Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

1 Warszawska Brygada Pancerna im. Bohaterów Westerplatte

1 Warszawska Brygada Pancerna im. Bohaterów Westerplatte

1 Brygada Pancerna
Pomnik polskich żołnierzy 1 Brygady Pancernej im. Bohaterów Westerplatte i radzieckich na cmentarzu w Łężycach
Historia
Państwo   Polska
Sformowanie 19 sierpnia 1943
Rozformowanie 6 lutego 1946
Nazwa wyróżniającaWarszawska
PatronBohaterowie Westerplatte
Tradycje
Święto 5 sierpnia
Tradycje jednostki kontynuuje lub kontynuowały 14 Brygada Zmechanizowana
Dowódcy
Pierwszypłk Jan Mierzycan
Ostatnippłk Aleksander Malutin
Działania zbrojne
II wojna światowa ( bitwa pod Studziankami )
Organizacja
Podporządkowanie 1 Korpus Polski w ZSRR (1943-44)
1 Armia Polska w ZSRR /8 Armia Gwardii/ 1 Armia Wojska Polskiego /8 Korpus Zmechanizowany/1 Korpus Pancerny/132 Korpus Armijny
Rodzaj wojsk Wojska pancerne
Rodzaj sił zbrojnych Wojska lądowe
Składpatrz niżej
Jan Mierzycan oraz inni członkowie brygady na przyczółku warecko-magnuszewskim

1 Warszawska Brygada Pancerna im. Bohaterów Westerplatte – jednostka pancerna Wojska Polskiego sformowana na bazie 1 pułku czołgów w obozie bieloomuckim pod Sielcami na mocy rozkazu dowódcy 1 Korpusu PSZ w ZSRR nr 1 z 19 sierpnia 1943 r.

Spis treści

Historia

Zaprzysiężenia dokonano w obozie sieleckim 11 listopada 1943 ; przysięga uzupełnień odbyła się w Siekierzycach 1 czerwca 1944.

Sztandar ufundowany przez Związek Patriotów Polskich wręczył brygadzie zastępca ds. liniowych dowódcy korpusu gen. Świerczewski . Drugi, honorowy sztandar ufundowany przez społeczeństwo Dorohuska , został wręczony przez Jadwigę Wojtalową – żołnierza Batalionów Chłopskich.

22 września 1943 r. ze składu brygady wyłączono 1 pułk czołgów , który to podporządkowany 1 DP uczestniczył w bitwie pod Lenino . Pozostałe siły brygady w czasie walk przebywały w obozie bieloomuckim.

6 kwietnia 1944 r. brygadę przetransportowano do Siomak w rejonie Berdyczowa . 21 lipca brygada wymaszerowała w kierunku frontu trasą przez: Jezierzany, Turzysk, Nowosiółki i Maszów. 24 sierpnia przekroczyła Bug pod Dorohuskiem i osiągnęła wieś Rudnik pod Lublinem . Przesunięta do pierwszego rzutu wojsk polskich, w nocy na 31 lipca przemaszerowała trasą przez Lublin , Kurów, Żyrzyn do wsi Zagrody, a stamtąd 9 sierpnia do Łaskarzewa .

Podporządkowana radzieckiej 8 A gwardii, przeprawiła się przez Wisłę na przyczółek warecko-magnuszewski i do 17 sierpnia toczyła krwawe walki z 1 Dywizją Pancerno-Spadochronową "Hermann Göring" .

18 sierpnia brygada wróciła w podporządkowanie 1 Armii WP i rozlokowała się w okolicy Magnuszewa , gdzie stacjonowała do 11 września . W tym czasie dokonano reorganizacji brygady, likwidując strukturę pułkową i wprowadzając batalionową .

15 września ze składu brygady wydzielono 1 batalion czołgów, bpzmot i 2 bas, które uczestniczyły w walkach o Pragę i pod Jabłonną.

