4 października jest 277. (w latach przestępnych 278.) dniem w kalendarzu gregoriańskim . Do końca roku pozostaje 88 dni.

Święta

• imieniny obchodzą: Aurea , Dalewin , Dalwin , Dobromiła , Edwina , Euzebiusz , Faust , Franciszek , Konrad , Konrada , Lucjan , Łucjan , Petroniusz i Piotr .
• Lesotho – Dzień Niepodległości ( 1966 )
• Mozambik – Dzień Pokoju i Pojednania
• międzynarodowe
  • Światowy Dzień Zwierząt^[1], rozpoczynający Światowy Tydzień Zwierząt (do 10 października )^[2]
  • rozpoczyna się Światowy Tydzień Przestrzeni Kosmicznej (do 10 października , ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w 1999 roku)^[3]
• Polska – Światowy Dzień Onkologii (organizowany przez placówki onkologiczne)^[4]
• Rosja – Dzień Wojsk Kosmicznych
• wspomnienia i święta w Kościele katolickim ^[5][6], obchodzą:
  • św. Franciszek z Asyżu (Jan Bernardone , założyciel zakonu franciszkanów )
  • bł. Franciszek Ksawery Seelos (redemptorysta)
  • św. Petroniusz (biskup)

Wydarzenia w Polsce

• 1498 – Drohiczyn otrzymał prawa miejskie.
• 1582 – wprowadzono kalendarz gregoriański .
• 1655 – II wojna północna : siły polskie pod dowództwem Krzysztofa Żegockiego zdobyły Kościan .
• 1660 – wojna polsko-rosyjska : wojska polsko-litewskie zakończyły nieudane oblężenie Mohylewa .
• 1705 – Stanisław Leszczyński i jego żona Katarzyna Opalińska zostali koronowani na króla i królową Polski.
• 1795 – Prusacy zrabowali ze skarbca na Wawelu polskie insygnia koronacyjne .
• 1900 – otwarto Teatr Miejski we Lwowie .
• 1902 – w Toruniu powstała Spółdzielnia Mieszkaniowa "Kopernik" .
• 1936 – premiera filmu Wierna rzeka .
• 1944 – 1. dzień po upadku powstania warszawskiego : Rada Ministrów podjęła uchwałę o żałobie narodowej z powodu kapitulacji Warszawy .
• 1966 – premiera filmu Marysia i Napoleon .
• 1982 – Izba Wojskowa Sądu Najwyższego skazała zaocznie na karę śmierci byłego ambasadora PRL w Waszyngtonie Romualda Spasowskiego , który po ogłoszeniu stanu wojennego porzucił placówkę i poprosił o azyl polityczny w USA.
• 2000 – rozpoczął się XIV Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina .
• 2002 – premiera filmu Zemsta .

