Alaska
Flaga stanowa Alaski Pięczęć stanowa Alaski Flaga stanowa Alaski Pieczęć stanowa Alaski
Przydomek: The Last Frontier Ostatnia rubież
Dewiza: North to the Future
Państwo	Stany Zjednoczone
Stolica	Juneau
Największe miasto	Anchorage
Gubernator	Sean Parnell
Język urzędowy	brak
Powierzchnia  • ogółem  • lądowa  • wodna  • % wodna	na 1. miejscu 1 717 854 km² 1 481 347 km² 236 507 km² 13,77 %
Populacja ( 2000 )	na 48. miejscu 626 932
Gęstość zaludnienia ( 2000 )	na 50. miejscu 0,42 os./km²
Wejście do Unii  • kolejność  • data	49 3 stycznia 1959
Strefa czasowa	Alaska: UTC -9/-8
Szerokość geograficzna	54°40'N do 71°50'N
Długość geograficzna	130°W do 173°E
Szerokość Długość Wzniesienie  • najwyższe  • średnie  • najniższe	2380 km 1300 km   6194 m 3060 m 0 m
ISO 3166-2	US-AK

Alaska – stan USA w północno-zachodniej części Ameryki Północnej , nie posiadający bezpośredniego połączenia lądowego z główną częścią Stanów Zjednoczonych. Graniczy od wschodu z Kanadą , a od zachodu przez Cieśninę Beringa z Rosją . Dominują góry i wyżyny; szczyt Mount McKinley (6194 m n.p.m. ) jest najwyższym punktem Ameryki Północnej ; liczne stożki wulkaniczne . Do terytorium należą też Aleuty . Ma największą powierzchnię i najmniejszą gęstość zaludnienia wśród stanów USA .

Klimat

W części południowej – umiarkowany chłodny; na Dalekiej Północy – subpolarny; zakres zmian temperatury powietrza w ciągu roku: od -50 °C w zimie do 10 °C w lecie. Zima trwa 9 miesięcy, jest więc długa i bardzo mroźna; w czasie jej trwania wieją silne wiatry osiągające prędkość do 100 km/h, występują również burze śnieżne charakterystyczne dla strefy tundry.

Główne rzeki

• Jukon
• Kuskokwim

Roślinność

W głębi lądu tajga i tundra , w zasięgu oddziaływania Prądu Alaskańskiego iglaste lasy deszczowe strefy umiarkowanej .

Demografia

Alaska ma 609 050 mieszkańców (2005). Najpowszechniej używanymi językami są:

• język angielski – 87,01%,
• języki eskimo-aleuckie – 4,63%,
• język hiszpański – 2,54%,
• język tagalog – 1,43%,
• język koreański – 0,96%,
• inne języki indiańskie – 0,63%^[1].

Religia

Sobór św. Michała Archanioła w Sitce

• Chrześcijaństwo – 69,0%
  • Protestantyzm (różne odłamy) – 47,0%
  • Katolicyzm – 14,0%
  • Prawosławie – 3,0%
  • Inne wyznania chrześcijańskie – < 0,5%
• Inne wierzenia
  • Mormoni – 4,0%
  • Świadkowie Jehowy – < 0,5%
  • Judaizm – < 0,5%
  • Buddyzm – < 0,5%
  • Islam – 1,0%
  • Hinduizm – < 0,5%
• Pozostałe religie oraz ateiści – 28%

Ta sekcja jest . Jeśli możesz, .

Geografia

Powierzchnia stanu górzysta. Na południu góry Alaska z najwyższym szczytem Ameryki Północnej – McKinley (6194 m n.p.m.), Góry Świętego Eliasza (Góra Św. Eliasza, 5489 m n.p.m.), Góry Wrangla (Mt Bona, 5044 m n.p.m.), na północy Góry Brooksa (Michelson, 2816 m n.p.m.). W środkowej części stanu płaskowyż rozcięty dolinami rzek. Wzdłuż wybrzeża niziny. Linia brzegowa bardzo dobrze rozwinięta. Liczne półwyspy (Alaska, Kenai) i przybrzeżne wyspy ( Aleuty , Archipelag Aleksandra , Kodiak , Nunivak , Wyspa Św. Wawrzyńca, Wyspy Pribyłowa). Obszar aktywny sejsmicznie. Wiele szczytów gór to czynne (m.in. Pavlof, Iliamna) i wygasłe wulkany.