Podczas ofensywy styczniowej brygada działała jako awangarda sił głównych 1 AWP. Podczas marszu w kierunku Bydgoszczy brygadę podporządkowano dowódcy 47 A i w jej składzie wzięła udział w zdobyciu tego miasta.

Podczas przełamywania głównej pozycji Wału Pomorskiego , będąc w składzie zgrupowania uderzeniowego armii, większością sił wspierała 2 DP w natarciu na Mirosławiec . Uczestnicząc w działaniach zaczepnych 1 Armii WP w kierunku Bałtyku brygada 20 lutego wkroczyła do Wierzchowa, 24 lutego do Osieka, a dalej do Złocieńca i Bierzwnicy.

W kolejnych miesiącach, będąc w podporządkowaniu różnych sowieckich związków operacyjnych, uderzyła min. na Wejherowo i wspólnie z nimi zajęła je. Od 12 do 17 marca brygada toczyła walki o Janów . W okresie 26— 28 marca uczestniczyła w wyzwoleniu Gdyni. Końcowym etapem działań 1 BPanc był udział w zdobyciu Gdańska , gdzie częścią swoich sił toczyła zacięte walki uliczne. Atakiem na stanowiska baterii nadbrzeżnej na Oksywiu zakończyła działania bojowe. 7 kwietnia przeszła z Gdyni przez Orłowo , Sopot do Gdańska, gdzie pozostała w obronie wybrzeża do końca maja 1945 r.

Część jej czołgów po wyremontowaniu w bazie remontowej w Świdwinie została włączona do 4 pułku czołgów ciężkich i wspólnie z nim, jako kompania czołgów średnich, walczyła w operacji berlińskiej, kończąc swój szlak bojowy nad Łabą dwoma sprawnymi czołgami.

Na mocy rozkazu dowódcy 1 Armii WP nr 060 z 24 lutego 1945 r. otrzymała miano „Warszawskiej”.

9 kwietnia 1945 r. została odznaczona przez Naczelnego Dowódcę WP Krzyżem Grunwaldu II kl. , a 6 maja 1945 r. Orderem Czerwonego Sztandaru , przyznanym przez Radę Najwyższą ZSRR .

24 maja brygada otrzymała rozkaz przegrupowania się do Siedlec . Do 9 czerwca wszystkie pododdziały zajęły koszary w mieście. Łącznie z Gdańska przetransportowano: 13 czołgów, 1 samochód pancerny BA-64, 15 samochodów osobowych, 169 samochodów ciężarowych, 52 samochody specjalne, 11 motocykli, 2 traktory. 14 czerwca przybyło 11 czołgów wyremontowanych w 24 Bazie Armijnej.

W lipcu 1945 roku pododdziały Brygady zostały użyte do walk ze zbrojnym podziemiem - podjęto walkę z oddziałami "Tura" i "Szumnego", w sierpniu zaś, mimo zakazu występowania przeciwko zbrojnemu podziemiu ( amnestia ), po uzyskaniu dodatkowego rozkazu - podjęto walkę z oddziałami "Młota" i "Zygmunta".

28 sierpnia Brygada przegrupowała się "na kołach" do Legionowa i tam zajęła koszary.

6 lutego 1 Warszawską Brygadę Pancerną im. Bohaterów Westerplatte przeformowano na 1 Warszawski Pułk Czołgów im. Bohaterów Westerplatte .

5 czerwca 1946 roku Pułk przedyslokowany został do Modlina .

Dowódcy

Skład

w okresie 19 sierpnia 1943 r. – 7 września 1944 r.

dowództwo , kompania dowodzenia, 1 i 2 pułk czołgów, batalion piechoty zmotoryzowanej, kompania technicznego zaopatrzenia, kompania przeciwlotniczych wkm i in.

