Anna Politkowska
Zdjęcie Anny Politkowskiej z 2004.
Urodzona	30 sierpnia 1958 Nowy Jork
Zmarła	7 października 2006 Moskwa

Anna Stiepanowna Politkowska, ros. Анна Степановна Политковская, (ur. 30 sierpnia 1958 w Nowym Jorku , zm. 7 października 2006 w Moskwie ) – niezależna rosyjska dziennikarka , znana ze swego bardzo krytycznego stosunku do administracji Putina oraz wojny w Czeczenii .

Życiorys

Urodziła się jako Anna Mazepa w Nowym Jorku w 1958 roku, gdzie jej rodzice byli dyplomatami przy ONZ . W 1980 ukończyła dziennikarstwo na Uniwersytecie Moskiewskim [1] . W czasie studiów wyszła za mąż za znanego później dziennikarza telewizyjnego Aleksandra Politkowskiego. Mieli dwójkę dzieci: syna Ilię i córkę Wierę.

Pracowała dla następujących gazet:

• Izwiestija (Wiadomości) (1982-1993)
• Obszczaja Gazeta (Wspólna gazeta) (1994-1999) [2]
• Nowaja Gazeta (Nowa gazeta) (czerwiec 1999 – 2006) [3]

Na początku lat 90. uzyskała obywatelstwo USA . Pisząc dla Nowaja Gazeta (opozycyjnej wobec władz Federacji Rosyjskiej ) zwracała uwagę na łamanie praw człowieka w Czeczenii. Otwarcie krytykowała Władimira Putina i Ramzana Kadyrowa . W roku 2002 napisała książkę Wtoraja Czeczenskaja (polskie wydanie w 2006 roku). Jej książka Putin's Russia (Rosja Putina) była po raz pierwszy wydana w 2004 roku w Wielkiej Brytanii . Za swoją rzetelną pracę była od 1999 wielokrotnie nagradzana w Rosji i za granicą. Otrzymała z rąk Ryszarda Kapuścińskiego nagrodę Lettre Ulysses 2003. Swoimi reportażami zdobyła rozgłos w mediach międzynarodowych. Jej książki zostały przetłumaczone na wiele języków m.in. na angielski, francuski, niemiecki, hiszpański, duński, estoński, włoski, fiński, niderlandzki, norweski, szwedzki i japoński.

Kilkakrotnie brała udział w negocjacjach dotyczących uwolnienia porwanych, między innymi w październiku 2002 roku, podczas zajęcia przez terrorystów teatru w Dubrowce . Dwa lata później, podczas tragedii w Biesłanie nie udało się jej dotrzeć na miejsce, zasłabła w samolocie. Sugerowała wówczas, że podano jej w herbacie szkodliwy środek.

7 października 2006 znaleziono ją zastrzeloną w windzie jej mieszkania przy ulicy Leśnej 8/12 koło Dworca Białoruskiego w centrum Moskwy . Na miejscu znaleziono porzucony pistolet i łuski. Wcześniej kilkakrotnie grożono jej śmiercią.

Anna Politkowska występuje w ostatnim filmie Andrieja Niekrasowa pt. Bunt. Sprawa Litwinienki ( 2007 ). Twórcy tego obrazu chcieli ukazać w nim prawdziwe oblicze dzisiejszej Rosji, w której osoby niewygodne dla władz są stopniowo likwidowane. W filmie ukazano m.in. najnowsze poglądy antykremlowskiej opozycji na temat śmierci Politkowskiej.

Z okazji pierwszej rocznicy śmierci Anny Politkowskiej, organizacja " Reporterzy bez Granic " zorganizowała marsz protestacyjny w Paryżu przeciw braku postępów śledztwa w sprawie zabójstwa jej oraz 17 innych dziennikarzy rosyjskich. Europarlamentarzyści Konrad Szymański oraz Vytautas Landsbergis 2 października 2007 zorganizowali wystawę w Parlamencie Europejskim prezentującą rosyjskie zbrodnie dokonane podczas wojen w Czeczeni, które opatrzone były m.in. komentarzami Anny Politkowskiej (wystawa ta, mimo że była oficjalnie zorganizowana, została w niejasnych okolicznościach zdemontowana następnej nocy przez służby porządkowe).^[1][2]

Nagrody

Ciekawostka

Zabójstwo Anny Politkowskiej zostało dokonane w rocznicę urodzin prezydenta Rosji Władimira Putina . W filmie " Bunt. Sprawa Litwinienki " przedstawiono opinię, że jej śmierć mogła być formą prezentu urodzinowego.

