Absolutorium (łac. absolutorium - zwolnienie, unieważnienie) - określenie aktu prawnego, który dokonywany jest poprzez organ uprawniony (np. parlament ) na podstawie przedstawionego sprawozdania rachunkowego. Udzielenie absolutorium oznacza stwierdzenie prawidłowości działania finansowego organu wykonawczego (w tym przypadku rządu) w określonym przedziale czasowym.

Można więc przyjąć, że absolutorium jest jedną z postaci odpowiedzialności parlamentarnej rządu. Rożnicą, jaka zachodzi pomiędzy absolutorium a innymi instytucjami takiej odpowiedzialności, jest zakres. Istotą bowiem absolutorium jest brak zastrzeżeń do prowadzonej przez rząd gospodarki finansowej, a nie zaufanie do polityki programu czy składu rządu w ogólności. W myśl postanowień Małej Konstytucji Rada Ministrów zobowiązana jest do przedstawienia Sejmowi sprawozdania z wykonywania ustawy budżetowej oraz sprawozdań z wykonania uchwalonych przez Sejm planów finansowych państwa w ciągu 5 miesięcy po zakończeniu roku budżetowego. Z regulaminu Sejmu wynika, że badanie zaprezentowanych sprawozdań ma być dokonywane w identycznym trybie jak rozpatrywanie wniesionych do Sejmu projektów ustawy budżetowej i innych planów finansowych państwa. Główną rolę w tym procesie odgrywa sejmowa Komisja Polityki Gospodarczej, Budżetu i Finansów, tak więc przedłożone sprawozdania trafiają do tej komisji celem rozpatrzenia, zaś poszczególne ich części przesyłane są do innych właściwych komisji sejmowych, które po rozpatrzeniu sprawy przedkładają odnośne wnioski KPGBiF. Podobnie, proponowane uwagi przez Najwyższą Izbę Kontroli kierowane są przez Prezydium Sejmu do rozpatrzenia właściwym merytorycznie komisjom sejmowym. Na podstawie analizy sprawozdań poszczególnych komisji, KPGBiF przedstawia na posiedzeniu Sejmu własne sprawozdania wraz z wnioskami w sprawie przyjęcia lub odrzucenia sprawozdania Rady Ministrów z wykonania ustawy budżetowej lub innych planów finansowych państwa, a także w przedmiocie absolutorium. Jednocześnie wraz ze swym sprawozdaniem KPGBiF przedkłada Sejmowi informację o wnioskach poszczególnych komisji, które nie zostały uwzględnione. Następnie sejm na posiedzeniu plenarnym, po wysłuchaniu opinii NIK dokonuje oceny wykonania ustaw finansowych w terminie 2 miesięcy od dnia otrzymania sprawozdań i podejmuje uchwałę w przedmiocie udzielenia rządowi absolutorium. istotnym elementem tej oceny jest przede wszystkim fakt zachowania dyscypliny budżetowej, to znaczy stosowanie wymogów prawidłowego wykonywania zadań budżetowych.

Źródła

• "Mały Leksykon Politologiczny" red. M.Chmaj, W Sokół
• "Konstytucja i podstawowe akty prawodawcze RP", Gdańsk 1994
• "Słownik wiedzy o Sejmie" Warszawa 1995