Od 7 września 1944 r. do końca wojny:

dowództwo , kompania dowodzenia 1, 2 i 3 batalion czołgów, batalion piechoty zmotoryzowanej, kompania technicznego zaopatrzenia, kompania przeciwlotniczych wkm , pluton medyczno-sanitarny i in.;

Łącznie 253 oficerów , 502 podoficerów , 591 szeregowych , 65 czołgów T-34 , 3 samochody pancerne BA-64 , 4 działa SU-57 i SU-76 , 6 moździerzy 82 mm, 18 rusznic ppanc., 35 wkm .

Walki

Bitwa pod Studziankami

Udział w wyzwoleniu Pragi i w walkach pod Jabłonną

T-34/76 czołg podstawowy brygady w początkowym okresie

1 BPanc działając w składzie 1 armii WP wykonywała zadanie bezpośredniego wsparcia piechoty w ramach operacji zaczepnej radz. 47 A. Celem operacji była likwidacja niemieckiego przyczółka w widłach Wisły i dolnej Narwi. Obrona przyczółka przebiegała na północ od Zegrza, na zachód od Wołomina , Starej Miłosny i Międzylesia i stanowiła węzłowy element obrony środkowej Wisły. Broniły go jednostki 4 KPanc SS z niemiecką 9 Armią. Ważną częścią tego przyczółka był umocniony rejon prawobrzeżnej Warszawy. 10 września 1 DP działając w składzie 125 KA radz. 47 Armii wyruszyła do natarcia w kierunku Pragi. 14 września rano 2 i 3 pułk piechoty 1 DP zostały wzmocnione batalionem czołgów. 2 kcz została przydzielona do wsparcia 2 pułku piechoty działającego w kierunku ogrodu zoologicznego, 1 kcz wspierała natarcie 3 pułku piechoty w kierunku mostu kolejowego pod Cytadelą. Tocząc ciężkie walki uliczne oddziały wyparły nieprzyjaciela ze śródmieścia Pragi i opanowały wschodni brzeg Wisły. Do pododdziałów 1 BPanc dołączyły ochotniczo grupy powstańców AK z Pragi, m.in. grupa ppor. Józefa Polaka, która działając jako desant czołgowy torowała drogę wozom 1 BPanc, wskazywała przejścia i usuwała zapory.

29 września , wobec zagrożenia prawego skrzydła 1 armii WP na Pradze przez niemieckie siły pancerne, broniący się tu 6 pułk piechoty 2 DP na odcinku Zacisze-Ząbki został wzmocniony 1 batalionem czołgów.