Wydarzenia na świecie

Plakat reklamujący Orient Express

• 1189 – III wyprawa krzyżowa : wojska Saladyna pokonały chrześcijan w bitwie pod Akką .
• 1209 – Otto IV został koronowany na cesarza rzymskiego.
• 1440 – król Danii Krzysztof Bawarski został wybrany przez szwedzki parlament na króla Szwecji .
• 1582 – papież Grzegorz XIII wprowadził w życie kalendarz gregoriański , 4 października tego roku stał się 15 października w Italii , Hiszpanii , Portugalii i Polsce , w niedługim czasie poszło za tym przykładem wiele innych krajów katolickich.
• 1636 – wojna trzydziestoletnia : Szwecja pokonała pod Wittstock połaczone siły cesarskie i saskie .
• 1674 – wojna Francji z koalicją : nierozstrzygnięta bitwa pod Enzheim .
• 1693 – wojna palatynacka : Francuzi pokonali połączone siły hiszpańsko-sabaudzkie w bitwie pod Marsaglią .
• 1745 – Franciszek I Lotaryński został koronowany na cesarza Niemiec.
• 1777 – wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych : zwycięstwo Brytyjczyków w bitwie pod Germantown.
• 1809 – Spencer Perceval został premierem Wielkiej Brytanii .
• 1824 – Meksyk stał się republiką.
• 1830 – Belgia oderwała się od Niderlandów .
• 1853 – Imperium osmańskie wypowiedziało wojnę Rosji – początek wojny krymskiej .
• 1862 – wojna secesyjna – zwycięstwo wojsk Unii w II bitwie pod Corinth.
• 1883 – rozpoczął się pierwszy kurs pociągu Orient Express .
• 1904 – założono szwedzki klub piłkarski IFK Göteborg .
• 1910 – król portugalski Manuel II uciekł do Wielkiej Brytanii . Dwa dni później w Porto oficjalnie proklamowano republikę.
• 1910 – została przyjęta flaga Bermudów .
• 1916 – założono Murmańsk .
• 1921 – Riccardo Zanella wybrany został pierwszym prezydentem Wolnego Miasta Rijeka .
• 1922 – podpisano Protokoły Genewskie .
• 1927 – John Borglum rozpoczął pracę nad wykuwaniem Mount Rushmore .
• 1940 – na granicznej Przełęczy Brenner w Alpach spotkali się Adolf Hitler i Benito Mussolini .
• 1943 – II wojna światowa : grecka wyspa Kos została zdobyta przez wojska niemieckie.
• 1943 – wojska amerykańskie zdobyły Wyspy Salomona .
• 1956 – na Morzu Północnym zatonął polski statek rybacki Cyranka . Zginęło 12 osób.
• 1957 – ZSRR wystrzelił pierwszą sztucznego satelitę Ziemi – Sputnik 1 .
• 1958 – proklamowano V Republikę Francuską .
• 1959 – wystrzelono sondę księżycową Łuna 3 .
• 1960 – po zderzeniu ze stadem szpaków runął do oceanu , krótko po starcie z Bostonu , samolot L-188 Electra . Zginęły 62 osoby, a 10 zostało rannych.
• 1964 – Włochy : otwarto Autostradę Słońca .
• 1965 – Paweł VI jako pierwszy papież odwiedził USA .
• 1965 – ukazał się pierwszy numer kubańskiego dziennika Granma .
• 1966 – Lesotho uzyskało niepodległość (od Wielkiej Brytanii ).
• 1967 – sułtan Brunei Omar Ali Saifuddin III abdykował na rzecz swego syna Hassana Bolkiaha .
• 1968 – dokonano oblotu samolotu pasażerskiego Tu-154 .
• 1974 – John Lennon wydał swój piąty solowy album Walls and Bridges .
• 1974 – w Grecji została założona partia konserwatywno-liberalna Nowa Demokracja .
• 1975 – otwarto Port lotniczy Montreal-Mirabel .
• 1982 – RFN : powstał pierwszy rząd Helmuta Kohla .
• 1983 – prezydent Ronald Reagan podpisał ustawę w sprawie nadawania programu radiowego na Kubę
• 1984 – przyjęto flagę Egiptu .
• 1986 – Jan Paweł II udał się w swą 31. podróż apostolską do Francji .
• 1991 – w Madrycie podpisano protokół do Traktatu Antarktycznego o utworzeniu Szczególnie Chronionego Obszaru Antarktyki .
• 1992 – katastrofa lotu El Al 1862 : transportowy Boeing 747 rozbił się o budynek mieszkalny w Amsterdamie . Zginęły 43 osoby, w tym 39 na ziemi.
• 1992 – w Rzymie podpisano układ pokojowy kończący wojnę domową w Mozambiku .
• 1992 – wskutek ataku szaleńca wybuchł pożar w Sali Królestwa Świadków Jehowy w Wonju ( Korea Południowa ); zginęło 15 osób, 26 zostało rannych.
• 2001 – rosyjski samolot Tu-154 rozbił się na Morzu Czarnym po przypadkowym trafieniu go ukraińską rakietą. Zginęło 78 osób.
• 2003 – w samobójczym zamachu bombowym na restaurację w izraelskiej Hajfie zginęło 21 osób, a 51 zostało rannych.
• 2004 – amerykański samolot kosmiczny SpaceShipOne odbył załogowy lot w kosmos, zdobywając Nagrodę X Prize .
• 2007 – w stolicy Demokratycznej Republiki Kongo Kinszasie , krótko po starcie rozbił się na bazarze samolot transportowy An-26 . Zginęło 51 osób (w tym 31 na ziemi), a 30 zostało rannych.
• 2008 – zakończyła się misja Polskiego Kontyngentu Wojskowego w Iraku .

