Aleksander Ford (ur.
24 listopada
1908
w
Kijowie
, zm.
4 kwietnia
1980
w
Naples
na
Florydzie
) –
polski
reżyser filmowy i scenarzysta.
Biografia
Urodził się w
Kijowie
w rodzinie
żydowskiej
[1], jako Mosze Lifszyc. Studiował
historię sztuki
na
Uniwersytecie Warszawskim
. Pierwsze filmy tworzył już w czasie studiów, były to
filmy krótkometrażowe
o tematyce społecznej: Nad ranem i Tętno polskiego Manchesteru (
1929
). Zrealizował je dla Stowarzyszenia Miłośników Filmu Artystycznego Start, którego był współzałożycielem. Pierwszy
film fabularny
, Mascotte, wyreżyserował w
1930
.
W czasie
II wojny światowej
, w latach
1940
–
1943
, kręcił filmy szkoleniowe dla
Armii Czerwonej
. Później był kierownikiem Czołówki Filmowej przy
I Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki
, tworząc szereg filmów dokumentalnych, m.in. pierwszy w powojennej Polsce film dokumentalny Majdanek – cmentarzysko Europy. W
1945
został dyrektorem przedsiębiorstwa Film Polski (zrezygnował z tego stanowiska w
1947
). W latach
1948
–
1968
był wykładowcą w łódzkiej
Szkole Filmowej
– jego uczniami byli m.in.
Andrzej Wajda
i
Roman Polański
. W latach
1954
–
1956
był dziekanem Wydziału Reżyserii tej uczelni.
W
1968
w wyniku
antysemickiej
nagonki, będącej następstwem
wydarzeń marcowych
, został pozbawiony prawa do pełnienia jakiejkolwiek funkcji w kinematografii. W
1969
wyemigrował z Polski: najpierw do
Izraela
, następnie do
RFN
, potem do
Danii
, na koniec do
Stanów Zjednoczonych
. Zmarł popełniając samobójstwo.
Najbardziej znanym filmem wyreżyserowanym przez Aleksandra Forda są
Krzyżacy
z
1960
.
Życie prywatne
Aleksander Ford był dwukrotnie żonaty. Z pierwszą żoną, Olgą Mińską, miał syna Aleksandra. Z drugą żoną, Eleanor Griswold (była wcześniej drugą żoną
Zygmunta Kałużyńskiego
[2]), miał córki Konstancję i Justynę oraz syna Romana.
Filmografia
Reżyser
-
1974
: Sie sind frei, dr. Korczak (tytuł polski Jest pan wolny, doktorze Korczak), zachodnioniemiecko-izraelski film biograficzny
-
1971
: Den foerste kreds (tytuł polski Krąg pierwszy), film zachodnioniemiecko-amerykańsko-duński
-
1966
: Der Arzt stellt fest... (tytuł polski Lekarz stwierdza...), film zachodnioniemiecko-szwajcarski
-
1964
:
Pierwszy dzień wolności
-
1960
:
Krzyżacy
-
1958
:
Ósmy dzień tygodnia
(zatrzymany przez cenzurę; premiera 1988)
-
1953
:
Piątka z ulicy Barskiej
-
1951
:
Młodość Chopina
-
1948
:
Ulica Graniczna
-
1944
: Majdanek – cmentarzysko Europy, film reportażowy
-
1943
–
1944
: Polska walcząca, nr 1 i 2
-
1943
: Przysięgamy ziemi polskiej, film dokumentalny o zaprzysiężeniu I Dywizji Wojska Polskiego
-
1938
: Społem
-
1938
: Ludzie Wisły
-
1936
: Mir kumen on (tytuł polski Droga młodych lub My przychodzimy), film dokumentalny-fabularyzowany zrealizowany w języku
jidysz
-
1935
:
Nie miała baba kłopotu
-
1935
: Na start
-
1934
: Przebudzenie
-
1933
: Sabra
-
1932
:
Legion ulicy
-
1931
: Narodziny i życie gazety
-
1930
:
Mascotte
-
1930
: Tętno polskiego Manchesteru, film krótkometrażowy
-
1929
: Nad ranem, film krótkometrażowy
Scenarzysta
Scenopisarz
Montażysta
-
1943
: Przysięgamy ziemi polskiej, film dokumentalny
Kierownik artystyczny
Autor dialogów
Aktor
Ważniejsze nagrody
Odznaczenia
Przypisy
- ↑ Gershon David Hundert. The YIVO Encyclopedia of Jews in Eastern Europe. . 2008. str. 334.
- ↑ wg Tomasza Raczka, wypowiedź dla TOK FM, 2009-11-06
Linki zewnętrzne