Bibliografia

Książki wydane po polsku

• Anna Politkovskaya Rosja Putina [7] (Putin's Russia [8] , tłum. z angielskiego: T. Korecki, Studio Emka, Warszawa 2005, , Путинская Россия w całości po rosyjsku w internecie )
• Anna Politkowska Druga wojna czeczeńska [9] (Вторая чеченская, tłum. z rosyjskiego: I. Lewandowska , Znak, Kraków 2006, )
• Anna Politkowska Udręczona Rosja. Dziennik buntu [10] (A Russian Diary [11] , tłum. z angielskiego: A. Michalska, Noir sur Blanc, Warszawa 2007, )

Książki nie wydane po polsku

• Anna Politkovskaïa Voyage en enfer. Journal de Tchetchénie [12] (tłum.: G. Ackerman i P. Lorrain. Robert Laffont, Paris, 2000) – wydanie francuskie
• Anna Politkovskaya A Dirty War. A Russian Reporter in Chechnya [13] (tłum.: J. Crowfoot. The Harvill Press, 2001) – wydanie angielskie
• Anna Politkovskaya A Small Corner of Hell. Dispatches from Chechnya [14] (tłum.: A. Burry, T. Tulchinsky. University Of Chicago Press, 2003) – wydanie angielskie (część reportaży zawiera Druga wojna czeczeńska)
• Anna Politkovskaïa Tchétchénie, le déshonneur russe [15] (tłum.: G. Ackerman. Buchet Chastel, 2003) – wydanie francuskie
• Anna Politkovskaya Nothing but the Truth: Selected Dispatches [16] (tłum.: Arch Tait. Harvill Secker, 2010) - wydanie angielskie

Książki wydane po rosyjsku

• Вторая чеченская (Wtoraja Czeczenskaja, Zakharov (Захаров), Moskwa, 2002)
• Чужая война, или Жизнь за шлагбаумом. Чечня (Czużaja wojna, ili Żizń za szlagbaumom. Czecznja, wyd. R. Valent (Р. Валент) [17] , Moskwa, 2002) – reportaże m.in. o życiu cywilów w Groznym , uchodźcach w Inguszetii , zaczystkach, porwaniu Kennetha Glucka, czystkach etnicznych.
• Путинская Россия (Putinskaja Rossija, Książka opublikowana w Novaja Gazeta , 2007)
• За что [18] (Za Szto, Novaja Gazeta, 2007)

Pozycje literackie o Annie Politkowskiej

Po francusku

• Hommage à Anna Politkovskaïa [19] (Buchet-Chastel, 2007)

Galeria

Moskwa, 10 X 2006

Paryż, X 2006

Zobacz też

• Druga wojna czeczeńska
• Stanisław Markiełow
• Anastazja Baburowa
• Natalia Estemirowa

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Strona Anny Politkowskiej w Novaya Gazeta
• annapolitkovskaya.com – Messages From Around The World ( ang. )
• Ostatni reportaż dla Novaya Gazeta po rosyjsku , po angielsku
• Wywiad z Anną Politkowską, 2004-05-26
• Komentarz Ośrodka Studiów Wschodnich na temat śmierci Anny Politkowskiej
• Ryszard Kapuściński wręcza Annie Politkowskiej nagrodę Lettre Ulysses 2003 – zdjęcie
• Ostatni reportaż dla Novaya Gazeta czyta Lisa Appignanesi (audio 5:08) ( ang. )
• Nagrania wideo z wypowiedziami Anny Politkowskiej: [20] [21]
• Blog poświęcony Annie Politkowskiej - politkowska.blox.pl