W dniach 24— 28 października oddziały 1 armii WP w składzie 1 i 2 DP, 1 kcz z 1 BPanc i in., działając wraz z jednostkami radzieckimi, stoczyły walkę w celu zmniejszenia niemieckiego przyczółka w widłach Wisły i dolnej Narwi. Przed frontem jednostek polskich broniły się oddziały 4 Szturmowej Dywizji SS, wzmocnione artylerią i 6-lufowymi moździerzami. Przednia linia obrony przebiegała od południowego skraju Marcelina przez folwark Białołęka, południowo-zachodni skraj Annopola do Żerania. Przedpole było pokryte zabudową typu podmiejskiego, w ogrodach pocięte gęstą drożnią, rowami i kanałami. W suterenach domów znajdowały się gniazda ogniowe, na drogach przeszkody i pola minowe. 27 października dowódca 1 BPanc rozkazał 1 kcz przejść do rejonu Białołęki do dyspozycji dowódcy 1 pułku piechoty. Wieczorem, dla zamaskowania warkotu czołgów, piechota otworzyła ogień i 1 kcz w składzie 9 czołgów podeszła do Białołęki, Jeden czołg został uszkodzony na minie. 1 pułk piechoty wraz z 1 kcz otrzymały zadanie wyruszenia do natarcia o godz. 6 w ogólnym kierunku po osi szosy Jabłonna , Nowy Dwór . Na prawo sąsiadem był 101 pułk piechoty radz. 63 DP, na lewo 3 pułk piechoty 1 DP. Po 20-minutowym przygotowaniu artyleryjskim, w którym uczestniczyły również czołgi, natarcie ruszyło. O godz. 10 nieprzyjaciel przeszedł do kontrataków , zwłaszcza na kierunku 3 pułku piechoty. Walka przedłużyła się do godzin nocnych, pociągając za sobą uszkodzenie 2 czołgów. 19 października opanowano Płudy i Wiśniewo . Osiągnięto skraj lasu na wzgórzu w m. Buchnik i przeprowadzono przegrupowanie do szturmu Jabłonny, z zadaniem opanowania tej miejscowości, a zwłaszcza znajdującego się tam węzła dróg na Nowy Dwór i Legionowo . W tym czasie nieprzyjaciel podciągnął do Jabłonny posiłki w składzie pułku piechoty i 8 ciężkich czołgów, które przeprawiono przez Wisłę w rejonie Rajszewa. Zepchnęło ono piechotę 1 pułku piechoty wzdłuż szosy i zagroziło stanowisku dowodzenia pułku. Na rozkaz dowódcy 1 pułku płk. Czerwińskiego 1 kcz, złożona z 8 wozów T-34 , wyruszyła po osi szosy w kierunku garbu terenowego w Buchniku . Jednocześnie od strony Jabłonny, również po osi szosy, uderzyło 8 czołgów niemieckich. Na grzbiecie wzgórza doszło do boju spotkaniowego , w wyniku którego wróg wycofał się. W ślad za nieprzyjacielem piechota i wozy 1 kcz wdarły się do Jabłonny. Niemcy stracili 4 czołgi i 12 dział, a 1 kcz trzy czołgi, z których pierwszy spłonął, drugi został rozbity przez strącenie wieży, a trzeci unieruchomiony pociskiem działowym. Poległo czterech czołgistów, a sześciu zostało rannych. W sumie 1 kcz straciła 5 czołgów.

Po zdobyciu Jabłonny 1 DP przeszła do obrony osiągniętej rubieży i pozostawała na niej do 16 stycznia 1945 r., to jest do rozpoczęcia ofensywy styczniowej.

W Operacji Warszawskiej i pościgu do Bydgoszczy

1 BPanc przeszła przez Wisłę po mostach pod Tarnowem i wieczorem zgrupowały się w lesie na północny zachód od Magnuszewa . 16 stycznia 1 BPanc przeprawiła się przez Pilicę w rejonie Ostrołęki. Wieczorem zatrzymała się w rejonie Żelazna, Piekut i nawiązała współdziałanie z 1 DP. Nocą 17 stycznia wykonała marsz w kierunku Piaseczna. Rankiem brygada opanowała miasto, a następnie uderzyła w kierunku na Lesznowolę, Raków, Włochy, odcinając Niemcom drogi odwrotu. Jedna z kompanii brygady została użyta do walk w centrum Warszawy gdzie wspierała pododdziały 6 DP. Po przełamaniu obrony nad Wisłą i likwidacji warszawskiego zgrupowania nieprzyjaciela 1 BPanc, podporządkowana czasowo radz. 47 A, maszerowała trasą przez: Włochy, Łazy, Gostynin, Inowrocław. 23 stycznia podeszła do Torunia i miała być użyta do walk o miasto. Otrzymawszy jednak nowy rozkaz 1 BPanc przemaszerowała do Bydgoszczy. Na podejściu do mostu w rejonie ul. Dalekiej czołowy oddział brygady rozbił niemiecką kolumnę samochodową i przełamał obronę na peryferiach miasta. Czołgi wdarły się do miasta, spychając nieprzyjaciela za Brdę. 26 stycznia dwa plutony czołgów, wraz z radziecką piechotą przeprawiły się przez most na Brdzie i ubezpieczone na skrzydłach przez pododdziały 1 Samodzielnej Brygady Kawalerii, zlikwidowały opór nieprzyjaciela. Następnego dnia przy czynnej pomocy miejscowej ludności Bydgoszcz została oczyszczona z ostatnich grup niemieckich.

