Aleksander IV, (właś. Rinaldo Conti) (ur. ok. 1185[1] w
Anagni
- zm.
25 maja
1261
w
Viterbo
).
Był krewnym papieży
Innocentego III
i
Grzegorza IX
. Studiował prawdopodobnie w Paryżu, gdzie uzyskał tytuł magistra. Dzięki protekcji kardynała Ugolino di Segni (przyszłego Grzegorza IX) ok. 1219 został subdiakonem papieskim.
Grzegorz IX
mianował go
kardynałem
-diakonem S. Eustachio (
18 września
1227
),
kamerlingiem
Św. Kościoła Rzymskiego (1227-1231), oraz
kardynałem-biskupem Ostia e Velletri
(
1231
). Był legatem papieskim w Viterbo (1232/33) oraz w Lombardii (1237). Działał w kurii jako protektor zakonu franciszkanów oraz
Dziekan Św. Kolegium Kardynałów
. Nie towarzyszył Innocentemu IV w jego wygnaniu we Francji (1244-51), lecz pozostał w Italii jako jeden z jego wikariuszy. Po śmierci
Innocentego IV
obrano go
papieżem
w
Neapolu
12 grudnia
1254 roku.
Aleksander IV prowadził nieco bardziej pojednawczą politykę w stosunku do
Hohenstaufów
niż jego poprzednik, nie zdobył się jednak na zasadniczą zmianę polityki Stolicy Apostolskiej. W marcu 1255 roku rzucił ekskomunikę na Manfreda Sycylijskiego, nieślubnego syna Fryderyka II Hohenstaufa, który sprawował władzę w królestwie Sycylii jako regent, odmówił jednak poparcia także prawowitemu dziedzicowi
Konradynowi
. Zamiast któregoś z rywalizujących ze sobą Hohenstaufów chciał osadzić na tronie sycylijskim angielskiego hrabiego Edmunda Lancaster. Próba ta jednak spełzła na niczym i w sierpniu 1258 Manfred koronował się w
Palermo
na króla Sycylii. Wzmocniony Manfred zagroził wówczas realnie państwu papieskiemu, zajmując Marchię Ankońską, Spoleto i Romanię i obejmując urząd wikariusza Lombardii. Wiosną 1261 rzymianie wybrali go na senatora i zmusili Aleksandra IV do ucieczki do Viterbo, gdzie niedługo potem papież zmarł.
W sprawie obsadzenia wakującego po śmierci Konrada IV (1254) królewskiego tronu w Niemczech Aleksander IV lawirował między różnymi kandydatami, skutecznie przyczyniając się do utrwalenia tzw. "wielkiego bezkrólewia".
Za jego rządów nastąpiło przyznanie większych kompetencji
inkwizytorom
w walce przeciwko
heretykom
(w
1256
otrzymali oni moc wzajemnego rozgrzeszania się ze stosowania tortur).
Przypisy
- ↑ Pewnym terminem ante quem jego urodzin jest rok 1192. W 1208 był już kanonikiem w Anagni. Zob. Paravicini Bagliani, s. 43.
Źródła
-
The Cardinals of the Holy Roman Church
- K. Eubel, Hierarchia Catholica Medii Aevi vol. I
[1]
- K. Dopierała, Księga papieży, Wyd. Pallotinum, Poznań 1996
- A. Paravicini Bagliani, Cardinali di curia e "familiae" cardinalizie dal 1227 al 1254, Padwa 1972, s. 41-53