Plan domu atrialnego.Rzym

Atrium – najczęściej niezadaszone pomieszczenie wewnętrzne.

Etruria

W architekturze etruskiej – pomieszczenie przed główną izbą, w którym umieszczano palenisko, tak by dym mógł uchodzić swobodnie i jednocześnie ogień nie został zalany opadami deszczu, ( łac. ater – czarny).

Starożytny Rzym

W domach mieszkalnych starożytnego Rzymu centralne pomieszczenie w kształcie prostokąta, wokół którego rozmieszczone były pokoje mieszkalne. Najczęściej z otworem w dachu ( compluvium ) i zbiornikiem na wodę deszczową ( impluvium ), którą później (w czasach Republiki ) zastąpiono fontanną . Dach wsparty był na kolumnach , a wnętrze ozdobione zielenią, posągami, mozaikami – zwłaszcza dno zbiornika na wodę, ściany pokrywano malowidłami lub stiukami . W atrium umieszczano kapliczkę – lararium – poświęconą duchom opiekuńczym larom oraz podobizny przodków. Było to miejsce, gdzie koncentrowało się życie rodzinne, przyjmowano interesantów.

Marcus Vitruvius Pollio ( Witruwiusz ) architekt i konstruktor rzymski z I w.p.n.e. autor traktatu „O architekturze ksiąg dziesięć” (De architectura libri X) opisał i podzielił atrium na:

• toscanicum – atrium etruskie, toskańskie – utworzone przez pastady z wysuniętymi do wnętrza okapami, dach oparty był na dwóch belkach i nachylony z czterech stron do wewnątrz,
• displuviatum – odmiana toscanicum, dach odchylony na zewnątrz tworzy compluvium w kształcie prostokątnej latarni
• tetrastylum – dach z compluvium był podparty w narożnikach czterema kolumnami,
• corinthium – atrium korynckie – dach z compluvium był podparty większą ilością kolumn
• testudinatum – atrium przykryte dachem (bez compluvium)

Wczesne chrześcijaństwo

W okresie wczesnego chrześcijaństwa dziedziniec poprzedzający kościół , otoczony krużgankami lub portykiem , pełnił rolę narteksu . W atrium znajdowała się studnia lub zbiornik wody przeznaczony do ablucji.

Współczesność

We współczesnej architekturze jako atrium określa się dziedziniec domów w zabudowie dywanowej (domy atrialne), a także zadaszony szklanym przekryciem dziedziniec w budynkach biurowych i usługowych.

Źródła

• Witold Szolginia: Architektura. Warszawa: Sigma NOT, 1992, s. 16. . 

Zobacz też

• hosz
• dom rzymski
• Dom Aatrialny