Główne miasta

• Anchorage
• Fairbanks
• Juneau
• Sitka
• Kenai

Dewiza

"North to the Future" (Przez Północ do przyszłości)

Przydomek

"The Last Frontier" – Ostatnia granica

"The Great Land" – Wielki Stan

Symbole

• pardwa
• świerk sitkajski
• niezapominajka

Alaska na mapie Ameryki

Historia

• 1640 – odkrycie Alaski przez żeglarzy hiszpańskich.
• 1732 – okręt rosyjski wysłany przez dowódcę ekspedycji wojskowej Pawłeckiego z pochodzenia Polaka w czasie przejścia przez Cieśninę Beringa obserwuje brzeg Alaski, potwierdzając bliskość Azji i Ameryki.
• 1741 (15 i 16 lipca) – pierwsza morska ekspedycja naukowa pod dowództwem duńskiego badacza w służbie Rosji Vitusa Beringa i Rosjanina Aleksieja Czirkowa.
• 1784 – pierwsza kolonia założona przez rosyjskich handlarzy futer na wyspie Kodiak .
• 1799 – założenie przez Rosjan osady Sitka na Wyspie Baranowa , która od początku swojego istnienia aż do roku 1906 była stolicą Alaski.
• 1799 - 1867 – teren Alaski pod administracją Kompanii Rosyjsko-Amerykańskiej.
• 1867 ( 30 marca )^[2] – sprzedaż Alaski przez cara Imperium Rosyjskiego Aleksandra II Stanom Zjednoczonym za 7 mln 200 tys. dolarów; jednym z pierwszych amerykańskich urzędników federalnych Alaski został Polak, Włodzimierz Krzyżanowski .
• 1896 – George Carmack, Skookum Jim i Dawson Charlie odkryli złoto nad rzeką Klondike .
• 1897 – początek wielkiej " gorączki złota " wywołanej wiadomością o tonie złota przywiezionej na pokładzie parowca z Alaski do portu Seattle w stanie Waszyngton .
• 1912 – ustanowienie Terytorium Alaski.
• 1958 – największe zanotowane dotąd tsunami na świecie. Fala osiągnęła 524 m.
• 1959 ( 3 stycznia ) – wejście Alaski do Unii (jako 49 stanu).

System polityczny

Władzę ustawodawczą na szczeblu stanowym sprawuje dwuizbowa Legislatura Alaski , złożona z Izby Reprezentantów i Senatu . Na czele władzy wykonawczej stoi gubernator , wybierany w wyborach bezpośrednich na czteroletnią kadencję.

Przemysł i bogactwa naturalne

Eksploatuje się ropę naftową (jedne z największych złóż na świecie), gaz ziemny , złoto , platynę , rudy miedzi , cyny , niklu , uranu . Zakłady przemysłu petrochemicznego, drzewnego, papierniczego. Rozwinięta hodowla reniferów , lisów , a także leśnictwo , myślistwo i rybołówstwo (połów łososi i śledzi ). Komunikacja gł. na południu stanu: samochodowa (fragment Drogi Panamerykańskiej – Alaska Highway ), kolejowa, lotnicza. Liczne rurociągi. Główne porty morskie: Valdez , Seward , Sitka . Wojskowe bazy lotnicze.

Uniwersytety i wyższe uczelnie

• University of Alaska

Podział administracyjny

W przeciwieństwie do innych Stanów USA, Alaska jest podzielona na 11 obszarów (borough) i głównie niezamieszkane tereny pozostałe (Unorganized Borough), zarządzane centralnie. Dodatkowo, cały stan jest podzielony na 34 rejony (recording district) w celach hipoteczno-księgowych. Jest tu zaledwie jedno duże miasto i 3 mniejsze. Szereg pomniejszych osad także nazywanych jest miasteczkami (town), ale nie ma tu prawnej różnicy pomiędzy osadą, miastem, czy miasteczkiem.

Obszary

1. Aleutians West
2. Bethel
3. Dillingham
4. Nome
5. Prince of Wales-Outer Ketchikan
6. Skagway-Hoonah-Angoon
7. Southeast Fairbanks
8. Valdez-Cordova
9. Wade Hampton
10. Wrangell-Petersburg
11. Yukon-Koyukuk

Miasta i miasteczka (osady)

1. Aleutians East (Unalaska)
2. Anchorage
3. Barrow
4. Bristol Bay
5. Denali
6. Wrangell
7. Fairbanks North Star
8. Haines
9. Juneau
10. Kenai
11. Ketchikan Gateway
12. Kodiak Island
13. Lake and Peninsula
14. Matanuska-Susitna
15. Nome
16. North Slope
17. Northwest Arctic
18. Sitka
19. Yakutat

Linki zewnętrzne

• Dywidendy dla mieszkańców ( ang. )
• Alaska Pictures ( ang. )
• Mapa fizyczna Alaski ( ang. )

Zobacz też

• Gorączka złota nad Klondike

Przypisy