Urodzili się

• 1289 – Ludwik X Kłótliwy , król Francji (zm. 1316 )
• 1379 – Henryk III Chorowity , król Kastylii (zm. 1406 )
• 1437 – Jan IV Bawarski, książę Bawarii (zm. 1463 )
• 1515 – Lucas Cranach Młodszy , niemiecki malarz (zm. 1586 )
• 1528 – Francisco Guerrero, hiszpański kompozytor (zm. 1599 )
• 1542 – Robert Bellarmin , święty , włoski duchowny katolicki, kardynał , doktor Kościoła (zm. 1621 )
• 1550 – Karol IX Sudermański , król Szwecji (zm. 1611 )
• 1607 – Francisco de Rojas Zorrilla, hiszpański pisarz (zm. 1648 )
• 1626 – Richard Cromwell , lord protektor Anglii , Szkocji i Irlandii (zm. 1712 )
• 1720 – Giovanni Battista Piranesi , włoski grafik, architekt (zm. 1778 )
• 1741 – Franciszek Karpiński , polski poeta (zm. 1825 )
• 1744 – Michał Franciszek Karpowicz, polski duchowny katolicki, biskup wigierski (zm. 1803 )
• 1749 lub 1750 – Franciszek Dionizy Kniaźnin , polski poeta (zm. 1807 )
• 1754
  • Katarzyna Jarrige , francuska tercjarka dominikańska, błogosławiona katolicka (zm. 1836 )
  • Franciszek Skarbek-Malczewski , polski duchowny katolicki, arcybiskup warszawski , prymas Królestwa Polskiego (zm. 1819 )
• 1787 – François Guizot , francuski historyk, polityk, premier Francji (zm. 1874 )
• 1796 – August Wilhelm Bach, niemiecki kompozytor (zm. 1869 )
• 1807 – Sir Louis-Hippolyte La Fontaine , kanadyjski polityk, premier Prowincji Kanady (zm. 1864 )
• 1814 – Jean-François Millet , francuski malarz (zm. 1875 )
• 1816 – Eugène Pottier , francuski poeta, autor słów do pieśni Międzynarodówka (ur. 1887 )
• 1819 – Francesco Crispi, włoski prawnik, polityk, premier Włoch (zm. 1901 )
• 1822 – Rutherford Hayes , amerykański polityk, prezydent USA (zm. 1893 )
• 1839 – Franciszek Fogolla , włoski franciszkanin , misjonarz, biskup , męczennik, święty katolicki (zm. 1900 )
• 1841 – Prudente de Morais , brazylijski polityk, prezydent Brazylii (zm. 1902 )
• 1872 – Juliusz Tadeusz Tarnawa-Malczewski , polski generał , polityk, minister spraw wojskowych (zm. 1940 )
• 1876 – Karol Bertoni , polski polityk, dyplomata, minister spraw zagranicznych (zm. 1967 )
• 1881 – Walther von Brauchitsch , niemiecki dowódca wojskowy, feldmarszałek III Rzeszy , naczelny dowódca wojsk lądowych Wehrmachtu (zm. 1948 )
• 1885 – Edmund Malinowski, polski botanik, genetyk (zm. 1979 )
• 1887 – Franciszek Olejniczak , polski duchowny katolicki, działacz społeczny (zm. 1965 )