Przełamanie Wału Pomorskiego

29 stycznia 1 armia WP wyruszyła z rejonu Bydgoszczy w kierunku zachodnim ugrupowana w dwie kolumny. Jednostki pancerne: 1 samodzielny batalion rozpoznawczy (sbrozp), podporządkowany dowódcy 1 Samodzielna Brygada Kawalerii oraz 1 BPanc i podporządkowany jej 13 samodzielny pułk artylerii samobieżnej (13spas), a także 4 pułk czołgów ciężkich (pczc) i podporządkowany mu 7 samodzielny dywizjon artylerii samobieżnej miały zadanie posuwania się wyznaczonymi kolumnami w gotowości do zabezpieczenia prawego skrzydła armii. W praktyce jednak wymarsz jednostek pancernych uległ znacznemu opóźnieniu na skutek całkowitego braku paliwa spowodowanego trudnościami dowozu (mrozy, śnieżyce}. 1 BPanc podczas marszu wchodziła kilkakrotnie swymi ubezpieczeniami w kontakt z grupami nieprzyjaciela, które niszczyła lub spychała. 4 lutego była skoncentrowana w rejonie Radawnicy.

9 lutego , dysponując pięćdziesięcioma czołgami , wraz z 13 spas, we współdziałaniu z 2 DP, otrzymała zadanie zdobycia Mirosławca . Natarcie ruszyło 10 lutego . Na podejściach do Mirosławca Niemcy zorganizowali silną obronę przeciwpancerną stosując zasadzki czołgowe. Wobec pomyślnego rozwoju natarcia pododdziały brygady z desantem piechoty na czołgach w rejonie Oleśna i Nieradza, wysunęły się przed szyki fizylierów . Pozbawione osłony piechoty i środków przeciwlotniczych, czołgi zostały jednak dwukrotnie zaatakowane uderzeniami nieprzyjacielskiego lotnictwa, a na przedpolu Mirosławca ogniem pociągu pancernego . Wieczorem 10 lutego Mirosławiec został zdobyty. Zwycięstwo to zostało okupione dużymi stratami w ludziach i sprzęcie (szczególnie w 2 batalionie czołgów).

W Operacji Pomorskiej

1 BPanc oraz 13 spas, działając jako czołgi bezpośredniego wsparcia piechoty, miały wykonać uderzenie w rejonie Żabina i następnie rozwinąć natarcie w kierunku Borujska. Brygada dysponując 29 czołgami wspierała 2 DP.

Siłami 1 batalionu (czternaście czołgów ) i 2 batalionu (sześć czołgów) oraz 13 spas (11 dział) zajęły podstawę wyjściową w rejonie stacji kolejowej Borujsko . 3 batalion (siedem czołgów) pozostał w odwodzie. Na odcinku 5 pułku piechoty natarcie zostało powstrzymane w silnie umocnionym punkcie oporu. O godz. 15 do walki wszedł 4 pułk piechoty wraz z 1 batalionem czołgów, baterią 13 spas (pięć dział) i żołnierzami bpzmot jako desantem na czołgach. Czołgi wraz z desantem wyprzedziły piechotę i wdarły się w obronę nieprzyjaciela, gdzie napotkały jednak przeszkody ziemne i ukrytych niszczycieli czołgów z panzerfaustami . Natarcie czołgów utknęło. W tej sytuacji decydującą rolę odegrała grupa konna 1 SBK, której szarża zaskoczyła wroga, wywołując panikę w jego szeregach. Borujsko zostało zdobyte.

Brygada straciła 16 poległych, 30 rannych, 1 czołg spalony i 3 uszkodzone.

