www.szkolnictwo.pl

sklepienie

sklepienie - konstrukcja budowlana o przekroju krzywoliniowym, służy do przekrycia przestrzeni nad budynkiem, ograniczona murami, łękami, belkami itp. Oparta na kolumnach, filarach, arkadach. Wykonana z kamienia (klińców), cegieł, betonu lub żelbetu. Pierwsi, na szeroką skalę, sklepienia zastosowali starożytni Rzymianie. Jednak pierwsze próby użycia tej konstrukcji pojawiły się znacznie wcześniej.

Rozwój sklepień

• Starożytny Egipt – w państwie tym nie znano i nie stosowano sklepień. Jednak podczas prowadzonych archeologicznych prac badawczych odkryto w piramidzie Cheopsa próbę wykorzystania konstrukcji odciążającej i chroniącej komorę faraona przed zgnieceniem. Jest to pierwsze znane zastosowanie konstrukcji działającej na zasadach sklepienia.
• Mezopotamia i Persja – stosowano na małą skalę sklepienia pozorne, budowane na podobnej zasadzie jak łęk pozorny, czyli kolejne warstwy cegieł układane były schodkowo, aż do zetknięcia się ich w najwyższej linii. Przekrywano w ten sposób najczęściej pomieszczenia o rzucie w kształcie prostokąta lub koła.
• Starożytna Grecja – tylko na wyspie Keos znaleziono ślady stosowania sklepienia kolebkowego.
• Starożytny Rzym – Etruskowie zastosowali kamienne klińce a Rzymianie przejęli je do wykonywania przekryć nad bramami, budowy akweduktów. W dalszej kolejności do budowy pierwszych sklepień. W architekturze starożytnego Rzymu wprowadzono sklepienia: klasztorne, krzyżowe i kopułę.
• Bizancjum – architekci bizantyjscy wprowadzili nowy typ kopuły, tzw. kopuła na żaglach.
• Architektura romańska – stosowano najczęściej sklepienia kolebkowe i krzyżowe oparte na ścianach i filarach wzmocnionych systemem lizen i skarp.
• Gotyk – nastąpił dalszy rozwój sklepień zwłaszcza krzyżowych, podwyższono sklepienia nadając im kształt ostrołukowy. Przez zastosowanie żeber i wprowadzanie coraz to drobniejszego podziału płaszczyzn pomiędzy żebrami uzyskano różne odmiany sklepień krzyżowo–żebrowych: sklepienie gwiaździste, sieciowe. Drobniejszy podział ułatwiał wykonanie sklepień, co przy przekrywaniu dużych przestrzeni było bardzo ważne. Po wprowadzeniu wysklepek uzyskano sklepienia kryształowe. Jednocześnie rozwinięto system podpór zapewniających stateczność sklepień wprowadzając przypory z łękami
• Renesans – to czas stosowania sklepień kolebkowych wraz z lunetami, kopuł i sklepień zwierciadlanych. W kopułach wprowadzono żebra u układzie pionowym
• Barok i epoki późniejsze – to czas stosowania sklepień znanych wcześniej typów przede wszystkim w budownictwie sakralnym.
• XX – po wejściu stali i żelbetu do powszechnego użytku na szerszą skalę zaczęto stosować kopuły do przekrywania hal widowiskowych i sportowych. Zastosowanie żelbetu i rozwój technik obliczeniowych pozwolił na stosowanie różnego typu przekryć z cienkościennych łupin opartych na krzywiznach kołowych, parabolicznych, hiperbolicznych i innych.

Inne hasła zawierające informacje o "sklepienie":

Mikołajki - Ukta TurystykaAtrakcje Klasycystyczny kościół ewangelicko-augsburski pw. Świętej Trójcy projektu Schinkla z 1842 .drewniane empory . sklepienie kolebkowe z kasetonami .wieża z 1880Kaplica cmentarna z początku XX w. neogotycki kościół ...

Zwornik (architektura) ...

Kaplica Mariacka na Wawelu w latach 1946 - 1951 .Wnętrze kaplicy nakryte jest podobnym jak we wschodniej części prezbiterium sklepieniem trójpodporowym , ozdobionym zapewne w r. 1594 późnorenesansową polichromią przez malarza Kaspra ...

Kaplica Gamrata na Wawelu z 1651 . Na posadzce brązowa płyta grobowa z herbem Junosza . Kaplicę nakrywa sklepienie klasztorne z dekoracją stiukową, złożoną z girland owocowych, siedzących aniołów oraz ...

Zakrystia katedralna na Wawelu skarbca katedralnego. Restaurowana w latach późniejszych. ArchitekturaZakrystia zachowała swój gotycki charakter, m.in. sklepienie krzyżowo-żebrowe ze zwornikami Święty Michał , Święta Małgorzata oraz zwornik, przedstawiający wirującą ...

Kaplica Czartoryskich na Wawelu na kapitularz w 1420 r. W 2. ćwierci XV w. pomieszczenie nakryto sklepieniem , a z zewnątrz dolną kondygnację wieży pokryto kamiennym laskowaniem . Kapitularz poniesiono ...

Sklepienie krzyżowo-żebrowe krzyżowo-żebrowe, kościół śś. Jakuba St. i Mikołaja w ChełmnieSklepienie krzyżowo-żebroweSklepienie krzyżowo-żebrowe - sklepienie krzyżowe o wyraźnie zaznaczonych łękach przez wymurowanie żeber w miejscu przenikania ...

Sklepienie trójdzielne żebra,3 - podpora ( filar )Sklepienie piastowskie w prezbiterium katedry na WaweluSklepienie trójdzielne, tzw. sklepienie piastowskie – sklepienie żebrowe występujące w okresie wczesnego gotyku na terenie ...

Kaplica królowej Zofii na Wawelu – 1432 sumptem królowej Zofii Holszańskiej . Ruscy malarze pokryli wówczas ściany i sklepienie polichromią . Do kaplicy ufundowano również prebendę oraz zaopatrzono ją w paramenty ...

Krypta św. Leonarda na Wawelu kolumnami na trzy nawy zakończone jedną absydą . Kolumny o kostkowych głowicach podpierają sklepienie krzyżowe . Jest to jedno z najlepiej zachowanych wnętrz romańskich w Polsce. ...

Inne lekcje zawierające informacje o "sklepienie":

010b. Rzym (plansza 19) ...

Średniowiecze (plansza 12) istniała bowiem ścisła zależność miedzy wysokością a rozpiętością). Oprócz łuku prostego zastosowano sklepienie krzyżowo–żebrowe o mocnym szkielecie konstrukcyjnym. Dzięki temu uzyskano możliwość zwiększenia odległości ...

025. Norymberga - stolica Frankonii (plansza 12) - dodatkowy zusätzlichen Halt - dodatkowe wsparcie das Gewölbe, Gewölben - sklepienie ...