• 1888 – Friedrich Olbricht , niemiecki dowódca wojskowy, generał III rzeszy (zm. 1944 )
• 1892
  • Engelbert Dollfuss , austriacki polityk, kanclerz Austrii (zm. 1934 )
  • Luis Trenker, austriacki reżyser filmowy (zm. 1990 )
• 1894 – Józef Beck , polski polityk, dyplomata , minister spraw zagranicznych (zm. 1944 )
• 1898 – Marian Drobik , polski wojskowy, szef wywiadu i kontrwywiadu AK (zm. 1944 )
• 1895
  • Buster Keaton , amerykański aktor (zm. 1966 )
  • Richard Sorge , niemiecki dziennikarz, agent wywiadu sowieckiego (zm. 1944 )
• 1903
  • John Vincent Atanasoff , uznawany za twórcę komputera elektronicznego.
  • Ernst Kaltenbrunner , niemiecki działacz nazistwoski , szef Głównego Urzędu Bezpieczeństwa Rzeszy (zm. 1946 )
• 1904 – Henryk Vogelfänger , polski aktor (zm. 1990 )
• 1906 – Ladislav Pešek, czeski aktor (zm. 1986 )
• 1907 – Franciszek Jurecki , polski żołnierz AK , porucznik , uczestnik powstania warszawskiego (zm. 1944 )
• 1910
  • Adolf Branald , czeski pisarz (zm. 2008 )
  • Eugenia Umińska , polska skrzypaczka, pedagog (zm. 1980 )
• 1911 – Flann O'Brien , irlandzki pisarz (zm. 1966 )
• 1916 – Witalij Ginzburg , rosyjski fizyk, laureat Nagrody Nobla (zm. 2009 )
• 1918 – Kenichi Fukui , japoński chemik, laureat Nagrody Nobla
• 1922 – Adam Hollanek , polski pisarz, publicysta (zm. 1998 )
• 1923
  • Charlton Heston , amerykański aktor (zm. 2008 )
  • Janina Trojanowska-Zborowska , polska łączniczka, żołnierz AK , uczestniczka powstania warszawskiego (zm. 1944 )
• 1927
  • Krystyna Jacobson, polska malarka, artystka tkacz
  • Dobrosław Mater , polski aktor (zm. 1997 )
• 1930 – Wiesław Gołas , polski aktor
• 1931
  • Marek Roman , polski inżynier środowiska, rektor Politechniki Warszawskiej (zm. 2003 )
  • Richard Rorty , amerykański filozof, przedstawiciel pragmatyzmu (zm. 2007 )
• 1932 – Stan Dragoti , amerykański reżyser filmowy
• 1933 – Jerzy Fronk, polski operator filmowy
• 1934 – Zbigniew Pietrzykowski , polski bokser , polityk, mistrz Europy , wicemistrz olimpijski , poseł na Sejm RP
• 1935
  • Jacek Butrymowicz, polski reżyser filmowy
  • Jan Piątkowski , polski prawnik, polityk, minister sprawiedliwości
  • Jadwiga Wejcman, polska aktorka (zm. 1997 )
• 1937
  • Jackie Collins , brytyjska pisarka
  • Wojciech Łazarek , polski trener piłkarski, selekcjoner reprezentacji Polski
  • Urszula Trawińska-Moroz , polska śpiewaczka operowa ( sopran )