2 marca trwały ciężkie walki w rejonie Żabina i stacji kolejowej Wierzchowo , gdzie walczyły 4 i 6 pułk piechoty 2 DP oraz 14 pułk piechoty 6 DP. Po południu skierowano tu 1 i 2 batalion czołgów. 4 pułk piechoty wraz z 2 batalionem czołgów i baterią dział pancernych uderzył na Żabin odrzucając nieprzyjaciela w kierunku stacji Wierzchowo . Doszło do gwałtownego starcia z grupą niemieckich dział pancernych. 2 batalion czołgów stracił trzy czołgi spośród czterech, którymi dysponował (czołg dowódcy przekazano do 3 batalionu czołgów). 2 batalion czołgów pozostał bez sprzętu do 10 marca . W tym czasie 6 pułk piechoty wraz z 1 batalionem czołgów i dwoma bateriami 13 spas przekroczył przesmyk między jeziorami i uderzył na Żabinek, broniony m.in. ogniem okopanych dział pancernych. Dwa polskie czołgi zostały spalone, dwa inne zaś oraz działo samobieżne uszkodzone. Pozostałe czołgi wycofały się.

Następnego dnia 14 pułk piechoty 6 DP, po przełamaniu oporu nieprzyjaciela w rejonie Smolnych Gór, rozwinął natarcie na stację Wierzchowo . Skierowano tu z odwodu 3 batalion czołgów z desantem piechoty zmotoryzowanej. W rejonie tym działały oddziały 2 DP. Jednocześnie do wznowienia natarcia na Żabinek użyto desantu piechoty na czołgach i działach pancernych (cztery czołgi 1 bcz i pięć dział pancernych z fizylierami z 3 batalionu 6 pp). Po przełamaniu niemieckiej pozycji pod Wierzchowem 1 armia WP przeszła do pościgu w kierunku wybrzeża.

W walkach o Gdynię i Gdańsk

T-34/85 czołg podstawowy brygady końcowym okresie wojny

Po przełamaniu niemieckich pozycji na Pomorzu Zachodnim 8 lutego 1945 r. 1 BPanc, została wyłączona ze składu 1 Armii WP i podporządkowana 2 Frontowi Białoruskiemu . W tym czasie wojska niemieckiej 2 A zostały odcięte od głównych sił Grupy Armii "Wisła" i w rejonie Gdyni i Gdańska przyparte do morza przez jednostki 2 Frontu Białoruskiego. Rejon Pomorza Gdańskiego wraz z portami był silnie umocniony. Niemcy walczyli przy wsparciu jednostek marynarki wojennej i kontynuowali pośpieszną ewakuację morzem.

Po wykonaniu przemarszu po trasie: Ramlewo , Białogard , Koszalin , Sławno , Słupsk 12 marca 1 BPanc została podporządkowana dowódcy 8 KZmech radz. i uzupełniona 25 czołgami. Wspierając natarcie radz. 321 i 329 pułków piechoty uderzyła z zachodu i północy na Wejherowo . Atakując wozami bojowymi i grupami fizylierów , brygada przełamała obronę nieprzyjaciela i przeszła do pościgu . Zniszczyła cofające się kolumny niemieckie pod Miechowem i Redą , opanowała Białą Rzekę oraz usiłowała uchwycić przejście przez rów przeciwczołgowy przed Janowem. Zaskoczenie nie powiodło się. Brygada przeszła do systematycznego natarcia na silnie umocnioną obronę nieprzyjaciela. Nocą 14 lutego 2 i 3 batalion czołgów wraz z radziecką piechotą 101 DP oraz odwodowym batalionem piechoty zmotoryzowanej zaatakowały wzdłuż szosy pod Janowem. Atak ten nie dał jednak spodziewanych rezultatów. 1 BPanc straciła osiem czołgów, z czego siedem ewakuowano z pola walki. Nieprzyjaciel wprowadził na ten odcinek jednostki odwodowe: m.in. 4 Dywizję SS "Polizei".

