|
Anatolia
Anatolia - (tureckie Anadolu) – kraina, należąca obecnie do Turcji, na półwyspie Azja Mniejsza (którego jest synonimem), leżąca między Morzem Czarnym a Zatoką Aleksandretty.
Pochodzenie nazwy
Nazwa Anatolia pochodzi od greckiego słowa anatolē – `wschód (słońca lub geogr.)` lub Anatolía - `1. (kraj) wschodu (słońca); 2. geogr. Wschód` i powstała w czasach starożytnych. Przejęli ją Turcy osmańscy jako określenie dla prowincji obejmujących Azję Mniejszą. Obecnie jako termin geograficzno-historyczny obejmuje całą azjatycką część Turcji. Nazwa ta w brzmieniu tureckim Anadolu została poprzez etymologię ludową błędnie zinterpretowana jako rzekomo `(kraina) pełna matek` od tur. ana - `matka` i dolu - `pełen`.
Inna, zamiennie używana, nazwa Anatolii to Azja Mniejsza (łac. Asia Minor). Arabowie używali nazwy Rum "Rzym".
Geografia
Półwysep Azja Mniejsza znajduje się w zachodniej Azji i tworzy pomost lądowy łączący ten kontynent z Europą. Półwysep oblewają morza: Śródziemne, Egejskie, Marmara i Czarne. Od Europy oddzielają go cieśniny Bosfor i Dardanele. Zajmuje powierzchnię ok. 500 tys. km². Na półwyspie tym leży azjatycka część Turcji.
Wnętrze półwyspu zajmują stare, zrębowe płaskowyże i kotliny Wyżyny Anatolijskiej o wysokościach 900-1500 m n.p.m., z najwyższym szczytem Erciyes Dağı (starożytny Argajos) - 3917 m n.p.m. Środek wyżyny zajmuje słony step ze słonym jeziorem Tuzgölü. Bardziej żyzne tereny położone są w centralnej części Anatolii zwanej Kapadocją, przez którą przepływa Kizilirmak (gr. Halys). Wyżyna otoczona jest od południa i północy dwoma równoleżnikowymi łańcuchami młodych gór fałdowania alpejskiego: Gór Pontyjskich (3932 m n.p.m.), które opadają stromo w kierunku Morza Czarnego i Taurusu (3734 m n.p.m.), które na wschodzie łączą się tworząc Wyżynę Armeńską, geograficznie zaliczaną już do Azji właściwej. Półwysep potrzaskany jest licznymi uskokami (uskok anatolijski) i nawiedzany jest często przez katastrofalne trzęsienia ziemi.
Historia
Obszary Azji Mniejszej były zasiedlane już od paleolitu. W neolicie, w południowej Anatolii rozwijała się osada w Çatalhöyük. W okresach późniejszych osadnictwo przyciągały żyzne aluwialne równiny nadmorskie: Cylicja i Pamfilia oraz wybrzeża i doliny anatolijskie. W Azji Mniejszej swe kultury i państwa rozwijali: Hetyci, Huryci, Luwijczycy, Frygowie, Lidyjczycy, Persowie, Celtowie, Pelazgowie, Grecy, Ormianie, Rzymianie, Bizantyjczycy, Kurdowie, Turcy seldżuccy i Turcy osmańscy.
Anatolia w czasach rzymskich była prowincją o nazwie Azja (łac. Asia). Z czasem jednak na jej terenie ustanowiono następujące prowincje:
- Bitynia
- Cylicja
- Kapadocja
- Galacja
- Licja
- Pont
Inne hasła zawierające informacje o "Anatolia":
Herodot
...
Kraina historyczna
...
Szkocja
...
Kopciuszek zwyczajny
...
Imieniny
5 grudnia
Anatol
—
20 marca
,
2 maja
,
3 lipca
,
20 listopada
Anatola
zob.
Anatolia
Anatolia
,
Anatola
—
9 lipca
,
23 grudnia
Andromeda
—
7 sierpnia
Andronik
—
30 ...
Apollo (mitologia)
...
Mardoniusz
...
V wojna rosyjsko-turecka
...
Wilhelm Zdobywca
...
II wyprawa krzyżowa
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Anatolia":
004 Pierwsze cywilizacje (plansza 6)
...
003 b Rewolucja neolityczna (plansza 3)
...
|