  • Franz Vranitzky , austriacki polityk, kanclerz Austrii
• 1938 – Kurt Wüthrich , szwajcarski chemik, laureat Nagrody Nobla
• 1939 – Ivan Mauger , nowozelandzki żużlowiec, mistrz świata
• 1941
  • Anne Rice , amerykańska pisarka
  • Robert Wilson , amerykański reżyser teatralny, dramaturg
• 1942 – Irm Hermann , niemiecka aktorka
• 1944
  • Racío Dúrcal, hiszpańska aktorka, piosenkarka (zm. 2006 )
  • Mick Jackson, amerykański reżyser filmowy
  • Józef Szaniawski , polski politolog , sowietolog , dziennikarz
• 1946 – Susan Sarandon , amerykańska aktorka
• 1947
  • Julien Clerc, francuski piosenkarz
  • Jim Fielder, amerykański basista zespołu Blood, Sweat & Tears
• 1948
  • Stanisław Jaskułka , polski aktor
  • Stanisław Nicieja , polski historyk, profesor i rektor Uniwersytetu Opolskiego , senator RP
• 1949
  • Armand Assante , amerykański aktor
  • Stephen Gyllenhaal, amerykański reżyser filmowy
  • Luis Sepúlveda , chilijski pisarz
• 1951 – Algimantas Liubinskas , litewski trener piłkarski, selekcjoner reprezentacji Litwy
• 1953
  • Sebastian Jasiński , polski duchowny katolicki, franciszkanin , biblista
  • Andreas Vollenweider , szwajcarski muzyk
• 1954 – Józef Szamocki , polski duchowny katolicki, biskup toruński
• 1958 – Włodzimierz Pawlik , polski pianista jazzowy , kompozytor
• 1959
  • Beata Kolak-Kuzdak, polska aktorka
  • Chris Lowe , angielski muzyk zespołu Pet Shop Boys
• 1961 – Jon Secada , kubański wokalista pochodzenia kubańskiego
• 1969 – Wojciech Lubiński , polski lekarz, dr hab. nauk medycznych, pulmonolog , pułkownik, osobisty lekarz prezydenta RP (zm. 2010 )
• 1970 – Dorota Wysocka-Schnepf , polska dziennikarka
• 1975 – Cristiano Lucarelli , włoski piłkarz, reprezentant Włoch
• 1976
  • Mauro Camoranesi , włoski piłkarz, reprezentant Włoch , mistrz świata
  • Alicia Silverstone , amerykańska aktorka
• 1978 – Alexander Herr , niemiecki skoczek narciarski, mistrz świata
• 1980 – Tomáš Rosický , czeski piłkarz, reprezentant Czech
• 1980 – Kim Heung-su , koreański skoczek narciarski
• 1984
  • Álvaro Parente , portugalski kierowca wyścigowy
  • Lena Katina , rosyjska wokalistka zespołu t.A.T.u.
• 1987 – Michał Pajor , polski siatkarz (zm. 2008 )
• 1988
  • Alan Andersz , polski aktor
  • Magdaléna Rybáriková , słowacka tenisistka
• 1989 – Kimmie Meissner , amerykańska łyżwiarka figurowa , mistrzyni świata
• 2005 – Emmanuel , książę Belgii , wnuk Alberta II

