Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Amazonka

Amazonka - (Rio de las Amazonas, Río Amazonas) – rzeka Ameryki Południowej o największym średnim przepływie na Ziemi oraz druga na świecie (wg niektórych źródeł pierwsza) pod względem długości. Amazonka posiada największe na świecie dorzecze (o powierzchni ok. 7 mln km²) i największe zasoby wodne. Dlatego też w jej dorzeczu wyrastają największe lasy tropikalne. Nazwa najprawdopodobniej pochodzi od błędnie tłumaczonej nazwy amacunu – "niedźwiedź wodnych chmur", którą rozpropagował w Europie, po roku 1540 Hiszpan Francisco de Orellana, który jako pierwszy przepłynął rzekę z And do ujścia.

Długość rzeki od wieków była sporna. Utrudniał ją nie tylko dylemat wyodrębnienia spośród ponad 1000 dopływów właściwej rzeki, ale i dotarcie do ukrytych w niedostępnym terenie źródeł – rzetelny wybór dopływu powinien być poprzedzony wieloletnim pomiarem wielkości jego przepływu wody, aby uśrednić jego wahania w szerokich granicach. Należy jednak pamiętać, że długość nieuregulowanej rzeki zmienia się ciągle, szczególnie po powodziach: stare zakola zostają odcięte jako starorzecza, powstają nowe, rzeka na długich odcinkach płynie kilkoma ramionami o różnej długości, w jednym roku bardziej jednym w innym roku innym.

Bieg rzeki

Płynie przez Peru, Brazylię i częściowo, jako rzeka graniczna, przez Kolumbię. Źródła Amazonki znajdują się w peruwiańskich Andach na wysokości 5190 m n.p.m., skąd rzeka płynie w kierunku wschodnim przez Nizinę Amazonki. Amazonka posiada kilka rzek źródłowych, w zależności od przyjęcia jednej z nich za główną, podaje się różną długość. Najczęściej za rzekę źródłową przyjmuje się Ukajali, rzadziej Marañón. Według pomiarów peruwiańskich Amazonka jest najdłuższą rzeką świata. Razem z Ukajali i Carhuasantą liczy 7025 km. Natomiast długość Amazonki wraz z Marañón wynosi około 6400 km.

W środkowym biegu, od ujścia Yavari/Javari do ujścia Rio Negro, Amazonka nazywana jest Solimões. Szerokość rzeki dochodzi w środkowym biegu do 20 km, zaś w biegu dolnym do 100 km. Ujście Amazonki do Atlantyku ma postać rozległej delty z licznymi, oddzielonymi od siebie, ramionami (około 200 odnóg) – nie mamy tu jednak do czynienia z klasycznym ujściem deltowatym. Największe z ramion mają charakter estuariów, rozpoczynających się nawet 350 km od oceanu. Przy ujściu rzeka ma prawie 80 km szerokości.

Maksymalny przepływ przy ujściu dochodzi do 300 tys. m³/s (średni roczny wynosi ok. 120 tys. m³/s). Tak duże masy słodkiej wody powodują wysładzanie wody oceanicznej w odległości do 400 km od ujścia. Ze względu na różnice w pojawianiu się deszczów zenitalnych na półkuli północnej i południowej Amazonka wzbiera dwukrotnie w ciągu roku.

Spadek rzeki w dolnym jej biegu jest minimalny – znajdujące się 1300 km od ujścia Manaus leży na wysokości 26 m n.p.m., co oznacza, że średni spadek rzeki wynosi zaledwie 0,002%.

Główne prawostronne dopływy Amazonki to:

  • Ukajali
  • Juruá
  • Purus
  • Madeira
  • Tapajós
  • Xingu
  • Tocantins
Główne lewostronne dopływy Amazonki to:
  • Napo
  • Putumayo / Içá
  • Caquetá / Japurá
  • Rio Negro


Inne hasła zawierające informacje o "Amazonka":

Delta rzeki deltowe4. Czoło delty5. Prodelta Największe deltyFragment delty MissisipiNajwiększą deltę na świecie tworzy Amazonka delta ta mierzy 100,000 km². Na następnym miejscu plasuje się delta ...

Wilgotny las równikowy ...

Wenezuela ...

Nizina Amazonki ...

Wyżyna Brazylijska ...

Amazonki (mitologia grecka) Amazonka (rzymska kopia greckiej rzeźby Fidiasza z V w. p.n.e., marmur, Palazzo ...

Najdłuższe rzeki świata ...

Kategoria:Mrówkowate (mrówki) Attopsis Aulacopone relicta Axinidris Azteca B Baikuris C Camponotus D Dolichoderinae Dorylus E Eciton Elajosom F Formicium Furażowanie G Gmachówka cieśla Gmachówka drzewotoczna Gładyszek mrowiskowy H Haplometroza Hurtnica podobna Hurtnica pospolita Hurtnica wstydliwa K Kartonówka zwyczajna Koczowniczka czarna L Leptanillinae Lestobioza M Martialis heureka Messor Mrówka Rasberry'ego Mrówka Amazonka Mrówka faraona Mrówka grzybiarka Mrówka pniakowa Mrówka pniowa Mrówka północna Mrówka rudnica Mrówka smętnica Mrówka uralska Mrówka złodziejka Mrówka ćmawa M cd. Mrówka ...

Aguirre, gniew boży ...

Amazonas (Wenezuela) stolicą było miasto San Fernando de Atabapo.Wbrew swej nazwie, pochodzącej od rzeki Amazonka , większość terytorium Amazonas leży w dorzeczu Orinoko .Stan Amazonas zajmuje powierzchnię 180 ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Amazonka":

039. Nizina Amazonki (plansza 6) Rzeka Amazonka ...

039. Nizina Amazonki (plansza 5) Amazonka ...

Rola wód w kształtowaniu krajobrazu (plansza 9) zwany deltą. Niektóre delty mogą mieć bardzo duże rozmiary. Największą deltę utworzyła Amazonka, zajmuje ona powierzchnię 100tys.km2, delta Gangesu zajmuje 86tys.km2, Missisipi 32tys.km2, a ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie