
• 12 listopada
  • Tokio : Międzynarodowy Trybunał Wojskowy dla Dalekiego Wschodu skazał wszystkich oskarżonych japońskich wojskowych za dokonane zbrodnie w czasie II wojny światowej .
  • ostatni kurs tramwaju w Igławie .
• 10 grudnia – Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych uroczyście uchwaliło Powszechną Deklarację Praw Człowieka .
• 26 grudnia – kardynał József Mindszenty został uwięziony przez węgierskie władze komunistyczne.

Urodzili się

• 5 stycznia - Longin Komołowski , polski polityk
• 6 stycznia - Jan Widacki , polski adwokat, profesor i dyplomata
• 7 stycznia
  • Koloman Gögh , czeski piłkarz , trener piłkarski , reprezentant Czechosłowacji , mistrz Europy (zm. 1995 )
  • Kenny Loggins , amerykański piosenkarz, muzyk, kompozytor.
• 9 stycznia
  • Susana Dosamantes , meksykańska aktorka
  • Jan Tomaszewski , polski piłkarz, trener i publicysta sportowy
• 22 stycznia - Ewa Kania , polska aktorka i reżyser
• 25 stycznia - Wojciech Mann , polski dziennikarz muzyczny
• 27 stycznia - Michaił Barysznikow , rosyjski tancerz
• 4 lutego - Alice Cooper , amerykański muzyk rockowy.
• 5 lutego
  • Barbara Hershey , amerykańska aktorka
  • Sven Goran Eriksson , angielski trener piłkarski szwedzkiego pochodzenia
• 28 lutego - Mercedes Ruehl , amerykańska aktorka
• 1 marca - Burning Spear , jamajski muzyk
• 2 marca - Krzysztof Majchrzak , polski aktor
• 9 marca - Daniela Chrapkiewicz , polska polityk
• 11 marca - Dominique Sanda , francuska aktorka
• 14 marca - Billy Crystal , amerykański aktor i pisarz
• 26 marca - Steven Tyler , amerykański wokalista, współzałożyciel zespołu Aerosmith
• 28 marca - Dianne Wiest , amerykańska aktorka
• 1 kwietnia - Wojciech Jasiński , polski polityk
• 4 kwietnia - William Gibson , amerykański pisarz science fiction
• 7 kwietnia - Jerzy Grunwald , polski wokalista, instrumentalista, kompozytor i producent muzyczny
• 9 kwietnia - Siergiej Lebiediew , rosyjski wojskowy i funkcjonariusz służb specjalnych
• 11 kwietnia - Władysław Lisewski , prezydent Szczecina
• 28 kwietnia - Terry Pratchett , angielski pisarz fantasy
• 4 maja - Jerzy Tupou V , król Tonga
• 12 maja - Adam Ziemianin , polski poeta
• 21 maja - Małgorzata Łukasiewicz , polska tłumaczka literatury pięknej, krytyk literacki
• 25 maja - Klaus Meine , niemiecki piosenkarz, wokalista i frontman grupy The Scorpions
• 26 maja - Leon Kieres , polski prawnik
• 28 maja - Bożena Sławiak , polska polityk
• 30 maja - Alicja Majewska , polska piosenkarka
• 31 maja
  • John Bonham , perkusista rockowy, członek zespołu Led Zeppelin (zm. 1980 )
  • Janusz Weiss
• 4 czerwca - Marek Rymuszko , literat, dziennikarz, prezes Krajowego Klubu Reportażu, red. nacz. miesięcznika " Nieznany Świat "
• 16 czerwca - Ilona Kuśmierska , wybitna aktorka i reżyser
• 20 czerwca - Grażyna Ciemniak , polska polityk
• 21 czerwca - Andrzej Sapkowski , polski pisarz fantasy
• 29 czerwca - Ian Paice , brytyjski perkusista, członek Deep Purple
• 2 lipca - Józef Skrzek , polski muzyk rockowy
• 14 lipca - Berhaneyesus Demerew Souraphiel CM, Arcybiskup Addis Abeby
• 20 lipca - Anna Chodakowska , polska aktorka
• 21 lipca - Cat Stevens , brytyjski muzyk
• 30 lipca - Jean Reno , francuski aktor
• 1 sierpnia – David Gemmell , brytyjski pisarz fantasy (zm. 2006 )
• 3 sierpnia - Antoni Macierewicz , polski polityk
• 6 sierpnia - Nikołaj Awiłow , ukraiński lekkoatleta
• 14 sierpnia - Jerzy Bolesław Lewandowski , polski naukowiec, profesor zwyczajny nauk technicznych i ekonomicznych
• 20 sierpnia - Robert Plant , wokalista rockowy, członek zespołu Led Zeppelin
• 24 sierpnia - Jean-Michel Jarre , muzyk francuski
• 26 sierpnia - Bożena Dykiel , polska aktorka
• 27 sierpnia - Marj Mitchell , kanadyjska curlerka (zm. 1983 )
• 10 września - Tony Gatlif , francuski reżyser
• 12 września - Jadwiga Rubiś , fotoreporterka, dziennikarka (zm. 2000 )
• 19 września - Jeremy Irons , brytyjski aktor
• 26 września - Olivia Newton John, australijska aktorka i piosenkarka
• 29 września - Theo Jörgensmann , klarnecista niemiecki
• 7 października - Tadeusz Raszyk , polski duchowny luterański, proboszcz parafii w Poznaniu
• 10 października - Władysław Komendarek , polski muzyk elektroniczny klawiszowiec zespołu exodus od 1984 grający i komponujący solo
• 15 października - Chris De Burgh , piosenkarz z Argentyny
• 17 października - Robert Jordan , amerykański pisarz fantasy (zm. 2007 )
• 24 października - Marek Siudym , polski aktor
• 25 października - Glenn Tipton , brytyjski gitarzysta zespołu Judas Priest
• 28 października - Krzysztof Materna , polski aktor
• 30 października - Ilda Figueiredo , portugalska polityk
• 6 listopada - Glenn Frey , amerykański muzyk, wokalista, kompozytor, autor tekstów oraz producent nagrań zespołu Eagles
• 14 listopada – Karol , książę Walii , brytyjski następca tronu
• 21 listopada - Lonstar , polski muzyk country
• 28 listopada - Agnieszka Holland , polska reżyser filmowa
• 2 grudnia - Jan Prochyra , wybitny aktor
• 3 grudnia
  • Ozzy Osbourne , angielski piosenkarz heavymetalowy
  • Adam Przybecki , polski duchowny katolicki , redaktor naczelny Przewodnika Katolickiego , profesor Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza
• 21 grudnia - Samuel L. Jackson , amerykański aktor i producent filmowy
• 27 grudnia - Gerard Depardieu , francuski aktor