17 marca 1 BPanc przeszła marszem nocnym przez: Redę, Wejherowo , Zamek, Nowy Dwór, Bieszkowice , Koleczkowo , Głodówko i następnego dnia osiągnęła rejon Łężyc . 3 batalion czołgów wraz z radz. 101 DP przeprowadził rozpoznanie walką w rejonie wzg. 165,0. Wieczorem 18 marca 1 BPanc podporządkowano 1 KPanc (radz.) i przesunięto do drugiego rzutu. W rejonie Rogulewo , gdzie pozostała do 21 marca , przyjmując uzupełnienie sprzętu i dokonując remontów.

Po trzydniowych walkach wojska radzieckie 23 marca osiągnęły brzeg Zatoki Gdańskiej w rejonie Sopotu . Zgrupowanie niemieckie zostało rozcięte na dwie izolowane części. Wobec odrzucenia przez niemieckie dowództwo wezwania do kapitulacji , rozpoczęto likwidację obu okrążonych zgrupowań. 1 BPanc przeszła do rejonu na zachód od Wielkiego Kacka , skąd rozpoczęła natarcie na Gdynię. Przy podejściu do Wielkiego Kacka szybkim manewrem brygada obezwładniła okopaną na wzg. 168,0 niemiecką baterię plot 88 mm, która to zatrzymała ogniem natarcie radz. 40 i 44 BPanc. 24 marca wraz z radzieckimi brygadami pancernymi 1 BPanc osiągnęła główną pozycję obrony nieprzyjaciela w rejonie Małego Kacka . Rozdrobniona na pododdziały, ze względu na bardzo podmokły teren, w ciągu całego dnia toczyła zaciekłe walki. Nocą, we współdziałaniu z radziecką piechotą, odparła niemiecki kontratak.

Rano 25 marca główny pas obrony niemieckiej został przełamany. Brygada przeszła do Witomina, i skrajem lasu z radzieckimi 68 i 77 pułkami piechoty uderzyła na miasto, osiągając 26 marca cegielnię na jego południowym skraju. W nocy 27 marca , po wykonaniu przejść w zaporach , brygada kontynuowała szturm miasta przy wsparciu artylerii . Przez tory kolejowe wdarła się na ul. Świętojańską i w południe, po uporczywych walkach, dotarła do pl. Kaszubskiego i Yacht Clubu.

Z zachodu szturmowały jednostki radzieckie, spychając nieprzyjaciela w kierunku portu. Niemcy, osłaniając się ogniem baterii nadbrzeżnych i sześciu niszczycieli , rozpoczęli ewakuację na Kępę Oksywską . Walki trwały całą noc ( 28 marca ) Rano oddziały radzieckie, nacierające z północy, odcięły drogi odwrotu na Kępę Oksywską, południowe zaś zgrupowania wojsk radzieckich złamały opór oddziałów broniących podejścia do portu i opanowały całe miasto.

W okresie likwidacji obrony niemieckiej w Gdyni wzrastało nasilenie walk jednostek radz. 2 A o Gdańsk . Jednostki te zdobyły Orunię , dworzec przetokowy i wdarły się do miasta. Od południowego zachodu jednostki radz. 65 A zdobyły przedmieście Emaus i rozpoczęły walki o centrum. Nacierając wzdłuż wybrzeża morskiego opanowały przedmieście Zaspy.

Dwór Artusa

Gwoli sprawiedliwości dziejowej do walki o Gdańsk skierowano część sił 1 BPanc – batalion piechoty zmotoryzowanej, wsparty plutonem czołgów. Nawiązał on walkę w zachodniej części miasta i 28 marca , dotarł do Dworu Artusa gdzie żołnierze brygady zawiesili polską flagę.

Wieczorem 29 marca opór nieprzyjaciela w Gdańsku został złamany.