Zmarli

• 1052 – Włodzimierz , książę nowogrodzki (ur. 1020 )
• 1189 – Gérard de Ridefort , wielki mistrz zakonu templariuszy (ur. ?)
• 1305 – Kameyama , cesarz Japonii (ur. 1249 )
• 1480 – Jakub z Sienna , polski duchowny katolicki, arcybiskup gnieźnieński , prymas Polski (ur. 1413 )
• 1569 – Mikołaj Rej , polski pisarz (ur. 1505 )
• 1582 – Teresa z Avila , święta , hiszpańska zakonnica, mistyczka (ur. 1515 )
• 1597 – Sarsa Dengel, cesarz Etiopii (ur. 1550 )
• 1669 – Rembrandt , holenderski malarz (ur. 1606 )
• 1677 – Józef Bartłomiej Zimorowic , polski poeta (ur. 1597 )
• 1687 – Bartłomiej Nataniel Wąsowski , polski pisarz, jezuita (ur. 1617 )
• 1790 – Jan Dekert , polski polityk, prezydent Warszawy (ur. 1738 )
• 1818 – Joseph Abel , austriacki malarz (ur. 1768 )
• 1859 – Karl Baedeker, niemiecki wydawca przewodników turystycznych (ur. 1801 )
• 1904 – Frédéric Bartholdi , francuski rzeźbiarz (ur. 1834 )
• 1915 – Karl Staaff, szwedzki polityk, premier Szwecji (ur. 1860 )
• 1922 – Bohdan Broniewski , polski przemysłowiec, polityk, minister (ur. 1855 )
• 1942 – Kazimierz Kwietniewski, polski zoolog, profesor Uniwersytetu Lwowskiego (ur. ?)
• 1947 – Max Planck , niemiecki fizyk, laureat Nagrody Nobla (ur. 1858 )
• 1955 – Zofia Stankiewicz , polska malarka, graficzka (ur. 1862 )
• 1959 – Mieczysław Orłowicz , polski geograf, krajoznawca, popularyzator turystyki (ur. 1881 )
• 1963 – Zygmunt Nowakowski , polski pisarz (ur. 1891 )
• 1965 – Henryk Modrzewski , polski aktor (ur. 1897 )
• 1965 – Artur Maria Swinarski , polski pisarz, tłumacz (ur. 1900 )
• 1967 – Janusz Franciszek Radziwiłł , książę, polski polityk konserwatywny, minister (ur. 1880 )
• 1968 – Jan Kurnakowicz , polski aktor (ur. 1901 )
• 1969 – Jerzy Stempowski , polski eseista, krytyk literacki, tłumacz (ur. 1893 )
• 1970 – Janis Joplin , amerykańska piosenkarka (ur. 1943 )
• 1974 – Michał Butkiewicz polski polityk, minister komunikacji (ur. 1886 )
• 1974 – Anne Sexton , amerykańska poetka (ur. 1928 )
• 1975 – May Sutton Bundy , amerykańska tenisistka , mistrzyni US Open i Wimbledonu (ur. 1886 )
• 1977 – Jadwiga Andrzejewska , polska aktorka (ur. 1915 )
• 1981 – Aleksander Wojciechowski , łódzki krajoznawca (ur. 1904 )
• 1982 – Glenn Gould , kanadyjski pianista, kompozytor (ur. 1932 )
• 1984 – Maria Majdrowicz, polska aktorka (ur. 1900 )
• 1986 – Józef Osławski , polski aktor (zm. 1940 )
• 1989 – Graham Chapman , brytyjski aktor (ur. 1941 )
• 1989 – Edmund Osmańczyk , polski publicysta, politolog, polityk, poseł na Sejm PRL , senator RP (ur. 1913 )
• 1993 – Jerzy Broszkiewicz , polski pisarz (ur. 1922 )
• 1994 – Danny Gatton, amerykański gitarzysta (ur. 1945 )
• 1996 – Masaki Kobayashi , japoński reżyser filmowy (ur. 1916 )
• 1998 – Tadeusz Wittlin , polski pisarz, publicysta (ur. 1909 )
• 1999 – Erik Brødreskift , norweski perkusista zespołów: Immortal i Gorgoroth (ur. 1969 )
• 1999 – Bernard Buffet , francuski malarz (ur. 1928 )
• 1999 – Art Farmer, amerykański muzyk jazzowy (ur. 1928 )
• 1999 – Stanisław Marian Kamiński , polski aktor (ur. 1921 )
• 2000 – Michael Smith , kanadyjski chemik, laureat Nagrody Nobla (ur. 1932 )
• 2002 – André Delvaux, belgijski reżyser filmowy (ur. 1926 )
• 2004 – Helmut Bantz , niemiecki gimnastyk sportowy, mistrz olimpijski (ur. 1921 )
• 2004 – Gordon Cooper , amerykański astronauta (ur. 1927 )
• 2005 – Stanley Hathaway , amerykański polityk, sekretarz zasobów wewnętrznych (ur. 1924 )
• 2007 – Teodor Liese , polski skrzypek, działacz społeczny, żołnierz podziemia (ur. 1916 )
• 2009 – Shōichi Nakagawa , japoński polityk, minister finansów (ur. 1953 )
• 2009 – Günther Rall , niemiecki pilot, as myśliwski II wojny światowej (ur. 1918 )
• 2009 – Mercedes Sosa , argentyńska pieśniarka (ur. 1935 )

Przypisy