Zmarli

• 24 stycznia - Józef Giaccardo , ksiądz włoski, pierwszy kapłan i pierwszy wikariusz generalny Towarzystwa Świętego Pawła. Błogosławiony Kościoła katolickiego (ur. 1896 )
• 26 stycznia - John Lomax , pionier muzykologii i folklorystyki w USA (ur. 1867 )
• 30 stycznia
  • Mahatma Gandhi , indyjski prawnik, pisarz, filozof i polityk (ur. 1869 )
  • Orville Wright , amerykański pilot (ur. 1871 )
• 11 lutego - Siergiej Eisenstein , radziecki reżyser filmowy (ur. 1898 )
• 10 marca - Jan Masaryk , polityk czechosłowacki (ur. 1886 )
• 31 marca - Egon Erwin Kisch , pisarz, dziennikarz i reporter pochodzenia czeskiego piszący po niemiecku (ur. 1885 )
• 18 kwietnia - Wincenty Pstrowski , górnik w kopalni "Jadwiga", ogłoszony przez propagandę PRL jako pierwszy "przodownik pracy" (ur. 1904 )
• 6 maja - Jan Koj , polski polityk i działacz społeczny (ur. 1888 )
• 12 maja - Stanisław Kasznica , ostatni komendant Narodowych Sił Zbrojnych (stracony w więzieniu na Mokotowie) (ur. 1908 )
• 25 maja - Witold Pilecki , polski wojskowy, żołnierz podziemia, organizator ruchu oporu w Auschwitz-Birkenau (ur. 1901 )
• 6 czerwca - Louis Lumiere , wynalazca francuski (ur. 1862 )
• 21 lipca - Arshile Gorky , malarz amerykański (ur. 1904 )
• 17 sierpnia - Kazimierz Czachowski , polski krytyk i historyk literatury (ur. 1890 )
• 3 września - Edvard Beneš , polityk czeski (ur. 1884 )
• 10 września - Ferdynand I Koburg , car Bułgarii (ur. 1861 )
• 17 września
  • Ruth Benedict , amerykańska uczona, antropolog (ur. 1887 )
  • Folke Bernadotte , szwedzki dyplomata (ur. 1895 )
• 1 października - Adolf Szyszko-Bohusz , polski architekt i konserwator (ur. 1883 )
• 22 października - August Hlond , prymas Polski (ur. 1881 )
• 24 października - Ferenc Lehár , węgierski kompozytor operetkowy (ur. 1870 )
• 14 grudnia
  • Jerzy Broński , polski żołnierz (ur. 1906 )
  • Stefan Długołęcki , polski żołnierz (ur. 1906 )
• 28 grudnia
  • Jan Czeredys , polski żołnierz (ur. 1912 )
  • Mieczysław Oborski , polski żołnierz (ur. 1900 )
  • Mahmoud an-Nukrashi Pascha, egipski polityk, premier Egiptu (ur. 1888 )
  • Feliks Stroiński , polska ofiara represji stalinowskich (ur. 1899 )

Zdarzenia astronomiczne

• 1 listopada - całkowite zaćmienie Słońca

Nagrody Nobla

• z fizyki - Patrick Blackett
• z chemii - Arne Tiselius
• z medycyny - Paul Müller
• z literatury - Thomas Stearns Eliot
• nagroda pokojowa - nagrody nie przyznano

Zobacz też

• Kalendarium polityczne 1948
• Oskary w roku 1948
• 1948 w filmie
• 1948 w muzyce
• 1948 w literaturze
• 1948 w informatyce

Święta ruchome

• Tłusty czwartek : 5 lutego
• Ostatki : 10 lutego
• Popielec : 11 lutego
• Niedziela Palmowa : 21 marca
• Wielki Czwartek : 25 marca
• Wielki Piątek : 26 marca
• Wielka Sobota : 27 marca
• Wielkanoc : 28 marca
• Poniedziałek Wielkanocny : 29 marca
• Wniebowstąpienie : 6 maja
• Zesłanie Ducha Świętego : 16 maja
• Boże Ciało : 27 maja