W ramach przegrupowań dokonanych od 29 marca do 1 kwietnia 1 BPanc weszła w skład radz. 132 KA. 29 marca ześrodkowała się na przedmieściu Chyloni z zadaniem rozpoznania nieprzyjaciela na Kępie Oksywskiej. Zadanie to wykonał 3 batalion czołgów osiągając rejon wzg. 60,0, gdzie stwierdził silnie rozbudowaną obronę niemiecką na Kępie Oksywskiej. 30 marca 3 bcz został podporządkowany radz. 40 KA i ześrodkował się w rejonie Zagórza. 2 bcz wspierał w tym dniu natarcie radzieckiego pułku piechoty i również przeszedł do rejonu Zagórza.

1 BPanc przez Janowo i Rumię przemaszerowała do rejonu kolonii Dębogórze , gdzie zajęła podstawy wyjściowe do działań na Kępę Oksywską. Przez cały dzień brygada prowadziła walki obronne, odpierając kontrataki nieprzyjaciela. 1 kwietnia , wspierając piechotę radziecką, osiągnęła folwark Dębogórze , skąd jednak wycofała się pod silnym ogniem artylerii niemieckiej. Atak ponowiono w nocy, lecz rano, na skutek niemieckiego kontrataku brygada ponownie wycofała się do lasu. Dopiero po trzecim ataku odzyskała folwark , rozbijając niemiecką piechotę .

3 kwietnia brygada walczyła o przełamanie niemieckiej obrony wzdłuż szosy Pogórze - Kosakowo . Nazajutrz opanowała Suchy Dwór , a 2 batalion czołgów brawurowym atakiem zdobył część Pogórza. 5 kwietnia 1 BPanc resztką czołgów i spieszonych załóg wspierała radz. 10 DP, opanowując ostatecznie Pogórze i Kosakowo. Po wyzwoleniu obu miejscowości brygada oderwała się od piechoty i manewrem od południa dotarła do Babiego Dołu. W godzinach popołudniowych atakiem na stanowiska baterii nadbrzeżnej na Oksywiu zakończyła działania bojowe.

7 kwietnia przegrupowała się z Gdyni przez Orłowo , Sopot do Gdańska , gdzie pozostała w obronie wybrzeża do 13 czerwca 1945 r.

Ciekawostki

Załoga czołgu Rudy z książki Janusza Przymanowskiego pt: " Czterej pancerni i pies " należała właśnie do 1 brygady im. Bohaterów Westerplatte.

Przekształcenia

1 Warszawski Pułk Czołgów → 1 Warszawska Brygada Pancerna im. Bohaterów Westerplatte → 1 Warszawski Pułk Czołgów → 100 Pułk Zmechanizowany14 Brygada Zmechanizowana

Bibliografia

  • Stanisław Komornicki: Wojsko Polskie : krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. 3, Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego : formowanie, działania bojowe, organizacja, uzbrojenie, metryki jednostek kawalerii, wojsk pancernych i zmotoryzowanych. Warszawa : Wydaw. Ministerstwa Obrony Narodowej 1987. .
  • Magnuski, Janusz: Wozy bojowe LWP : 1943-1983. Warszawa: Wydaw. Ministerstwa Obrony Narodowej, 1985. .

Zobacz też


Inne hasła zawierające informacje o "1 Warszawska Brygada Pancerna im. Bohaterów Westerplatte":

XVI wiek ...

1972 ...

Diakon ...

Szkoci ...

Benedykt Dybowski ...

Orlęta Lwowskie ...

Insurekcja kościuszkowska ...

1977 ...

Kościuszko ...

Antoni Madaliński ...


Inne lekcje zawierające informacje o "1 Warszawska Brygada Pancerna im. Bohaterów Westerplatte":

Pochwała przyjaźni i hartu ducha w opowiadaniu ˝Stary człowiek i morze˝ (plansza 13) ...

144 I wojna światowa. Rewolucja w Rosji (plansza 12) ...

Dorastanie bohaterów (plansza 7) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie